Difference between revisions of "Brukdjin:Dzsijo"

Jump to navigation Jump to search
m
no edit summary
No edit summary
mNo edit summary
 
(131 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
ya aljin! un jiyo, ein lerajin, leradan-n viossa per akote hantoszi ima. hotia ende-n apar nyojin, un imawen leradan mange viossavas.
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Zsiyo}}</noinclude>


vintuadag (sintudag men f viossa) f un 27d vapamuae 2022t (zamisalijin). hanu-ki-n anglossa, jongguossa, ao apar malayossa.
Yá aldok! Un '''Zsiyo'''zsin, a un poleradan Viossa per akote tre toszi ima. Na 2025t, un dan poborte viossadiskord, men posuruk ima per beglera a begopeta!


gust-n mah mahossa, spil hamasbasu, kaku kompyudwaebma aoao.
Unya vintuadá ti 27d 8m 2022t. Un hanuki anglossa, putonghwossa, a apar malayossa.


==zantumam==
Un yuentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoktel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] a al hazsikaku fu [[Leksember 2023]] wrun un tte!
yam unna zantumam f un.


{| class="wikitable" style="text-align: center"
Mena, lestedua '''opeta''' viossa noyazsin made. Ker kara, un dua apu hei anyansöng dokoa helenázma viossain.
|+midzan
 
==Zan au kaku==
 
Afto zsangnen mahaklarti zantropos a kakutropos fu unya wovor.
 
===Zantropos===
 
====Mitzan====
Afto skalla mkina mitzan ine unya wovor.
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Lepa
!Alvyol
!Payatsi
!Ngangi
!Horla
|-
|-
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
!Hana
! colspan="2" |alviol!! colspan="2" |alviolkrysza
|m
! colspan="2" |hinakrysza
!gorla
|-
!fal→
!utenkoi
!mitkoi
!utenkoi
!mitkoi
!utenkoi
!mitkoi
!utenkoi
!mitkoi
!utenkoi
|-
! colspan="2" |hana
|
|m||
|n
|n
| ||ɲ
|(j̃)
|
|ɰ̃
|ŋ
|
|
|-
|-
! colspan="2" |bamba
!Bamba
|p||b||t||d
|p&nbsp;&nbsp;b
|t&nbsp;&nbsp;d
|
|
| ||k||ɡ
|k
|(ʔ)<ref name=":0">nai hel zettai li afto zan gvir yamm inye govor. yokutid yamm koske bamba kataiyena, os na owari f silba.</ref>
|-
! colspan="2" |bamba-fendo
||
|| ||ʦ||ʣ
||
||
|
|
|-
|-
! colspan="2" |szlag
!Bamfendo
|
|
|ts
|(tɕ)
|
|
|
|-
!Fendo
|f&nbsp;&nbsp;ʋ
|s&nbsp;&nbsp;z
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
|h
|-
!Slak
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|-
! colspan="2" |fendo
!Sebyazannen
||f
||v||s
|z
|x
|(ɣ)
|(h)
|-
! colspan="2" | sebiazannen
|
|
|w
|(ɬ)
|l
|l
|
|j
|j
|
|w
|(ɰ)
|
|
|}
|}


{| class="wikitable" style="text-align: center"
*/j̃ ɰ̃/ ti wamel /ɲ ŋ/ kara, men imagoro hei razhanaözeki sebyazan na dayele.
|+sebiazan<ref name=":1">'''nai hel zettai''' li kataisebiazan gvir yamm.</ref>
*/t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
*/d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imagoro.
*/h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
*/ɰ/ deki zanena fanszuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra. Soe wrun /g/ na dan.
 
