Izı
Joined 11 f’Hobitmuai 2023
No edit summary |
(→Mıtzan) |
||
(15 kawariya namellan na sama brukdjin nai aukiyena) | |||
Line 38: | Line 38: | ||
| h | | h | ||
|- | |- | ||
! | ! slak | ||
| | | | ||
| ɾ | | ɾ | ||
Line 54: | Line 54: | ||
! parasȷa | ! parasȷa | ||
| | | | ||
| | | l | ||
| j | | j | ||
| w | | w | ||
| | |||
|} | |} | ||
* /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba. | * /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/. | ||
* /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊]. | * /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊]. | ||
* /ʀ/ fstooȷna pak /gh/. | * /ʀ/ fstooȷna pak /gh/. | ||
Line 65: | Line 65: | ||
* /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba. | * /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba. | ||
* Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena. | * Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena. | ||
=== Sȷazan === | === Sȷazan === | ||
{| class="wikitable" style="text-align: center;" | {| class="wikitable" style="text-align: center;" | ||
Line 95: | Line 96: | ||
* /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan. | * /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan. | ||
* /e/ zanena [ɛ]. | * /e/ zanena [ɛ]. | ||
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/. | |||
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ]. | * /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ]. | ||
* Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ | * Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ pluspraraqoba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː]. | ||
* /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan). | * /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan). | ||
=== Asob === | |||
Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıŋ na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımahaqafdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩. | |||
== Kakytropos == | |||
{| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;" | |||
|- style="border-bottom:1px solid #999;" | |||
! style="text-align:right;" | stuur | |||
| A || B || K || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || Q || R || S || T || U || V || W || X || Y || Z | |||
|- | |||
! style="text-align:right;" | tsıısaı | |||
| a || b || k || d || e || f || g || h || ı || ȷ || l || m || n || ŋ || o || p || q || r || s || t || u || v || w || x || y || z | |||
|} | |||
=== Mıtzan === | |||
{| class="wikitable" | |||
! colspan="2" |kıraın | |||
!zan | |||
!tzyıteq | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''b''' | |||
|/b/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''k''' | |||
|/k/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''d''' | |||
|/d/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ds''' | |||
|/d͡z/ | |||
|Mono na booskotoba. | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''dz''' | |||
|/d͡ʑ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''f''' | |||
|/f/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''g''' | |||
|/g/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''h''' | |||
|/h/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''hȷ''' | |||
|/ɕ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ȷ''' | |||
|/j/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''l''' | |||
|/l/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''m''' | |||
|/m/ | |||
| | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''n''' | |||
|nasnano | |||
|/n/ | |||
| | |||
|- | |||
|deq ⟨g, k, ŋ⟩ | |||
|/ŋ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''p''' | |||
|/p/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''q''' | |||
|/ʔ/ | |||
|⟨q⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba. | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''r''' | |||
|/ɾ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''rr''' | |||
|/r/ | |||
| | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''rz''' | |||
|nasnano | |||
|/ʑ/ | |||
|Nılraz na owarı fu kotoba. | |||
|- | |||
|na ȷottaı kotoba | |||
|/ɾz/ | |||
| | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''s''' | |||
|nasnano | |||
|/s/ | |||
| | |||
|- | |||
|ȷorraz, deq andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩ | |||
|/ɕ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''sȷ''' | |||
|/ɕ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''t''' | |||
|/t/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ts''' | |||
