Difference between revisions of "Brukdjin:Yan"
No edit summary |
|||
(384 kawariya namellan na 2 brukdjin nai aukiyena) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
== | <noinclude>{{DISPLAYTITLE:Yan}}</noinclude> | ||
=== | Yaa! Un Yan, ka lera Viossa rara lik plus kana ni tosyi taz 6m 17d 2022t (vintuadaag). | ||
{| | == Zantropos == | ||
|- | === Mitzan === | ||
! | {| class="wikitable" style="text-align: center;" | ||
| | ! | ||
! lepa | |||
! alveol | |||
! za'alveol | |||
! ŋaŋi | |||
! hina | |||
|- | |||
! hana | |||
| m | |||
| n | |||
| | |||
| ŋ | |||
| | |||
|- | |||
! bamba | |||
| p b | |||
| t d | |||
| | |||
| k g | |||
| ʔ | |||
|- | |||
! guso' | |||
| | |||
| t͡s d͡z | |||
| t͡ɕ d͡ʑ | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
! | ! fendo | ||
| | | f v | ||
| | | s z | ||
| ɕ ʑ | |||
| | |||
| | | h | ||
|- | |- | ||
! | ! slak | ||
| | | | ||
| ɾ | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
! | ! razkiva | ||
| | | | ||
| | | r | ||
| | |||
| | |||
| (ʀ) | |||
|- | |- | ||
! | ! parasya | ||
| | | | ||
| l | |||
| j | |||
| w | |||
| | |||
|} | |} | ||
* /d͡ʑ/ deki zanena pak [ʑ] na owari fu silba os za /ɾ/. | |||
* /h/ zanena [h] nasnano, ale yam mange eksotatoeba. Na owari fu silba, ti [x]. Za mitzan na silbahadzi, ti [χ~ʀ̊]. | |||
* /ʀ/ fstoojna pak /gh/. | |||
* /k/ au /g/ payatotzena de' [i] os [ɪ]. | |||
* /ɾ/ deki zanena [r] na hadzi fu kotoba. | |||
* Yam yoku raz dana /n/ heel silba, alraz grun zankestena. | |||
=== | === Syazan === | ||
{|class="wikitable" style="text-align: center | {| class="wikitable" style="text-align: center;" | ||
! | |||
! | ! føra | ||
! | ! mellan | ||
! | ! hina | ||
! | |||
|- | |- | ||
! oba | ! oba | ||
| i(ː) | |||
| | |||
| u(ː) | |||
|- | |- | ||
! mellan | ! mellan | ||
| | | eː | ||
| ə(ː) | |||
| ə | | o(ː) | ||
| o | |||
|- | |- | ||
! unna | ! unna | ||
| | | ɛ(ː) | ||
| a(ː) | |||
| | |||
|} | |} | ||
* /i/ ka nai asobena deki bli [ɪ] os hatsa [e], alie na owari fu kotoba. | |||
* /u/ ka nai asobena deki bli [ʊ]. Awen deki bli [y] para payatsizan. | |||
* /e/ zanena [ɛ] os [ɪ~ɛ] na owari fu silba li nil asob. | |||
* /o/ deki zanena [ʊ] za /a e i/. | |||
* /a/ ka nai asobena nasnano bli [ɐ]. | |||
* Yam zankawari med zanpitkazma. /eː/ plusprara'oba kana /e/, ka [ɪː~eː] li zanena. Tak awen na /oː/ ka deki bli [ʊː]. /əː/ akotie alraz [ɘː]. | |||
* /eə/ au /uə/ laki, alie /uə/ deki [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo]. | |||
=== Asob === | |||
Hatsa nai kakejna nasnano, asob vikti. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestebistra ting na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kimaha'afdrunkie), ryoo kakejna ⟨kirkas⟩. | |||
=== Dzowokake === | |||
: ''Da leeze: [[Brukdjin:Izı/Dzowokaky|Dzowokake]]'' | |||
{| | == Kaketropos == | ||
| | {| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;" | ||
! | |- style="border-bottom:1px solid #999;" | ||
! style="text-align:right;" | stuur | |||
| A || B || D || E || F || G || H || I | |||
|J | |||
|K|| L || M || N || Ŋ || O | |||
|Ø|| P || ' || R || S || T || U || V || W || X || Y || Z | |||
|- | |- | ||
! | ! style="text-align:right;" | tsiisai | ||
! | | a || b || d || e || f || g || h || i | ||
|j | |||
|k|| l || m || n || ŋ || o | |||
|ø|| p || ' || r || s || t || u || v || w || x || y || z | |||
|} | |||
=== Mitzan === | |||
{| class="wikitable" | |||
! colspan="2" |kirain | |||
!zan | |||
!tzøite' | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''b''' | |||
|/b/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''k''' | |||
|/k/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''d''' | |||
|/d/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ds''' | |||
|/d͡z/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''dz''' | |||
|/d͡ʑ/ | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''f''' | |||
|/f/ | |||
| | |||
|- | |- | ||
| colspan="2" |'''g''' | |||
| | |/g/ | ||
| | | | ||
| | |||
