Vikoli

Izı

Joined 11 f’Hobitmuai 2023
Brukdjin lehti Tsuihanu
 
(157 kawariya namellan na sama brukdjin nai aukiyena)
Line 1: Line 1:
İā !! hūr du? haısen un na Izı, au e Vı̇ossaserverdı̇ıng {{mitcac|zataz|za taz}} 2022
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Yan}}</noinclude>
 
== Zantropos ==
== govėr ==
=== Mıtzan ===
=== cactropo ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
! lepa
! style="text-align:right;" | cırı̇aın
! alveol
| A || Æ || B || C || D || Ð || E || Ė || F || G || H || I || İ || L || M || N || O || P || Ȝ || R || S || T || U || V || X || Y || Œ || Z || Ƿ || Þ
! zaqalveol
! ŋaŋı
! hına
|-
|-
! style="text-align:right;" | namae
! hana
| ā || ǣ || bē || cē || dē || eð || ē || hė || ef || gē || hā || ī || iē || el || em || en || ō || pē || ȝuȝ || er || es || tē || ū || vē || ex || hȳ || œ̄ || zē || ƿē || þē
| m
|}
| n
 
|  
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| ŋ
|+ mıtcırı̇aın
|  
|-
|-
! ◌̄
! bamba
| colspan=2 | /◌ː/
| p&nbsp;&nbsp;b
| t&nbsp;&nbsp;d
|
| k&nbsp;&nbsp;g
| ʔ
|-
|-
! ·
! gusoq
| /./
|
| rowspan=2 | brucen per opeta prostė
| t͡s
|-
| t͡ɕ&nbsp;&nbsp;d͡ʑ
! Ś
| /ˈS/
|}
 
=== zæntropo ===
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ asoben
! rowspan = 2 |
! colspan = 2 | fra
! rowspan = 2 | mellan
! rowspan = 2 | hına
|-
! ūncraıs
! craısen
|-
! oba
| style="width: 93px;" | i ⟨ı⟩
| style="width: 93px;" | y
| style="width: 93px;" | ʉ
| style="width: 93px;" |
|-
! mellan
| e
| ø ⟨œ⟩
| ə ⟨ė⟩
| o
|-
! unna
| æ~ɛ ⟨æ⟩
|
|
|
|
| ɑ̟ ⟨a⟩
|}
# <math>\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\\+hina\end{bmatrix}/\begin{bmatrix}+sjazaen\\+fra\end{bmatrix}</math>_
# ⟨ā⟩ e [ɑː].
# ⟨ea⟩ e [æɑ].
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
! colspan = 2 |
! colspan = 2 | lepa
! colspan = 2 | hammas
! colspan = 2 | alveol
! colspan = 2 | palı̇atsı
! colspan = 2 | ngangi
! colspan = 2 | gorlalıc
|-
|-
! colspan = 2 | hana
! fendo
| style="width: 67px;" |
| f&nbsp;&nbsp;v
| style="width: 67px;" | m
| s&nbsp;&nbsp;z
| style="width: 67px;" |
| ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
| style="width: 67px;" |
|  
| style="width: 67px;" |
| h
| style="width: 67px;" | n
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" | ŋ ⟨ng⟩
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
|-
|-
! colspan = 2 | bamba
! slak
| p
| b
|
|
| ɾ
|
|
| t
| d
|
|
|
| k ⟨c⟩
|
| ʔ ⟨ȝ⟩
|
|
|-
|-
! colspan = 2 | fendono
! razkıva
| f
| v
| θ ⟨þ⟩
| ð
| s
| z
|
|
| r
|
|
|
|  
| ɣ ⟨g⟩
| (ʀ)
| h
|
|-
|-
! colspan = 2 | parası̇azæn
! parasȷa
|
|
|
|
| j
| w
|
|
|}
* /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/.
* /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
* /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
* /k/ au /g/ paȷatotzena deq [i] os [ɪ].
* /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
* Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.
=== Sȷazan ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
! fyra
! mellan
! hına
|-
! oba
| i(ː)
|
| u(ː)
|-
! paraqoba
| ɪ
|
|
|
|
| l
|-
! mellan
| e(ː)
| ə(ː)
| o(ː)
|-
! unna
|
| a(ː)
|
|}
* /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], ale na owarı fu kotoba.
* /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan.
* /e/ zanena [ɛ].
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
* Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ pluspraraqoba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
* /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).
=== Asob ===
Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıŋ na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımahaqafdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.
 
