Izı

Joined 11 f’Hobitmuai 2023
 
(207 kawariya namellan na sama brukdjin nai aukiyena)
Line 1: Line 1:
İā !! hūr du? haısen un na Izı, au e Vı̇ossaserverdı̇ıng {{mitcac|zataz|za taz}} 2022
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Brucca:Izı}}</noinclude>
 
= govor =
== cacytropos ==
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
! colspan="2" | fyra
! colspan="2" | mellan
! colspan="2" | hına
|-
! oba
| style="width: 93px;" | i [i] ⟨ı⟩
| iː [iː] ⟨ī⟩
| colspan="2" |
| style="width: 93px;" | u [u] ⟨u⟩
| uː [uː] ⟨ū⟩
|-
! paroba
| ɪ<ref group="y">fstōȷna tsıgau na /i/ mono lı loŋ aucıȷna oɯarıs sılby os aucıȷna asobena sılby</ref> [ɪ~e] ⟨ıe⟩
| rowspan="2" | eː [ɪː~eː] ⟨ē⟩
| style="width: 93px;" rowspan=2 | ə [ə] ⟨y<ref group="y">naı cacyȷna lı ynasobena au mellan ȷocu sataın mıtzan <small>(ttb. ''andr'' [ˈʔandəɾ])</small></ref>⟩
| rowspan="2" | əː [ɘː] ⟨ȳ⟩
|
| rowspan="2" | oː [ʊː~oː] ⟨ō⟩
|-
! mellan
| e [ɛ] ⟨e⟩
| o [o̞] ⟨o⟩
|-
! unna
| colspan="2" |
| a [ä] ⟨a⟩
| aː [äː] ⟨ā⟩
| colspan="2" |
|-
! ßlıluzan
| colspan="6" | [äj] ⟨aı⟩, [äw] ⟨au⟩, [eə~ɛɐ̯] ⟨ea⟩, [ej~ɛj] ⟨eı⟩, [ɛw] ⟨eu⟩, [iw] ⟨ıu⟩, [uə~o̞ə] ⟨oa⟩, [o̞j] ⟨oı⟩, [o̞w] ⟨ou⟩, [uj] ⟨uı⟩, [əj] ⟨yı⟩
|-
| colspan="7" | <references group="y" />
|}
 