|/t͡ɕ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''tz''' | |||
|/t͡s/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''v''' | |||
|/v/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''w''' | |||
|/w/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''x''' | |||
|/ɕ/ | |||
|Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩. | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''z''' | |||
|/z/ | |||
| | |||
|} | |||
=== Sȷazan=== | |||
{| class="wikitable" | |||
! colspan="2" |kıraın | |||
!zan | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''a''' | |||
|/a/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''aa''' | |||
|/aː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''e''' | |||
|/e/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ea''' | |||
|/eə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ee''' | |||
|/eː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ı''' | |||
|/i/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ıe''' | |||
|/ɪ/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ıı''' | |||
|/iː/ | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''o''' | |||
|nasnano | |||
|/o/ | |||
|- | |||
|za ⟨a, e, ı⟩ | |||
|/.o/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''oo''' | |||
|/oː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''u''' | |||
|/u/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''uo''' | |||
|/uə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''uu''' | |||
|/uː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''y''' | |||
|/ə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''yy''' | |||
|/əː/ | |||
|} | |||
== Glossaryyry == | |||
=== Parȷat === | |||
==== Padedzparȷat ==== | |||
[[Zeting:2gr.jpg|мини|Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto rıso.]] | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ımı fu tont fal | |||
! | |||
!{{varje|#24408E|'''terafal'''}} | |||
!{{varje|#E40303|'''karıfal'''}} | |||
!{{varje|#732982|'''nafal'''}} | |||
!{{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}} | |||
|- | |||
!syrysȷuutsu | |||
|Ka syry? | |||
|Na ka madeq syry? | |||
|Doko syry? | |||
|Bruuk ka pr syry? | |||
|- | |||
!ȷenasȷuutsu | |||
|Na ka madeq syry? | |||
|Ka syry? | |||
|Doko syry? | |||
|Bruuk ka pr syry? | |||
|- | |||
!nasısȷuutsu | |||
|Doko syry? | |||
|Ka syry? | |||
|Na ka madeq syry? | |||
|Bruuk ka pr syry? | |||
|- | |||
!bruuksȷuutsu | |||
|Bruuk ka pr syry? | |||
|Ka syry? | |||
|Doko syry? | |||
|Na ka madeq syry? | |||
|} | |||
Austronesıanopadedzparȷat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu syrykoto (sȷuutsu). Keery ȷam. | |||
# '''syrysȷuutsu''': -∅ | |||
# '''ȷenasȷuutsu''': -ena, -ȷna | |||
# '''nasısȷuutsu''': -an, -han, -qan | |||
# '''bruuksȷuutsu''': -ol | |||
Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı. | |||
# {{varje|#24408E|'''terafal'''}}: te | |||
# {{varje|#E40303|'''karıfal'''}}: rı | |||
# {{varje|#732982|'''nafal'''}}: na, ınny, oba... | |||
# {{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}}: mıt | |||
# {{varje|#008026|'''fufal'''}}: fu | |||
Tınkoto ka ȷam deq syrykoto os aıns na fras, alraz terafal lı naı med padedzkoto. | |||
*: {{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|rı kıraın}}. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}}, {{varje|#24408E|pasȷuun}} '''kaky'''. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakyȷna''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}}. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı pasȷuun}}, {{varje|#24408E|kıraın}} '''kakyȷna'''. | |||
Lı endy ȷam terafalkoto, tınkoto ka ȷam za syrykoto, alraz karıfal lı naı med padedzkoto. | |||
*: {{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|kıraın}}. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakyȷna''' {{varje|#E40303|pasȷuun}}. | |||
==== Frasparȷat ==== | |||
Frasparȷat nasnano terafalkoto deq syrykoto. |
Latest revision as of 13:50, 3 f’Kaiisamuai 2024
Zantropos
Mıtzan
lepa | alveol | zaqalveol | ŋaŋı | hına | |
---|---|---|---|---|---|
hana | m | n | ŋ | ||
bamba | p b | t d | k g | ʔ | |
gusoq | t͡s | t͡ɕ d͡ʑ | |||
fendo | f v | s z | ɕ ʑ | h | |
slak | ɾ | ||||
razkıva | r | (ʀ) | |||
parasȷa | l | j | w |
- /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/.
- /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
- /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
- /k/ au /g/ paȷatotzena deq [i] os [ɪ].
- /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
- Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.