|- | |- | ||
| colspan="2" |'''h''' | |||
| | |/h/ | ||
| | | | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| colspan="2" |'''hy''' | |||
| colspan | |/ɕ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
|'''j''' | |||
| | |deʼ medzan | ||
|/j/ | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| colspan="2" |'''l''' | |||
|/l/ | |||
| | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''m''' | |||
|/m/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| | | rowspan="2" |'''n''' | ||
|nasnano | |||
|/n/ | |||
| | | | ||
|- | |||
|de' ⟨g, k, ŋ⟩ | |||
|/ŋ/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| | | rowspan="2" |'''ng''' | ||
| | |na owari fu kotoba | ||
|/ŋ/ | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
|na mellan fu kotoba | |||
| | |/ŋg/ | ||
| | | | ||
|- | |||
|'''ŋ''' | |||
|na mellan au hadzi fu kotoba | |||
|/ŋ/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''p''' | |||
|/p/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''<nowiki/>'''' | |||
|/ʔ/ | |||
|⟨'⟩ nai deki na hadzi fu kotoba. | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''r''' | |||
|/ɾ/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| colspan="2" |'''rr''' | |||
|/r/ | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| rowspan="2" |'''s''' | |||
|nasnano | |||
|/s/ | |||
| | | | ||
|- | |||
|yorraz, de' andr mitzan alie /ʔ/, za ⟨f⟩ | |||
|/ɕ/ | |||
| | | | ||
|- | |||
|'''sh''' | |||
|na owari fu kotoba | |||
|/ɕ/ | |||
| | | | ||
|- | |||
|'''sy''' | |||
|na hadzi os mellan fu kotoba | |||
|/ɕ/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''t''' | |||
|/t/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| colspan="2" |'''ts''' | |||
|/t͡ɕ/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| colspan="2" |'''tz''' | |||
|/t͡s/ | |||
| | | | ||
| | |- | ||
| colspan="2" |'''v''' | |||
|/v/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''w''' | |||
|/w/ | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
| colspan="2" |'''x''' | |||
|/ɕ/ | |||
|Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩. | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''y''' | |||
|/j/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''z''' | |||
|/z/ | |||
| | | | ||
|- | |||
| colspan="2" |'''zy''' | |||
|/ʑ/ | |||
| | | | ||
|} | |||
=== Syazan=== | |||
{| class="wikitable" | |||
! colspan="2" |kirain | |||
!zan | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''a''' | |||
|/a/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''aa''' | |||
|/aː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ae''' | |||
|/ɛː/ | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''e''' | |||
| | | | ||
|/e/ | |||
|- | |||
|na owaris fu kotoba yttn asob | |||
|/ə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ea''' | |||
|/eə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ee''' | |||
|/eː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''i''' | |||
|/i/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ie''' | |||
|/e/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ii''' | |||
|/iː/ | |||
|- | |||
| rowspan="2" |'''o''' | |||
|nasnano | |||
|/o/ | |||
|- | |||
|za ⟨a, e, i⟩ | |||
|/.o/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''oo''' | |||
|/oː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''u''' | |||
|/u/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''uo''' | |||
|/uə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''uu''' | |||
|/uː/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''ø''' | |||
|/ə/ | |||
|- | |||
| colspan="2" |'''øø''' | |||
|/əː/ | |||
|} | |||
== Glossarøøre == | |||
=== Paryat === | |||
[[Zeting:2gr.jpg|мини|Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto riso.]] | |||
{| class="wikitable" | |||
|+imi fu tont fal | |||
! | |||
!{{varje|#24408E|'''terafal'''}} | |||
!{{varje|#E40303|'''karıfal'''}} | |||
!{{varje|#732982|'''nafal'''}} | |||