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
! colspan = 2 |
! colspan = 2 | lepa
! colspan = 2 | alveol
! colspan = 2 | za-alveol / paȷats
! colspan = 2 | ŋaŋi
! hına
|-
! colspan = 2 | hana
| style="width: 120px;" |
| style="width: 120px;" | m
| style="width: 120px;" |
| style="width: 120px;" | n
| style="width: 120px;" |
| style="width: 120px;" |
| style="width: 120px;" |
| style="width: 120px;" | ŋ ⟨ŋ, n<ref group="mr">deq ⟨c⟩ os ⟨g⟩ <small>(ttb. ''dancy'' [ˈdaŋkə])</small></ref>⟩
| style="width: 120px;" |
|-
! colspan = 2 | bamba
| p
| b
| t
| d
|
|
| k ⟨c<ref group="mr">[k~q] deq /h/ na sama sılby <small>(ttb. ''choafı'' [ˈkħoəfi~ˈqħoəfi])</small></ref>⟩
| g
| ʔ ⟨q, -<ref group="mr">lı grun cotofeßta <small>(ttb. ''vap-azma'' [vapˈʔazma])</small></ref>⟩
|-
! colspan = 2 | saɯary
|
|
| t.s, t͡s ⟨tz⟩
|
| t͡ɕ ⟨ts⟩
| d͡ʑ<ref group="mr">[d͡ʑ~ʑ] na oɯarı fu sılby <small>(ttb. ''rodz'' [ˈɾod͡ʑ~ˈɾoʑ])</small></ref> ⟨dz⟩
|
|
|
|-
! colspan = 2 | vısalta
| f
| v
| s ⟨s, ß<ref group="mr">deq andr mıtzan <small>(ttb. ''ßlutsa'' [ˈslut͡ɕa])</small></ref>⟩
| z
| ɕ ⟨sȷ, s<ref group="mr">deq andr mıtzan na sama sılby <small>(ttb. ''scōla'' [ˈɕkoːla])</small> os deq ⟨ts⟩ <small>(ttb. ''aıstsa'' [ˈajɕt͡ɕa])</small></ref>⟩
| ʑ ⟨rz⟩
| colspan = 3 | h<ref group="mr">[x] na oɯarı fu sılby <small>(ttb. ''nah'' [ˈnax])</small>; [ħ~χ~ʀ̊] za mıtzan na sama sılby <small>(ttb. ''phosty'' [ˈpħostə~ˈpχostə~ˈpʀ̊ostə])</small>; /gh/ [ʀ] na hadzı fu sılby <small>(ttb. ''gha'' [ˈʀa])</small>; [h] mıcavā andr <small>(ttb. ''hūr'' [ˈhuːɾ])</small></ref>
|-
! colspan = 2 | parasȷazan
|
| (w ⟨ɯ⟩)
|
| l
|
| j ⟨ȷ⟩
|
| (w ⟨ɯ⟩)
|
|-
! colspan = 2 | slac
|
|
|
| ɾ<ref group="mr">[ɾ~r] na hadz fu cotoba <small>(ttb. ''rıŋ'' [ˈɾiŋ~ˈriŋ])</small></ref> ⟨r⟩
|
|
|
|
|
|-
! colspan = 2 | razcıva
|
|
|
| r ⟨rr⟩
|
|
|
|
|
|-
| colspan = 11 style = "text-align: left" | <references group="mr" />
|}


=== cactropo ===
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
! style="text-align:right;" | cıraın
| A || B || C || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || Q || R || S || T || U || V || W || X || ẞ || Y || Z
|-
! style="text-align:right;" | namaı
| ā || bē || cē || dē || ē || ef || gē || hē || ī || ȷē || el || em || en || eŋ || ō || pē || cuq || er || es || tē || ū || vē || ɯē || ex || ßtē || ȳ || zē
|}
 
