Difference between revisions of "Brukdjin:Dzsijo"

From Vikoli
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
mNo edit summary
 
(118 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
ya aljin! un jiyo, ao leradan vyossa per akote 6 mwae.
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Zsiyo}}</noinclude>


una vintwadag 27d 8m 2022t (za-misaljin). hanukin angglossa, jongguossa, ao lera malayossa ima.
Yá aldok! Un '''Zsiyo'''zsin, a un poleradan Viossa per akote tre toszi ima. Na 2025t, un dan poborte viossadiskord, men posuruk ima per beglera a begopeta!


gust maha mahossa, szpil hammasbasu, ao kaku kompyudwaebma.
Unya vintuadá ti 27d 8m 2022t. Un hanuki anglossa, putonghwossa, a apar malayossa.


==zantumam==
Un yuentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoktel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] a al hazsikaku fu [[Leksember 2023]] wrun un tte!
{| class="wikitable" style="text-align: center"
 
|+mitzan
Mena, lestedua '''opeta''' viossa noyazsin made. Ker kara, un dua apu hei anyansöng dokoa helenázma viossain.
 
==Zan au kaku==
 
Afto zsangnen mahaklarti zantropos a kakutropos fu unya wovor.
 
===Zantropos===
 
====Mitzan====
Afto skalla mkina mitzan ine unya wovor.
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Lepa
!Alvyol
!Payatsi
!Ngangi
!Horla
|-
|-
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
!Hana
! colspan="2" |alvyol!! colspan="2" |palyatsi
|m
! colspan="2" |ngangi
|n
!gorla
|(j̃)
|-
|ɰ̃
!fal→
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
|-
! colspan="2" |hana
|
|m||
| n
| |
|
|
|(ɴ)
|-
|-
! colspan="2" |bamba
!Bamba
|p||b||t||d
|p&nbsp;&nbsp;b
|t&nbsp;&nbsp;d
|
|
| ||k|| ɡ
|k
|(ʔ)<ref name=":0">nai hel zettai li afto zan gvir yamm inye govor. yokutid yamm koske bamba kataiyena, os na owari f silba.</ref>
|-
! colspan="2" | bamfendo
||
|| ||t͡s||(d͡z)
|t͡ɕ
| d͡ʑ
||
||
|
|
|-
|-
! colspan="2" |qis fendo
!Bamfendo
|
|
|s
|z
| ɕ
|
|
|ts
|(tɕ)
|
|
|
|
|-
|-
! colspan="2" |fendo
!Fendo
||f
|f&nbsp;&nbsp;ʋ
||v||(θ)
|s&nbsp;&nbsp;z
|
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
|(ç)
|ɰ
|
|h
|x
|(ɣ)
|(h)
|-
|-
! colspan="2" | r-lik zan
!Slak
|
|
|
|
Line 78: Line 60:
|
|
|
|
|
|(ʁ)
|-
|-
! colspan="2" |syazannen
!Sebyazannen
|
|
|l
|j
|w
|w
|
|
|
| j
|
|
|
|-
! colspan="2" |flanka
|
|
|
|l
|
|(ʎ)
|
|
|
|
|}
|}


{| class="wikitable" style="text-align: center"
*/j̃ ɰ̃/ ti wamel /ɲ ŋ/ kara, men imagoro hei razhanaözeki sebyazan na dayele.
|+sebyazan<ref name=":1">'''nai hel zettai''' li kataisebiazan gvir yamm.</ref>
*/t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
*/d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imagoro.
*/h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
*/ɰ/ deki zanena fanszuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra. Soe wrun /g/ na dan.
 
====Sebyazan====
Na kundur, sebyazan unya wovor ine nai tak klar. Yanna wo sebyazan ka altid undaus na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka fanszuka na kutsiplas–soe dekti kraizena os nai, a dekti obalik os mellanlik na pikkatai.
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Fura
!Mellan
!Hina
|-
|-
! rowspan="2" |katae↓
!Oba
! plas→!! colspan="2" |fura!!mellan
|i&nbsp;&nbsp;iː
! colspan="2" |hina
|
|-
|ɯ&nbsp;&nbsp;ɯː
!fal→!!uten!!kraes!!uten
!uten!!kraes
|-
|-
! colspan="2" |oba
!Mellan
|i
|e&nbsp;&nbsp;eː
|y||
|ɘ
| colspan="2" |ɯ~u<ref name=":3">/u/ her aparlik /u/ inye nihonossa, yokutid deki mellanlik, os naikraislik, os ryoho.</ref>
|o&nbsp;&nbsp;oː
|-
|-
! colspan="2" |mellan
!Una
|ɛ~e || ø|||(ə)
| ||o
|-
! colspan="2" |unna
 
|(æ)
|
|
| colspan="2" |a
|a&nbsp;&nbsp;aː
|
|
|}
|}


===zanruru===
*Pikka sebyazan dekti hanuyena na niraz sebyazan: na tato, /iː/ deki zanena lik /i.i/.
*yamhti [ʔ] na mellan f sama syazan inye qigao silba. (ttb: f un [fɨʔun])<ref name=":0" />
*Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na wlavna, soe wrun /y ø/ na dan.
*mangeraz /ptk/ blihti [p̚t̚k̚], na owari f silba os inye gyenmitzan.<ref name=":0" />
*/ɯ/ yanti mae likzan. Akote niltid soe [u] na wvir.
*/ɾ/ harhti mange fal, dehti r-lik zan mikava.
* /a/ long hel unaspésu; soe deki [ɑ] os [ɐ] na strani.


