Difference between revisions of "Brukdjin:Dzsijo"

From Vikoli
Jump to navigation Jump to search
m (strukturlik)
mNo edit summary
 
(11 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Jiyo}}</noinclude>
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Zsiyo}}</noinclude>


Ya aldok! Un '''Jiyo'''jin, a un poleradan Viossa per akote ni tośi ima.
aldok! Un '''Zsiyo'''zsin, a un poleradan Viossa per akote tre toszi ima. Na 2025t, un dan poborte viossadiskord, men posuruk ima per beglera a begopeta!


Vintuadâ fu un i 27d 8m 2022t. Un hanuki Anglossa a Putongossa, awen lera un Malayossa na śkola imangoro. Un spil hammasbaksu, a kaku kompyudvaima. Un yugentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoku tel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] awen grun un tte, a husketsa [[Leksember 2023]]!
Unya vintuadá ti 27d 8m 2022t. Un hanuki anglossa, putonghwossa, a apar malayossa.


==Zan ao kaku==
Un yuentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoktel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] a al hazsikaku fu [[Leksember 2023]] wrun un tte!


Afto jang mahaklarti yokyok zantropos a kakutropos govor fu un ine.
Mena, lestedua '''opeta''' viossa noyazsin made. Ker kara, un dua apu hei anyansöng dokoa helenázma viossain.


===Zantropos ===
==Zan au kaku==


==== Mitzan ====
Afto zsangnen mahaklarti zantropos a kakutropos fu unya wovor.
Afto skalla mkina mitzan ine ungovor.
 
===Zantropos===
 
====Mitzan====
Afto skalla mkina mitzan ine unya wovor.


{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!
!Lepa
!Lepa  
!Alvyol
!Alvyol
!Palyatsi
!Payatsi
!Ngangi
!Ngangi
!Gorla
!Horla
|-
|-
!Hana
!Hana
|m
|m
|n
|n
|ɲ
|(j̃)
| ŋ
|ɰ̃
|
|
|-
|-
Line 36: Line 40:
|
|
|-
|-
!Bamfendo
!Bamfendo  
|
|
|t͡s
|ts
|t͡ɕ&nbsp;&nbsp;d͡ʑ
|(tɕ)
|
|
|
|
|-
|-
!Fendo
!Fendo
| f&nbsp;&nbsp;v
|f&nbsp;&nbsp;ʋ
|s&nbsp;&nbsp;z
|s&nbsp;&nbsp;z
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
|ɣ
|ɰ
|h
|h
|-
|-
!Slak
!Slak
|
|
| ɾ
|
|
|
|
Line 60: Line 64:
|
|
|l
|l
| j
|j
|w
|w
|
|
|}
|}


* /ts/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
*/j̃ ɰ̃/ ti wamel /ɲ ŋ/ kara, men imagoro hei razhanaözeki sebyazan na dayele.
* /d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imangoro.
*/t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
* /h/ deki zanena na nil na mellan fu ni sebyazan.
*/d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imagoro.
* /ɣ/ deki zanena fanśuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mãe andra.
*/h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
*/ɰ/ deki zanena fanszuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra. Soe wrun /g/ na dan.


==== Sebyazan ====
====Sebyazan====
Na kundur, sebyazan na govor fu un nai tak klar. Yanna go sebyazan ka altid slutśa na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka tśiyao na tśiyao plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai. Riso na unna mkina hei mit kutśiplas.
Na kundur, sebyazan unya wovor ine nai tak klar. Yanna wo sebyazan ka altid undaus na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka fanszuka na kutsiplas–soe dekti kraizena os nai, a dekti obalik os mellanlik na pikkatai.