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
! colspan = 2 | cıraın
! zan
! tatuıba
! ecsotatuıba
|-
| colspan = 2 | a || /a/ || '''a'''t, p'''a'''n, z'''a''' ||
|-
| colspan = 2 | b || /b/ || '''b'''y, o'''b'''a, alı'''b''' ||
|-
| colspan = 2 | c || /k/ || '''c'''a, ı'''c'''e, ı'''c''' ||
|-
| colspan = 2 | d || /d/ || '''d'''a, z'''d'''ranȷy, an'''d'''r, tī'''d''' ||
|-
| colspan = 2 | e || /e/ || '''e'''g, m'''e'''n, al'''e''' ||
|-
| colspan = 2 | f || /f/ || '''f'''stō, a'''f'''to, to'''f''' ||
|-
| colspan = 2 | g || /g/ || '''g'''o, to'''g'''e, dā'''g''' ||
|-
| colspan = 2 | h || /h/ || '''h'''ē, t'''h'''ıs, a'''h'''ēr, na'''h''' ||
|-
| colspan = 2 | ı || /i/ || '''ı'''nny, p'''ı'''c, n'''ı''' ||
|-
| colspan = 2 | ȷ || /j/ || '''ȷ'''ocu, a'''ȷ'''a ||
|-
| colspan = 2 | l || /l/ || '''l'''ı, g'''l'''au, the'''l'''o, ı'''l'''cs, a'''l''' ||
|-
| colspan = 2 | m || /m/ || '''m'''ı, s'''m'''ac, na'''m'''ae, ȷa'''m''' ||
|-
| rowspan = 2 style = "width: 50px;" | n || andr || /n/ || '''n'''am, s'''n'''acoma, a'''n'''aq, sva'''n'''tz, sa'''n''' ||
|-
| deq ŋaŋızan || /ŋ/ || da'''n'''cy
|-
| colspan = 2 | ŋ || /ŋ/ || '''ŋ'''oro, cru'''ŋ'''ut, lo'''ŋ''' ||
|-
| colspan = 2 | o || /o/ || '''o'''s, t'''o'''n, z'''o''' ||
|-
| colspan = 2 | p || /p/ || '''p'''r, s'''p'''ȳr, a'''p'''y, lo'''p''' ||
|-
| q || naı na hadzı fu cotoba || /ʔ/ || p'''q'''amut, tu'''q'''o, de'''q''' ||
|-
| colspan = 2 | r || /ɾ/ || '''r'''ȳ, c'''r'''ān, ca'''r'''a, hē'''r''' ||
|-
| rowspan = 3 | s || andr || /s/ || '''s'''ē, c'''s'''ın, a'''s'''a, tū'''s''' || /ɕ/ f'''s'''a
|-
| deq andr mıtzan || /ɕ/ || '''s'''cola, ce'''s'''te ||
|-
| deq ⟨ts⟩ || /ɕ/ || aı'''s'''tsa ||
|-
| colspan = 2 | t || /t/ || '''t'''er, s'''t'''a, a'''t'''ama, za'''t''' ||
|-
| colspan = 2 | u || /u/ || '''u'''ßp, t'''u'''n, han'''u''' ||
|-
| colspan = 2 | v || /v/ || '''v'''ı, z'''v'''ızdy, a'''v'''ara, ha'''v''' ||
|-
| colspan = 2 | ɯ || /w/ || '''ɯ'''acy'''ɯ'''acy ||
|-
| x || colspan = 4 | /ɕ/ '''x'''nopyt
|-
| colspan = 2 | ß || /s/ || '''ß'''lutsa, hu'''ß'''ce, mo'''ß'''t ||
|-
| y || na aucıȷna os asobena sılby mono || /ə/ || '''y'''ttn, s'''y'''r'''y''' || /i/ xnopyt
|-
| colspan = 2 | z || /z/ || '''z'''an, ma'''z'''yı, cɯaı'''z''' ||
|-
! colspan = 2 | eıcıraın
! zan
! tatuıba
! ecsotatuıba
|-
| colspan = 2 | dz || /d͡ʑ/ || '''dz'''ugıda, ha'''dz'''ı, ro'''dz''' ||
|-
| colspan = 2 | ea || /eə/ || h'''ea'''ny, cl'''ea''' ||
|-
| colspan="2" |ıe
|/ɪ/
|sıg'''ıe'''
|
|-
| colspan = 2 | oa || /oə/ || ch'''oa'''fı, c'''oa''' ||
|-
| colspan = 2 | rr || /r/ || ce'''rr'''as ||
|-
| colspan = 2 | rz || /ʑ/ || '''rz'''etsposȷpolıta, fa'''rz'''a ||
|-
| colspan = 2 | sȷ || /ɕ/ || '''sȷ'''al, a'''sȷ'''n, va'''sȷ''' ||
|-
| colspan = 2 | ts || /t͡ɕ/ || '''ts'''a, s'''ts'''eȷın, ha'''ts'''a, vra'''ts''' ||
|-
| colspan = 2 | tz || /t͡s/ || ta'''tz'''y, maladze'''tz''' ||
|}
 