== kakutro ==
=====Tsui /ɘ/=====
Asoko sebyazan mae srani.


===latinkaku===
Na danwovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraizenabli na yok mellanlik sebyazan made. Na andra, afto noya sebyazan wrun utenkoina fu /e/ na kotówari. Ryó verszo tsiyaunen: na yottid, eins verszo ende kraisena [ɘ~ɞ] ⟨ö⟩, ale nis verszo niltid komsa [ɘ~ə] ⟨e⟩.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
 
|+alfakrun
===Kakutropos===
!a
Kakutropos na unya wovor akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
!b
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!d
!
!e
!Lepa
!f
!Alvyol
|-
!Payatsi
|a
!Ngangi
|b
!Horla
|d
|ɛ~e~ə
|f
|-
!g
!h
!i
!j
!k
|-
|h~x
|i~j
|d͡ʑ
|k
|-
!l
!m
!n
!o
|-
|-
|l
!Hana
|m
|m
|n
|n
|o
|
|ø
|ng ~ g
|
|-
|-
!p
!Bamba
!q
|p&nbsp;&nbsp;b
!r
|t&nbsp;&nbsp;d
!s
|
!t
|k
|
|-
|-
|p
!Bamfendo
|t͡ɕ
|
|ɾ~r
|ts
|s
|t
|-
!u
!v
!w
!y
!z
|-
|ɯ~u~w
|v
|w
|j
|z
|-
!(ê)
!(û / ŷ)
!
!
!
|-
|ə
|y
|
|
|
|
|
|
|}
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+plukiraenklani
!ae
!ao
! (tz)
!eu
|-
|aj
|aw
|(d͡z)
|y
|-
|-
!oe
!Fendo
!ng
|f&nbsp;&nbsp;v
!ny
|s&nbsp;&nbsp;z
!sz
|sz&nbsp;&nbsp;zs
|w ~ ŵ
|h
|-
|-
|oj
!Slak
|
|r
|-
!ts
!tsz
!dzs
!ue
|-
|t͡s
|t͡ɕ
|d͡ʑ
|wi~uj
|-
!zs
!
!
!
|-
|ʑ
|
|
|
|
|
|
|}
====andraruru====
*yókutid áwen yam mit akyút kiráen f jongsílba (tatǿba: ''oháre''), men áfto mangetíd móno kóske opéta.
*''i'' ao ''u'' per /j/ ao /w/ inye syazanklani; ''y'' ao ''w'' per /j/ ao /w/ za mitzan. (ttb: ''m'''w'''ai'' os ''m'''w'''a'''e''''' dehti)
*'''al''' plukiraenklani hanuyena lik heia zan inye alplas. (ttb: ''ma'''ng'''e'' /ma.ŋe/)
**li zol, brukt'''<nowiki/>'''i '''<nowiki/>'''' p'''<nowiki/>'''er mahklar li hei hanena na sebia kiraen. (ttb: ''rin'go'')
===кирилкаку / kirilkaku===
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+алфакрун
!(ѕ)
|-
|-
|a~ɑ
!Sebyazannen
|b
|
|v
|d
|(d͡z)
|ɛ~e~ə
|z
|-
!ј / й
!м
|-
|i
|j
|k
|l
|l
|m
|y
|n
 
|-
!o
! п
 
!у / ұ
!ԝ / ў
|-
|o
|p
|ɾ~r
|s
|t
|ɯ~u~w
|w
|w
|-
|
 
! џ / ђ
|-
|y
|f
|h~x
 
|t͡s
|t͡ɕ
|d͡ʑ
|}
|}
</div>


===اربککو / arabkaku===
Kakutropos per sebyazan awen mellanti.
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: center"
!
|+الفاکرُن
!Fura
! Mellan
!Hina
!ت
!چ
!ج
!(خ)
|-
|-
|a
!Oba
|p
|i&nbsp;&nbsp;í
|b
|
| t
|u&nbsp;&nbsp;ú
|t͡ɕ
|d͡ʑ
|(x)
|-
|-
!څ
!Mellan
!(ځ)
|e&nbsp;&nbsp;é
|ö ~ e
|o&nbsp;&nbsp;ó
|-
|-
|t͡s
!Una
|(d͡z)
|
|d
|a&nbsp;&nbsp;á
|ɾ~r
|
|z
|s
|-
|-
|f
|k
|l
|m
|-
!ن
!(ء)‎
|-
|n
|h~x
|u~w
|v
|i~j
|(ʔ)
|}
per syazan, kiraen altid na kiraenkleya oba mitzankiraen ― اِ per /i/, /y/ ao /e/, اُ per /u/, /ø/ ao /o/, aoen اَ per /a/. li nae yam mitzankiraen, bruk ا (alif).
 
per kataesyazan os nirazsyazan (lik ''ae''), bruk ein kiraen (ي os و) za mitkiraenkleyamitzankiraen. (li nae deki tasta kiraenkleya, deki awen bruk ي os و kiraen.)<ref name=":1" />
 
'''vikti''': syazan nae altid kakuyena, ttb. ''kakutro'' ککُتر (''k-kᵘ-t-r'').
 