== Kakytropos ==
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
! style="text-align:right;" | stuur
| A || B || K || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || Q || R || S || T || U || V || W || X || Y || Z
|-
! style="text-align:right;" | tsıısaı
| a || b || k || d || e || f || g || h || ı || ȷ || l || m || n || ŋ || o || p || q || r || s || t || u || v || w || x || y || z
|}
=== Mıtzan ===
{| class="wikitable"
! colspan="2" |kıraın
!zan
!tzyıteq
|-
| colspan="2" |'''b'''
|/b/
|
|
| j ⟨ı̇⟩
|-
| colspan="2" |'''k'''
|/k/
|
|
| w ⟨ƿ⟩
|-
| colspan="2" |'''d'''
|/d/
|
|
|-
| colspan="2" |'''ds'''
|/d͡z/
|Mono na booskotoba.
|-
| colspan="2" |'''dz'''
|/d͡ʑ/
|
|
|-
|-
! colspan = 2 | slac
| colspan="2" |'''f'''
|/f/
|
|
|-
| colspan="2" |'''g'''
|/g/
|
|
|-
| colspan="2" |'''h'''
|/h/
|
|
|-
| colspan="2" |'''hȷ'''
|/ɕ/
|
|
|-
| colspan="2" |'''ȷ'''
|/j/
|
|
| ɾ̠ ⟨r⟩
|-
| colspan="2" |'''l'''
|/l/
|
|
|-
| colspan="2" |'''m'''
|/m/
|
|
|-
| rowspan="2" |'''n'''
|nasnano
|/n/
|
|
|-
|deq ⟨g, k, ŋ⟩
|/ŋ/
|
|
|-
| colspan="2" |'''p'''
|/p/
|
|
|-
| colspan="2" |'''q'''
|/ʔ/
|⟨q⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
|-
| colspan="2" |'''r'''
|/ɾ/
|
|
|}
# /h/ ngangosencı na [x].
# /ɣ/ blı [g] na hazı̇ fu coto os asoben sılbė, au blı [x] de mıtzæn.
# /hi/ au /ɣi/ e [çi] au [ʝi].
# Lı fendono za ūnasob sı̇azæn, sore blı coı̇en. (<small>ttb.</small> ''seƿas'' [ˈsewɐz])
# ⟨r⟩ e [rˠ] de mıtzæn.
==== zænrūr ====
* **S̄MM → SMM
* #mb, #nd → #b, #d
=== glossrūr ===
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
! colspan = "3" | vırta
|-
|-
! parı̇at
| colspan="2" |'''rr'''
! helþruı̇en
|/r/
! tyn
|
! bengen
|-
|-
! toaīmno
| rowspan="2" |'''rz'''
| ı̇ėlera
|nasnano
| lera
|/ʑ/
| lerend
|Nılraz na owarı fu kotoba.
|-
|-
! gozarno
|na ȷottaı kotoba
| ı̇ėleraı̇en
|/ɾz/
| leraı̇en
|
| rowspan = 2 |
|-
|-
! crungut
| rowspan="2" |'''s'''
| ı̇ėlerahan
|nasnano
| lerahan
|/s/
|}
|
 
==== conen ====
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ namaosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
|-
! -(a)zma
|ȷorraz, deq andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩
| tac ce
|/ɕ/
| vapazma
|
|-
|-
! -ca
| colspan="2" |'''sȷ'''
| ı̇oc ce, tuo ce (þaten)
|/ɕ/
| vrasca
|
|-
|-
! -na
| colspan="2" |'''t'''
| (ras fu) ce þruı̇en
|/t/
| sllutı̇na
|
|-
|-
! -vaz
| colspan="2" |'''ts'''
| vaz fu
|/t͡ɕ/
| tymvaz
|
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ þrucosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
|-
! an-
| colspan="2" |'''tz'''
| made, na-
|/t͡s/
| ansı̇coı
|
|-
|-
! -blı
| colspan="2" |'''v'''
| blı
|/v/
| gamlblı
|
|-
|-
! mah-
| colspan="2" |'''w'''
| mah tac
|/w/
| mahclār
|
|-
|-
! -os
| colspan="2" |'''x'''
| mah tac
|/ɕ/
| sı̇ros
|Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩.
|-
|-
! rım-
| colspan="2" |'''z'''
| made rı̇ō, ƿement
|/z/
| rımfesta
|
|}
|}


{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
=== Sȷazan===
|+ lıccosca
{| class="wikitable"
!
! colspan="2" |kıraın
! ımı
!zan
! tatoeba
|-
|-
! -ıt
| colspan="2" |'''a'''
| har (māngė) os sat mıt
|/a/
| pæsı̇ūnıt
|-
|-
! -lıc
| colspan="2" |'''aa'''
| lıc
|/aː/
| ısı̇lıc
|-
|-
! -no
| colspan="2" |'''e'''
| fu, cara, long, har ımpla fu, os festena mit
|/e/
| Francno
|-
|-
! un-
| colspan="2" |'''ea'''
| ūðn
|/eə/
| unzı̇angė
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ tropcosca
!
! ımı
! tatoeba
|-
|-
! na-
| colspan="2" |'''ee'''
| na trop fu, na vaz fu, na tac vaz
|/eː/
| nagvır
|-
|-
! -ment
| colspan="2" |'''ı'''
| made, na strela fu
|/i/
| hınament
|-
|-
! -ras
| colspan="2" |'''ıe'''
| na ras fu
|/ɪ/
| cırı̇aınras
|}
 