====Sebyazan====
Na kundur, sebyazan unya wovor ine nai tak klar. Yanna wo sebyazan ka altid undaus na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka fanszuka na kutsiplas–soe dekti kraizena os nai, a dekti obalik os mellanlik na pikkatai.
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Fura
!Mellan
!Hina
|-
|-
! rowspan="2" | katae↓
!Oba
!plas→!! colspan="2" | fura!!mellan
|i&nbsp;&nbsp;iː
! colspan="2" |hina
|
|ɯ&nbsp;&nbsp;ɯː
|-
|-
!fal→!!naekraes!!kraeslepa!!naekraes
!Mellan
!naekraes!!kraeslepa
|e&nbsp;&nbsp;eː
|o&nbsp;&nbsp;oː
|-
|-
! colspan="2" | oba
!Una
|i
|
|y|| (ɨ)<ref name=":3">/u/ her aparlik /u/ inye nihonossa, yokutid deki mellanlik, os naikraislik, os ryoho.</ref>
|a&nbsp;&nbsp;aː
| colspan="2" |ɯ~u<ref name=":3" />
|
|-
|}
! colspan="2" | mellan
|ɛ~e||ø|||(ə)
|(ʌ~ɤ)||ɔ~o
|-
! colspan="2" | unna


| colspan="5" | a~ɑ
*Pikka sebyazan dekti hanuyena na niraz sebyazan: na tato, /iː/ deki zanena lik /i.i/.
|}
*Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na wlavna, soe wrun /y ø/ na dan.
*/ɯ/ yanti mae likzan. Akote niltid soe [u] na wvir.
* /a/ long hel unaspésu; soe deki [ɑ] os [ɐ] na strani.


===zanruru===
=====Tsui /ɘ/=====
*yamki [ʔ] na mellan sama sebiazan inye qigao silba. (ttb: fu un [fɨʔun])<ref name=":0" />
Asoko sebyazan mae srani.
*/ptk/ bliki [p̚t̚k̚], /bdɡ/ bliki [ptk] na owari silba os na gyenmidzan.<ref name=":0" />
*/ɾ/ harki mange fal f zan: [ɾ], [r], [ʁ~ʀ], aoao.


==kakutro==
Na danwovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraizenabli na yok mellanlik sebyazan made. Na andra, afto noya sebyazan wrun utenkoina fu /e/ na kotówari. Ryó verszo tsiyaunen: na yottid, eins verszo ende kraisena [ɘ~ɞ] ⟨ö⟩, ale nis verszo niltid komsa [ɘ~ə] ⟨e⟩.


=== latinkaku ===
===Kakutropos===
{| class="wikitable" style="text-align: center"
Kakutropos na unya wovor akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
|+alfakrun
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!a
!
!b
!Lepa
!d
!Alvyol
!e
!Payatsi
!f
!Ngangi
!Horla
|-
|-
|a
!Hana
|b
|d
|ɛ~e~ə
|f
|-
!g
!h
!i
!j
!k
|-
|h~x
|i~j
|ʥ~ʤ
|k
|-
!l
!m
!n
!o
|-
|l
|m
|m
|n
|n
|ɔ~o
|
|œ~ø
|ng ~ g
|
|-
|-
!p
!Bamba
!q
|p&nbsp;&nbsp;b
!r
|t&nbsp;&nbsp;d
!s
|
!t
|k
|
|-
|-
|p
!Bamfendo
|ʨ~ʧ
|
|ɾ~r
|ts
|s
|
|t
|
|
|-
|-
!u
!Fendo
!v
|f&nbsp;&nbsp;v
!w
|s&nbsp;&nbsp;z
!y
|sz&nbsp;&nbsp;zs
!z
|w ~ ŵ
|h
|-
|-
|ɯ~u~w
!Slak
|v
|
|w
|r
|ʝ~j / y
|
|z
|
|}
|
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+plukiraenklani
!ae
!ao
!dz
!eo
|-
|aj
|aw
|ʣ
|œ~ø
|-
|-
!eu
!Sebyazannen
!oe
!ng
!ny
|-
|y
|oj
|-
!sz
!ts
!tsz
!dzs
|-
|ɕ~ʃ
|ʨ~ʧ
|ʥ~ʤ
|-
!ue<ref name=":2">tabun, zettainai.</ref>
!ui / iu<ref name=":2" />
!zs
!
|-
|wi~uj
|y
|ʑ~ʒ
|
|
|}
==== andraruru ====
* yókutid áwen yam mit akyút kiráen f jongsílba (tatǿba: ''oháre''), men áfto mangetíd móno kóske opéta.
* ''i'' ao ''u'' per /j/ ao /w/ inye mangrazsebiazan; ''y'' ao ''w'' per /j/ ao /w/ za midzan.
*'''al''' plukiraenklani hanuyena lik heia zan inye alplas. (ttb: ''ma'''ng'''e'' hanena /ma.ŋe/)
**li zol, bruk '''<nowiki/>'''' per'''<nowiki/>''' mahklar li hei hanena na sebia kiraen. (ttb: ''rin'go'')
===кирилкаку / kirilkaku===
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+алфакрун
! е
|-
|a~ɑ
| b
|v
|d
|ɛ~e~ə
|z
|-
!ј / й
|-
|i~j
|j
|k
|l
|l
|m
|y
|n
|-
!o
!п
 