[[Zeting:Dzsijo sebjazantumam.svg|sama=Sebjazantumam fu dzsijodzsin|мини|Sebyazantumam per govor fu un. Pik na gris mkina sebyazan ka mono slutśa na koi na strani.]]
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
 
!
===Kakutropos===
!Fura
Kakutropos na govor fu un akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
!Mellan
{| class="wikitable" style="text-align: center"
!Hina
|-
|-
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
!Oba
! colspan="2" |alvyol!! colspan="2" |palyatsi
|i&nbsp;&nbsp;iː
! colspan="2" |ngangi
|
!gorla
|ɯ&nbsp;&nbsp;ɯː
|-
|-
!koi→
!Mellan
!uten
|e&nbsp;&nbsp;eː
!mit
!uten
|o&nbsp;&nbsp;oː
!mit
!uten
!mit
! uten
!mit
!uten
|-
|-
! colspan="2" | hana
!Una
|
|a&nbsp;&nbsp;aː
|
|
|m||
|}
 
*Pikka sebyazan dekti hanuyena na niraz sebyazan: na tato, /iː/ deki zanena lik /i.i/.
*Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na wlavna, soe wrun /y ø/ na dan.
*/ɯ/ yanti mae likzan. Akote niltid soe [u] na wvir.
* /a/ long hel unaspésu; soe deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
 
=====Tsui /ɘ/=====
Asoko sebyazan mae srani.
 
Na danwovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraizenabli na yok mellanlik sebyazan made. Na andra, afto noya sebyazan wrun utenkoina fu /e/ na kotówari. Ryó verszo tsiyaunen: na yottid, eins verszo ende kraisena [ɘ~ɞ] ⟨ö⟩, ale nis verszo niltid komsa [ɘ~ə] ⟨e⟩.
 
===Kakutropos===
Kakutropos na unya wovor akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Lepa
!Alvyol
!Payatsi
!Ngangi
!Horla
|-
!Hana
|m
|n
|n
| ||ny
|
|
|ng
|ng ~ g
|
|
|-
|-
! colspan="2" |bamba
!Bamba
|p||b||t||d
|p&nbsp;&nbsp;b
|t&nbsp;&nbsp;d
|
|
| ||k||
|k
|
|
|-
|-
! colspan="2" |bamfendo
!Bamfendo
| |
|
| |||ts||
|ts
|tś
|
| rowspan="2" |j
|
| |
| |
|
|
|-
|-
! colspan="2" |fendo
!Fendo
|f||v||s||z
|f&nbsp;&nbsp;v
| ś|| ||g
|s&nbsp;&nbsp;z
|sz&nbsp;&nbsp;zs
|w ~ ŵ
|h
|h
|-
|-
! colspan="2" |sebyazannen
!Slak
|
|r
|
|
|
|
|
|-
!Sebyazannen
|
|
|l
|l
|
|y
|y
|
|w
|w
|
|
|}
Kakutropos per sebyazan awen mellanti.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Fura
! Mellan
!Hina
|-
|-
! colspan="2" |slak
!Oba
|
|i&nbsp;&nbsp;í
|
|
|r
|
|
|
|
|u&nbsp;&nbsp;ú
|-
!Mellan
|e&nbsp;&nbsp;é
|ö ~ e
|o&nbsp;&nbsp;ó
|-
!Una
|
|
|a&nbsp;&nbsp;á
|
|
|}
|}
Na andra, hanasebyazan dekti kakuyena mit tolonpipo: ⟨ĩ ũ ẽ õ ã⟩