====andraruru====
 
*bruk-n østarab laskukiraen.
*bruk-n szaddah f gienmitzan.
</div>
 
==hanutro==
mangetid ('''nae altid''') brukun festako os tsunagako, danki na [https://vikoli.org/Brukdjin:Lumakot_Luna/lk#Glossaruul glossarúl f lunamik]. f suruko harun afto.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+suruko
!suruko
!yena
!tid
!deki
!ak/nae
! colspan="2" |surujin
!spør
|-
| rowspan="3" |(ko)
| rowspan="3" | -(y)ena-
| -dan-, -ha(ji)-
| -(de)ki-
| rowspan="3" | -nae-
| -(u)n-
| -v(i)-
| rowspan="3" | -we-
|-
| -ima-
| -tsa-
| -d(u)-
| -(do)k-
|-
| -mir/rae-, -po-
| -ti-, -(de)hti-
| -s(ore)-
| -h-, -y- (hei)
|}
|}
Na andra, hanasebyazan dekti kakuyena mit tolonpipo: ⟨ĩ ũ ẽ õ ã⟩


<references />
<references />

Latest revision as of 09:18, 3 December 2025


Yá aldok! Un Zsiyozsin, a un poleradan Viossa per akote tre toszi ima. Na 2025t, un dan poborte viossadiskord, men posuruk ima per beglera a begopeta!

Unya vintuadá ti 27d 8m 2022t. Un hanuki anglossa, putonghwossa, a apar malayossa.

Un yuentena Leksember 2022t inemade, a ainlatena Davi hanu! 40s telraz made. Yoktel fu Duovimi a al hazsikaku fu Leksember 2023 wrun un tte!

Mena, lestedua opeta viossa noyazsin made. Ker kara, un dua apu hei anyansöng dokoa helenázma viossain.

Zan au kaku

Afto zsangnen mahaklarti zantropos a kakutropos fu unya wovor.

Zantropos

Mitzan

Afto skalla mkina mitzan ine unya wovor.

Lepa Alvyol Payatsi Ngangi Horla
Hana m n (j̃) ɰ̃
Bamba p  b t  d k
Bamfendo ts (tɕ)
Fendo f  ʋ s  z ɕ  ʑ ɰ h
Slak ɾ
Sebyazannen l j w
  • /j̃ ɰ̃/ ti wamel /ɲ ŋ/ kara, men imagoro hei razhanaözeki sebyazan na dayele.
  • /t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
  • /d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imagoro.
  • /h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
  • /ɰ/ deki zanena fanszuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra. Soe wrun /g/ na dan.

Sebyazan

Na kundur, sebyazan unya wovor ine nai tak klar. Yanna wo sebyazan ka altid undaus na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka fanszuka na kutsiplas–soe dekti kraizena os nai, a dekti obalik os mellanlik na pikkatai.

Fura Mellan Hina
Oba i  iː ɯ  ɯː
Mellan e  eː ɘ o  oː
Una a  aː
  • Pikka sebyazan dekti hanuyena na niraz sebyazan: na tato, /iː/ deki zanena lik /i.i/.
  • Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na wlavna, soe wrun /y ø/ na dan.
  • /ɯ/ yanti mae likzan. Akote niltid soe [u] na wvir.
  • /a/ long hel unaspésu; soe deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
Tsui /ɘ/

Asoko sebyazan mae srani.

Na danwovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraizenabli na yok mellanlik sebyazan made. Na andra, afto noya sebyazan wrun utenkoina fu /e/ na kotówari. Ryó verszo tsiyaunen: na yottid, eins verszo ende kraisena [ɘ~ɞ] ⟨ö⟩, ale nis verszo niltid komsa [ɘ~ə] ⟨e⟩.

Kakutropos

Kakutropos na unya wovor akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.

Lepa Alvyol Payatsi Ngangi Horla
Hana m n ng ~ g
Bamba p  b t  d k
Bamfendo ts
Fendo f  v s  z sz  zs w ~ ŵ h
Slak r
Sebyazannen l y w

Kakutropos per sebyazan awen mellanti.

Fura Mellan Hina
Oba i  í u  ú
Mellan e  é ö ~ e o  ó
Una a  á

Na andra, hanasebyazan dekti kakuyena mit tolonpipo: ⟨ĩ ũ ẽ õ ã⟩