!у / ұ
!ԝ / ў
|-
|ɔ~o
|œ~ø
|p
|ɾ~r
|s
|t
|ɯ~u~w
|w
|w
|-
|
 
!џ / ђ
|-
|y
|f
|h~x
 
|ʨ~ʧ
|ʥ~ʤ
|ɕ~ʃ
|ʑ~ʒ
|}
|}
</div>


===اربککو / arabkaku===
Kakutropos per sebyazan awen mellanti.
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: center"
!
|+الفاکرُن
!Fura
! Mellan
!Hina
!ت
!چ
!ج
!(خ)
|-
|-
|a
!Oba
|p
|i&nbsp;&nbsp;í
|b
|
|t
|u&nbsp;&nbsp;ú
|ʨ~ʧ
|ʥ~ʤ
|(x)
|-
|-
!څ
!Mellan
|e&nbsp;&nbsp;é
|ö ~ e
|o&nbsp;&nbsp;ó
|-
|-
!Una
|
|d
|a&nbsp;&nbsp;á
|ɾ~r
|
|z
|ʑ~ʒ
|s
|-
|-
|ɕ~ʃ
|f
|k
|l
|m
|-
!ن
!(ء)‎
|-
|n
|h~x
|u~w
|v
|i~j
|(ʔ)
|}
per sebiazan, kiraen altid na kiraenkleya oba midzankiraen ― اِ per /i/, /y/ ao /e/, اُ per /u/, /ø/ ao /o/, aoen اَ per /a/. li nae yam midzankiraen, bruk ا (alif).
 
per kataesebiazan os nirazsebiazan (lik ''ae''), bruk ein kiraen (ي os و) za mitkiraenkleyamidzankiraen. (li nae deki tasta kiraenkleya, deki awen bruk ي os و kiraen.)<ref name=":1" />
 
'''vikti''': sebiazan nae altid kakuyena, ttb. ''kakutro'' ککُتر (''k-k-u-t-r'').
 
====andraruru====
 
*bruk-n østarab laskukiraen.
* bruk-n szaddah f gienmidzan.
</div>
 
==hanutro==
mangetid ('''nae altid''') brukun festako os tsunagako, danki na [https://vikoli.org/Brukdjin:Lumakot_Luna/lk#Glossaruul glossarúl f lunamik]. f suruko harun afto.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+suruko
! suruko
!yena
!tid
!deki
!ak/nae
! colspan="2" |surujin
!spør
|-
| rowspan="3" |(ko)
| rowspan="3" | -(y)ena-
| -dan-, -ha(ji)-
| -ki-
| rowspan="3" | -nae-
| -(u)n-
| -v(i)-
| rowspan="3" | -we-
|-
| -ima-
| -tsa-
| -d(u)-
| -(do)k-
|-
| -mir-, -po-
| -ti-
| -s(ore)-
| -h-, -y- (hei)
|}
|}
Na andra, hanasebyazan dekti kakuyena mit tolonpipo: ⟨ĩ ũ ẽ õ ã⟩


<references />
<references />
341

edits

Navigation menu