====Sebyazan====
Yam eksi ertśiyao sebyazan govor fu un ine. Al hei kakuyena na snano—''i u e o a'' per lestesnano go, ao ''ă'' os ''ø'' per "mellanlik" eksis.
Na andra,
*Hanayena sebyazan kakuyenati mit jarperpipo (ttb. ''ã'').
* Tśiyazma mellan sebyazan mit hentina damellan [a.i] ao sebyazanklani [ai̯] nai mkiyena kakutropos ine.
*Li trengena (ttb. koske opetana), asobena sebyazan kakuyenaki mit akyutpipo, ttb. ''tsúite'', ''prokibtíbsem''.
====Tsui /g/====
* Koske /g/ mellan ni sama sebyazan os na koowari, pipo antayena sebyazankirain obamade, ttb. ''*magazan'' > ''mâzan'', ''*dag'' > ''dâ''.
*Koske /g/ mellan ni tśiyao sebyazan, ''y'' kakuyena li pobli /j/; li nai ''g'' ende, ttb. ''*yugent'' > ''yugent'', men ''*yagi'' > ''yayi''.
*Na tolka os ine mitzanklani, /g/ kakuyena ''g'' na altid, ttb. ''grun'', ''gormoi''.
<references />
<references />

Latest revision as of 09:18, 3 December 2025


Yá aldok! Un Zsiyozsin, a un poleradan Viossa per akote tre toszi ima. Na 2025t, un dan poborte viossadiskord, men posuruk ima per beglera a begopeta!

Unya vintuadá ti 27d 8m 2022t. Un hanuki anglossa, putonghwossa, a apar malayossa.

Un yuentena Leksember 2022t inemade, a ainlatena Davi hanu! 40s telraz made. Yoktel fu Duovimi a al hazsikaku fu Leksember 2023 wrun un tte!

Mena, lestedua opeta viossa noyazsin made. Ker kara, un dua apu hei anyansöng dokoa helenázma viossain.

Zan au kaku

Afto zsangnen mahaklarti zantropos a kakutropos fu unya wovor.

Zantropos

Mitzan

Afto skalla mkina mitzan ine unya wovor.

Lepa Alvyol Payatsi Ngangi Horla
Hana m n (j̃) ɰ̃
Bamba p  b t  d k
Bamfendo ts (tɕ)
Fendo f  ʋ s  z ɕ  ʑ ɰ h
Slak ɾ
Sebyazannen l j w
  • /j̃ ɰ̃/ ti wamel /ɲ ŋ/ kara, men imagoro hei razhanaözeki sebyazan na dayele.
  • /t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
  • /d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imagoro.
  • /h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
  • /ɰ/ deki zanena fanszuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra. Soe wrun /g/ na dan.

Sebyazan

Na kundur, sebyazan unya wovor ine nai tak klar. Yanna wo sebyazan ka altid undaus na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka fanszuka na kutsiplas–soe dekti kraizena os nai, a dekti obalik os mellanlik na pikkatai.

Fura Mellan Hina
Oba i  iː ɯ  ɯː
Mellan e  eː ɘ o  oː
Una a  aː
  • Pikka sebyazan dekti hanuyena na niraz sebyazan: na tato, /iː/ deki zanena lik /i.i/.
  • Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na wlavna, soe wrun /y ø/ na dan.
  • /ɯ/ yanti mae likzan. Akote niltid soe [u] na wvir.
  • /a/ long hel unaspésu; soe deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
Tsui /ɘ/

Asoko sebyazan mae srani.

Na danwovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraizenabli na yok mellanlik sebyazan made. Na andra, afto noya sebyazan wrun utenkoina fu /e/ na kotówari. Ryó verszo tsiyaunen: na yottid, eins verszo ende kraisena [ɘ~ɞ] ⟨ö⟩, ale nis verszo niltid komsa [ɘ~ə] ⟨e⟩.

Kakutropos

Kakutropos na unya wovor akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.

Lepa Alvyol Payatsi Ngangi Horla
Hana m n ng ~ g
Bamba p  b t  d k
Bamfendo ts
Fendo f  v s  z sz  zs w ~ ŵ h
Slak r
Sebyazannen l y w

Kakutropos per sebyazan awen mellanti.

Fura Mellan Hina
Oba i  í u  ú
Mellan e  é ö ~ e o  ó
Una a  á

Na andra, hanasebyazan dekti kakuyena mit tolonpipo: ⟨ĩ ũ ẽ õ ã⟩