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
|+ tyn
!
! ımı
! tatoeba
|-
|-
! stryc-
| colspan="2" |'''ıı'''
| tsuryc, na svār, gı̇en
|/iː/
| stryccoı
|-
|-
! tė-
| rowspan="2" |'''o'''
| natı̇gautı̇gau, lās cara rı̇ō
|nasnano
| tėsı̇coı
|/o/
|-
|-
! ymb-
|za ⟨a, e, ı⟩
| na encraıstren
|/.o/
| ymbzarpa
|}
 
==== paranamae ====
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
!
! 1s
! 2s
! 3s
|-
|-
! aın
| colspan="2" |'''oo'''
| un
|/oː/
| du
| sore
|-
|-
! plus
| colspan="2" |'''u'''
| vı
|/u/
| doc
| heı
|}
 
== govar ==
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
! rowspan = 2 |
! colspan = 2 | fura
! rowspan = 2 | hina
|-
|-
! utenkrais
| colspan="2" |'''uo'''
! kraisen
|/uə/
|-
|-
! oba
| colspan="2" |'''uu'''
| style="width: 93px;" | i
|/uː/
| style="width: 93px;" | y
| style="width: 93px;" | u
|-
|-
! melan
| colspan="2" |'''y'''
| e
|/ə/
|
| o
|-
|-
! unna
| colspan="2" |'''yy'''
| colspan = 3 | a
|/əː/
|}
|}
 
== Glossaryyry ==
{|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
=== Parȷat ===
==== Padedzparȷat ====
[[Zeting:2gr.jpg|мини|Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto rıso.]]
{| class="wikitable"
|+ımı fu tont fal
!
!
! colspan = 2 | lepa
!{{varje|#24408E|'''terafal'''}}
! colspan = 2 | alveol
!{{varje|#E40303|'''karıfal'''}}
! colspan = 2 | zaalveol
!{{varje|#732982|'''nafal'''}}
! colspan = 2 | pallatsi
!{{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}}
! colspan = 2 | ngangi
! colspan = 2 | gorlalik
|-
|-
! hana
!syrysȷuutsu
| style="width: 67px;" |
|Ka syry?
| style="width: 67px;" | m
|Na ka madeq syry?
| style="width: 67px;" |
|Doko syry?
| style="width: 67px;" | n
|Bruuk ka pr syry?
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |ɲ ⟨nn⟩
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" | ŋ ⟨ng⟩
| style="width: 67px;" |
| style="width: 67px;" |
|-
|-
! bamba
!ȷenasȷuutsu
| p
|Na ka madeq syry?
| b
|Ka syry?
| t
|Doko syry?
| d
|Bruuk ka pr syry?
|
|
|
|
| k
| g
| ʔ ⟨-⟩
|
|-
|-
! slilu
!nasısȷuutsu
|
|Doko syry?
|
|Ka syry?
|
|Na ka madeq syry?
|
|Bruuk ka pr syry?
| t͡ʃ ⟨c⟩
| d͡ʒ ⟨z⟩
|
|
|
|
|
|
|-
! fendono
| f
| v
| s
|
| ʃ ⟨si, sc⟩
|
|
|
|
|
| h
|
|-
! siazanlik
|
|
|
| l
|
|
|
| j ⟨j, ll⟩
|
| w
|
|
|-
|-
! slak
!bruuksȷuutsu
|
|Bruuk ka pr syry?
|
|Ka syry?
|
|Doko syry?
| ɾ̠ ⟨r⟩
|Na ka madeq syry?
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
|}
Austronesıanopadedzparȷat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu syrykoto (sȷuutsu). Keery ȷam.
# '''syrysȷuutsu''': -∅
# '''ȷenasȷuutsu''': -ena, -ȷna
# '''nasısȷuutsu''': -an, -han, -qan
# '''bruuksȷuutsu''': -ol
Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.
# {{varje|#24408E|'''terafal'''}}: te
# {{varje|#E40303|'''karıfal'''}}: rı
# {{varje|#732982|'''nafal'''}}: na, ınny, oba...
# {{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}}: mıt
# {{varje|#008026|'''fufal'''}}: fu
Tınkoto ka ȷam deq syrykoto os aıns na fras, alraz terafal lı naı med padedzkoto.
*: {{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|rı kıraın}}.
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}}, {{varje|#24408E|pasȷuun}} '''kaky'''.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakyȷna''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}}.
*: {{varje|#E40303|Rı pasȷuun}}, {{varje|#24408E|kıraın}} '''kakyȷna'''.
Lı endy ȷam terafalkoto, tınkoto ka ȷam za syrykoto, alraz karıfal lı naı med padedzkoto.
*: {{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|kıraın}}.