Sȷazan
fyra | mellan | hına | |
---|---|---|---|
oba | i(ː) | u(ː) | |
paraqoba | ɪ | ||
mellan | e(ː) | ə(ː) | o(ː) |
unna | a(ː) |
- /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], ale na owarı fu kotoba.
- /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan.
- /e/ zanena [ɛ].
- /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
- /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
- Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ pluspraraqoba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
- /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).
Asob
Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıŋ na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımahaqafdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.
Kakytropos
stuur | A | B | K | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | Ŋ | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tsıısaı | a | b | k | d | e | f | g | h | ı | ȷ | l | m | n | ŋ | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
Mıtzan
kıraın | zan | tzyıteq | |
---|---|---|---|
b | /b/ | ||
k | /k/ | ||
d | /d/ | ||
ds | /d͡z/ | Mono na booskotoba. | |
dz | /d͡ʑ/ | ||
f | /f/ | ||
g | /g/ | ||
h | /h/ | ||
hȷ | /ɕ/ | ||
ȷ | /j/ | ||
l | /l/ | ||
m | /m/ | ||
n | nasnano | /n/ | |
deq ⟨g, k, ŋ⟩ | /ŋ/ | ||
p | /p/ | ||
q | /ʔ/ | ⟨q⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba. | |
r | /ɾ/ | ||
rr | /r/ | ||
rz | nasnano | /ʑ/ | Nılraz na owarı fu kotoba. |
na ȷottaı kotoba | /ɾz/ | ||
s | nasnano | /s/ | |
ȷorraz, deq andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩ | /ɕ/ | ||
sȷ | /ɕ/ | ||
t | /t/ | ||
ts | /t͡ɕ/ | ||
tz | /t͡s/ | ||
v | /v/ | ||
w | /w/ | ||
x | /ɕ/ | Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩. | |
z | /z/ |
Sȷazan
kıraın | zan | |
---|---|---|
a | /a/ | |
aa | /aː/ | |
e | /e/ | |
ea | /eə/ | |
ee | /eː/ | |
ı | /i/ | |
ıe | /ɪ/ | |
ıı | /iː/ | |
o | nasnano | /o/ |
za ⟨a, e, ı⟩ | /.o/ | |
oo | /oː/ | |
u | /u/ | |
uo | /uə/ | |
uu | /uː/ | |
y | /ə/ | |
yy | /əː/ |
Glossaryyry
Parȷat
Padedzparȷat
terafal | karıfal | nafal | mıtfal | |
---|---|---|---|---|
syrysȷuutsu | Ka syry? | Na ka madeq syry? | Doko syry? | Bruuk ka pr syry? |
ȷenasȷuutsu | Na ka madeq syry? | Ka syry? | Doko syry? | Bruuk ka pr syry? |
nasısȷuutsu | Doko syry? | Ka syry? | Na ka madeq syry? | Bruuk ka pr syry? |
bruuksȷuutsu | Bruuk ka pr syry? | Ka syry? | Doko syry? | Na ka madeq syry? |
Austronesıanopadedzparȷat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu syrykoto (sȷuutsu). Keery ȷam.
- syrysȷuutsu: -∅
- ȷenasȷuutsu: -ena, -ȷna
- nasısȷuutsu: -an, -han, -qan
- bruuksȷuutsu: -ol
Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.
- terafal: te
- karıfal: rı
- nafal: na, ınny, oba...
- mıtfal: mıt
- fufal: fu
Tınkoto ka ȷam deq syrykoto os aıns na fras, alraz terafal lı naı med padedzkoto.
- Pasȷuun kaky rı kıraın.
- Rı kıraın, pasȷuun kaky.
- Kıraın kakyȷna rı pasȷuun.
- Rı pasȷuun, kıraın kakyȷna.
Lı endy ȷam terafalkoto, tınkoto ka ȷam za syrykoto, alraz karıfal lı naı med padedzkoto.
- Pasȷuun kaky kıraın.
- Kıraın kakyȷna pasȷuun.
Frasparȷat
Frasparȷat nasnano terafalkoto deq syrykoto.