= govėr (gamml) =
== cactropo ==
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
! style="text-align:right;" | cırı̇aın
! style="text-align:right;" | cırı̇aın
| A || Æ || B || C || D || Ð || E || Ė || F || G || H || I || İ || L || M || N || O || P || Ȝ || R || S || T || U || V || X || Y || Œ || Z || Ƿ || Þ
| A || Æ || B || C || D || Ð || E || Ė || F || G || H || I || İ || L || M || N || O || P || Ȝ || R || S || T || U || U̇ || V || X || Y || Œ || Z || Þ
|-
|-
! style="text-align:right;" | namae
! style="text-align:right;" | namae
| ā || ǣ || bē || cē || dē || eð || ē || hė || ef || gē || hā || ī || iē || el || em || en || ō || pē || ȝuȝ || er || es || tē || ū || vē || ex || hȳ || œ̄ || zē || ƿē || þē
| ā || ǣ || bē || cē || dē || eð || ē || hė || ef || gē || hā || ī || iē || el || em || en || ō || pē || ȝuȝ || er || es || tē || ū || u̇ē || vē || ex || hȳ || œ̄ || zē || þē
|}
|}


Line 25: Line 253:
|}
|}


=== zæntropo ===
== zæntropo ==
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ asoben
|+ asoben
Line 39: Line 267:
| style="width: 93px;" | i ⟨ı⟩
| style="width: 93px;" | i ⟨ı⟩
| style="width: 93px;" | y
| style="width: 93px;" | y
| style="width: 93px;" | ʉ ⟨u⟩
| style="width: 93px;" | ʉ
| style="width: 93px;" |  
| style="width: 93px;" |
|-
|-
! mellan
! mellan
Line 49: Line 277:
|-
|-
! unna
! unna
| æ ⟨æ⟩
| æ⟨æ⟩
|
|
|
|
| colspan = 2 | ɑ ⟨a⟩
| ɑ̟ ⟨a⟩
|}
|}


{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
# <math>\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\\+hina\end{bmatrix}/\begin{bmatrix}+sjazaen\\+fra\end{bmatrix}</math>_
|+ ūnasob
# ⟨ā⟩ e [ɑː].
! rowspan = 2 |
! colspan = 2 | fra
! rowspan = 2 | mellan
! rowspan = 2 | hına
|-
! ūncraıs
! craısen
|-
! oba
| style="width: 93px;" | ɪ ⟨ı⟩
| style="width: 93px;" | ʏ ⟨y⟩
| style="width: 93px;" | ɨ ⟨ı⟩
| style="width: 93px;" | ʊ ⟨u⟩
|-
! mellan
| rowspan = 2 | ɛ ⟨æ, e⟩
| œ
| ə ⟨ė⟩
| ɔ ⟨o⟩
|-
! unna
|
|
| ʌ~ʌ̞ ⟨a⟩
|}
# Lı ⟨a⟩ para andėr fra mıtzæn (/ae/ mınus), anhœ̄ren [ɑ] (<small>ttb.</small> ƿeald [wæɑɫd]).
# ⟨ea⟩ e [æɑ].
# ⟨ea⟩ e [æɑ].


Line 92: Line 294:
! colspan = 2 | palı̇atsı
! colspan = 2 | palı̇atsı
! colspan = 2 | ngangi
! colspan = 2 | ngangi
! colspan = 2 | coıgyrmoı
! colspan = 2 | gorlalıc
|-
|-
! colspan = 2 | hana
! colspan = 2 | hana
Line 129: Line 331:
| s
| s
| z
| z
|
|
|
|
|
| ɣ ⟨g⟩
| ɣ ⟨g⟩
|
| h
| h
|
|
Line 144: Line 346:
| l
| l
|
|
| j (ı̇)
| j ⟨ı̇⟩
|
|
| w ⟨ƿ⟩
| w ⟨u̇⟩
|
|
|
|
Line 156: Line 358:
|
|
|
|
| r ⟨r⟩
| ɾ̠ ⟨r⟩
|
|
|
|
Line 165: Line 367:
|}
|}
# /h/ ngangosencı na [x].
# /h/ ngangosencı na [x].
# /ɣ/ blı [g] na hazı̇ fu coto os asoben sılbė, au blı [x] na oƿa fu coto.
# /ɣ/ blı [g] na hazı̇ fu coto os asoben sılbė, au blı [x] de mıtzæn.
# /l/ ngangosen lı de andėr mıtzæn os za ⟨a⟩.
# /xw, xl, xn, xr/ ūncoı̇os na /ʍ, l̥, n̥, r̥/.
# /wː/ au /jː/ e ⟨ƿƿ⟩ au ⟨gı̇⟩.
# /hi/ au /ɣi/ e [çi] au [ʝi].
# /hi/ au /ɣi/ e [çi] au [ʝi].
# Lı fendono za ūnasob sı̇azæn, sore blı coı̇en. (<small>ttb.</small> ''seƿas'' [ˈsewɐz])
# Lı fendono za ūnasob sı̇azæn, sore blı coı̇en. (<small>ttb.</small> ''seu̇as'' [ˈsewɐz])
 