=== tatoeba ===
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakyȷna''' {{varje|#E40303|pasȷuun}}.
: Jā alzin, brātul na "Davi Hanu". Mazik un, au un awen jewāldzin os atamapasiūn nato podkast.
==== Frasparȷat ====
Frasparȷat nasnano terafalkoto deq syrykoto.

Latest revision as of 12:55, 3 f’Kaiisamuai 2024

Zantropos

Mıtzan

lepa alveol zaqalveol ŋaŋı hına
hana m n ŋ
bamba p  b t  d k  g ʔ
gusoq t͡s t͡ɕ  d͡ʑ
fendo f  v s  z ɕ  ʑ h
slak ɾ
razkıva r (ʀ)
parasȷa j w
  • /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/.
  • /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
  • /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
  • /k/ au /g/ paȷatotzena deq [i] os [ɪ].
  • /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
  • Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.

Sȷazan

fyra mellan hına
oba i(ː) u(ː)
paraqoba ɪ
mellan e(ː) ə(ː) o(ː)
unna a(ː)
  • /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], ale na owarı fu kotoba.
  • /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan.
  • /e/ zanena [ɛ].
  • /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
  • /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
  • Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ pluspraraqoba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
  • /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).

Asob

Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıŋ na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımahaqafdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.

Kakytropos

stuur A B K D E F G H I J L M N Ŋ O P Q R S T U V W X Y Z
tsıısaı a b k d e f g h ı ȷ l m n ŋ o p q r s t u v w x y z

Mıtzan

kıraın zan tzyıteq
b /b/
k /k/
d /d/
ds /d͡z/ Mono na booskotoba.
dz /d͡ʑ/
f /f/
g /g/
h /h/
hȷ /ɕ/
ȷ /j/
l /l/
m /m/
n nasnano /n/
deq ⟨g, k, ŋ⟩ /ŋ/
p /p/
q /ʔ/ ⟨q⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
r /ɾ/
rr /r/
rz nasnano /ʑ/ Nılraz na owarı fu kotoba.
na ȷottaı kotoba /ɾz/
s nasnano /s/
ȷorraz, deq andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩ /ɕ/
sȷ /ɕ/
t /t/
ts /t͡ɕ/
tz /t͡s/
v /v/
w /w/
x /ɕ/ Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩.
z /z/

Sȷazan

kıraın zan
a /a/
aa /aː/
e /e/
ea /eə/
ee /eː/
ı /i/
ıe /ɪ/
ıı /iː/
o nasnano /o/
za ⟨a, e, ı⟩ /.o/
oo /oː/
u /u/
uo /uə/
uu /uː/
y /ə/
yy /əː/

Glossaryyry

Parȷat

Padedzparȷat

 
Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto rıso.
ımı fu tont fal
terafal karıfal nafal mıtfal
syrysȷuutsu Ka syry? Na ka madeq syry? Doko syry? Bruuk ka pr syry?
ȷenasȷuutsu Na ka madeq syry? Ka syry? Doko syry? Bruuk ka pr syry?
nasısȷuutsu Doko syry? Ka syry? Na ka madeq syry? Bruuk ka pr syry?
bruuksȷuutsu Bruuk ka pr syry? Ka syry? Doko syry? Na ka madeq syry?

Austronesıanopadedzparȷat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu syrykoto (sȷuutsu). Keery ȷam.

  1. syrysȷuutsu: -∅
  2. ȷenasȷuutsu: -ena, -ȷna
  3. nasısȷuutsu: -an, -han, -qan
  4. bruuksȷuutsu: -ol

Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.

  1. terafal: te
  2. karıfal: rı
  3. nafal: na, ınny, oba...
  4. mıtfal: mıt
  5. fufal: fu

Tınkoto ka ȷam deq syrykoto os aıns na fras, alraz terafal lı naı med padedzkoto.

  • Pasȷuun kaky rı kıraın.
    Rı kıraın, pasȷuun kaky.
  • Kıraın kakyȷna rı pasȷuun.
    Rı pasȷuun, kıraın kakyȷna.

Lı endy ȷam terafalkoto, tınkoto ka ȷam za syrykoto, alraz karıfal lı naı med padedzkoto.

  • Pasȷuun kaky kıraın.
  • Kıraın kakyȷna pasȷuun.

Frasparȷat

Frasparȷat nasnano terafalkoto deq syrykoto.

Retrieved from "https://vikoli.org/index.php?title=Brukdjin:Izı&oldid=5925"