Opetaklupau
Opetaklupau – riso os hanena os kakena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin. Mange tyng deki maxaklarena mit opetaklupau.
Riso
‘aftoo’-ko
Kompju nai dwaibma.
Auto au nikrais skej oba naruuga.
Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C).
Varie mit namae
Hel krais, nai hel krais
"Bitte" au "Nai"
Tell ph'vona
Avara au gaia
Simpel au Haaste
Pashko
Keutshitell
Fami
sama, lik, tsigau
Kakena
'kotoba'
'kotoba' kotoba, 'midori' kotoba, 'nai' kotoba, auauau. Al afto kotoba.
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' tsunaga.
'kundur'
stur ⬜ kundur chisai ▫️
mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎 kundur apar 🍎🍎🍎🍎
akk kundur nai
pravda ✅ kundur uso ❌
sama kundur chiyau
ein kundur lopein (-1)
noya/moloda 👶 kundur gammel 👴
'kirajn'
'xar' xar tre kirajn: X, A , au R.
'ringo' xar go kirajn. keres kirajn 'G'.
'afto'-fal
afto ringo —> 🍎
tuo ringo ——————> 🍎
asóko ringo ————————————————> 🍎
'al, chigau, sama, lyk'
🍎 sama 🍎.
🍎 lyk 🍏. naj sama.
🍎 naj lyk 🦄. 🍎 tjigau 🦄.
varje fu al afto ringo sama. al afto ringo midori 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏
varje nai chigau; varje fu al afto ringo sama. al afto ringo roš (os rø) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
nai al afto ringo midori. ein ringo chigau: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏
'jam'
🐴 hengest jam (= gwir)
🦄 norhengest nai jam (= fig)
|=====| | | | .. | | | |=====| — jam ni pik ine baksu |=====| | | | | | | |=====| — nil jam ine baksu
laskuko
lasku
🍎 ein ringo
🍎 🍎 ni ringo
🍎 🍎 🍎 tre ringo
🍎 🍎 🍎 🍎 kere ringo
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 go ringo
ein, ni, tre, kere, go al lasku
'apaar' au 'mange'
ein ringo 🍎
apaar ringo 🍎 🍎 🍎 🍎
mange ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
'mono'
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - mono roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau.
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - mono ringo, mono-nai roŝ ringo. apar ringo midori.
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - mono-nai ringo. apar afto chigau.
'eins, nis, tres'
🍏 🍎 🍎 eins (#1) ringo midori
🍎 🍏 🍎 nis (#2) ringo midori
🍎 🍎 🍏 tres (#3) ringo midori, auauau.
'riso'
'🍎' riso, nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai riso.
'deki' au 'se'
👁 —————> 🍎
un deki se ringo
👁 ——❌——> 🍎
un nai deki se ringo
(se: 👁 —————>)
😋🍎 ——> 😄
du deki nam ringo
😋🚗 ——> 😰
du dekinai nam auto
'kará au made', 'antaa au saada'
🏠 <--- 🚶 <---- 🏫
pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made.
un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.
un andá ringo du made.
du sada ringo un kará.
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.
'tyd, dan, miraj'
🕰️ tyd
⬅️🕰️ dan (inne dantyd)
🕰️➡️ miraj (inne mirajtyd)
🕰️⬇️ ima nai dan, nai mirai
'rioho'
'Rioho' har ni imi:
- 'Al ni':
- A: du vil afto os tuo?
- B: un vil rioho! un vil afto au tuo!
- Kunder 'sebia':
- 'un dua un, du dua du' – vi dua sebia
- 'un dua du, du dua un' – vi dua rioho
'awen'
pasz 1: ja, du hanu viossa?
pasz 2: ak, un hanu viossa!
pasz 1: bra! un hanu viossa awen!
pasz 1 au pasz 2 hanu viossa.
'imawen' au 'ende'
(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna)
ende har 2 imi
1. dan au ima
2. dan au nai ima
dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus:
dan au ima - imawen
dan au nai ima - ende
'mitt'
nam 😋 au hanu 🗣️ mit kuchi👄
kaku ✍️ mit hant ✋
høre 🔉-->👂 mit korva 👂
'joku'
Joku har 2 imi:
imi 1
- Mellan fu apaar au manghe.
Tatoeba: Jokukotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es.
Her [jokukotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba].
imi 2
- Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es].
Tatoeba: Koske jokupaezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen.
Her [jokupaezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun.
'te' au 'ri'
Pasz te tulla, gha ri baksu, kiva ri baksu, jarrai ri baksu, nasi ri baksu, au shekso
'Un nam ringo' sama 'Un te(ra) nam ringo (ka)ri', awen 'Ringo (ka)ri nam un te(ra)'.
Deki nasi 'te' os 'ri' de os za sore fu kotoba.