# ⟨r⟩ e [] de mıtzæn.
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ palı̇atsosna
! colspan = 2 |
! colspan = 2 | alveol
! colspan = 2 | palı̇atsı
|-
! colspan = 2 | hana
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" | ɲ ⟨nı̇⟩
|-
! colspan = 2 | slılu
| t͡ɕ ⟨tı̇⟩
| d͡ʑ ⟨dı̇⟩
|
|
|-
! colspan = 2 | fendono
| ɕ ⟨sı̇⟩
| ʑ ⟨zı̇⟩
| ç ⟨hı̇⟩
| ʝ ⟨gı̇⟩
|-
! colspan = 2 | parası̇azæn
|
|
|
| ʎ ⟨lı̇⟩
|}
# /kʲ/ na /kʲi/ au /kʲɪ/ e [c].


==== zænrūr ====
=== zænrūr ===


* **S̄MM → SMM
* **S̄MM → SMM
* Sılbė-oƿarıno /h/ e [x].
* #mb, #nd → #b, #d
* mb, nd → b, d
* Mȝ → [Mʼ]
* *sr → str
 
=== glossrūr ===
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
! colspan = "3" | vırta
|-
! parı̇at
! helstruı̇en
! tyn
! bengen
|-
! toaīmno
| ı̇ėlera
| lera
| lerend
|-
! gozarno
| ı̇ėleraı̇en
| leraı̇en
| rowspan = 2 |
|-
! crungut
| ı̇ėlerahan
| lerahan
|}
 
==== conen ====
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ namaosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
! -(a)zma
| tac ce
| vapazma
|-
! -ca
| ı̇oc ce, tuo ce (þaten)
| vrasca
|-
! -na
| (ras fu) ce struı̇en
| sllutı̇na
|-
! -vaz
| vaz fu
| tymvaz
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ strucosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
! an-
| made, na-
| ansı̇coı
|-
! -blı
| blı
| gamlblı
|-
! mah-
| mah tac
| mahclār
|-
! -os
| mah tac
| sı̇ros
|-
! rı̇o-
| made rı̇ō, ƿement
| romfesta
|-
! -r(u)
| stru na os mah
| straıctru
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ lıccosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
! -ıt
| har (māngė) os sat mıt
| pæsı̇ūnıt
|-
! -lıc
| lıc
| ısı̇lıc
|-
! -no
| fu, cara, long, har ımpla fu, os festena mit
| Francno
|-
! un-
| ūðn
| unzı̇angė
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ tropcosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
! na-
| na trop fu, na vaz fu, na tac vaz
| nagvır
|-
! -ment
| made, na strela fu
| hınament
|-
! -ras
| na ras fu
| cırı̇aınras
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ tyn
!
! ımı
! tatoeba
|-
! stryc-
| tsuryc, na svār, gı̇en
| stryccoı
|-
! tė-
| natı̇gautı̇gau, lās cara rı̇ō
| tėsı̇coı
|-
! ymb-
| na encraıstren
| ymbzarpa
|}
 
==== paranamae ====
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
! 1s
! 2s
! 3s
|-
! aın
| un
| du
| sore
|-
! plus
| vı
| doc
| heı
|}
586

edits