!{{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}} | |||
|- | |||
! rowspan=2 | sørøsyuutsu | |||
|Ka sørø? | |||
|Na ka made' sørø? | |||
|Doko sørø? | |||
|Bruuk ka pr sørø? | |||
|- | |||
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Pasyuun}} '''kake''' {{varje|#E40303|rı kıraın}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}. | |||
|- | |||
! rowspan=2 | yenasyuutsu | |||
|Na ka made' sørø? | |||
|Ka sørø? | |||
|Doko sørø? | |||
|Bruuk ka pr sørø? | |||
|- | |||
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakejna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}} | |||
|- | |||
! rowspan=2 | nasisyuutsu | |||
|Doko sørø? | |||
|Ka sørø? | |||
|Na ka made' sørø? | |||
|Bruuk ka pr sørø? | |||
|- | |||
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Paperı}} '''kakø'an''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#732982|na kıraın}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}. | |||
|- | |||
! rowspan=2 | bruuksyuutsu | |||
|Bruuk ka pr sørø? | |||
|Ka sørø? | |||
|Doko sørø? | |||
|Na ka made' sørø? | |||
|- | |||
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Sıkat}} '''kakøhol''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt kıraın}} | |||
|} | |||
Padedztropos kawari fantsuka fal fu sørøkoto (syuutsu). Keere yam. | |||
# '''sørøsyuutsu''': -∅ | |||
# '''yenasyuutsu''': -ena, -jna | |||
# '''nasisyuutsu''': -an, -han, -'an | |||
# '''bruuksyuutsu''': -ol, -hol | |||
Au yam go fal fu padedz med padedzkotoba fuhei. | |||
# {{varje|#24408E|'''terafal'''}}: te | |||
# {{varje|#E40303|'''karıfal'''}}: ri | |||
# {{varje|#732982|'''nafal'''}}: na, inne, oba... | |||
# {{varje|#FCD116|'''mıtfal'''}}: mit | |||
# {{varje|#008026|'''fufal'''}}: fu | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ | |||
!røøre | |||
!tatuiba | |||
|- | |||
|Kotokoto ka yam de' rifal os sørøkoto, nogvos terafal ønpadezyena. | |||
| | | | ||
| | *:{{varje|#24408E|Pasyuun}} '''kake''' {{varje|#E40303|rı kıraın}}. | ||
*: {{varje|#24408E|Pasyuun}} {{varje|#E40303|rı kıraın}} '''kake'''. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}}, {{varje|#24408E|pasyuun}} '''kake'''. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakejna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}}. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakejna'''. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}}, {{varje|#24408E|kıraın}} '''kakejna'''. | |||
|- | |||
|Kotokoto ka yam za sørøkoto, nogvos karifal ønpadezyena. | |||
| | | | ||
*: {{varje|#24408E|Pasyuun}} '''kake''' {{varje|#E40303|kıraın}}. | |||
*: '''Kake''' {{varje|#E40303|kıraın}}. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakejna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}. | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}. | |||
|- | |||
|Terafalkoto ka yam za sørøkoto, padezyena ri ⟨te⟩. | |||
| | | | ||
*:'''Kake''' {{varje|#24408E|te pasyuun}}. | |||
*: <s>Kake pasyuun.</s> | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#24408E|te kıraın}}. | |||
*: <s>Kakejna kirain.</s> | |||
|- | |||
|Terafalkoto ka yam de' sørøkoto, padezyena ri ⟨ri⟩. | |||
| | | | ||
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} '''kakejna'''. | |||
*: <s>Kirain kake.</s> | |||
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} '''kakejna'''. | |||
*: <s>Pasyuun kakejna</s>. | |||
|- | |||
|Glabdelkoto nogvos terafal ønpadezyena. | |||
| | | | ||
*: '''Kake''' {{varje|#24408E|soree}}. | |||
*: '''Kake''' {{varje|#24408E|soree}} {{varje|#E40303|rı kıraın}}. | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#E40303|rısoree}}. | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#24408E|kıraın}} {{varje|#E40303|rısoree}}. | |||
|- | |||
|Terafalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena ri ⟨te⟩. | |||
| | | | ||
*: '''Kake''' {{varje|#E40303|rı kıraın}} {{varje|#24408E|te pasyuun}}. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} {{varje|#24408E|te pasyuun}} '''kake'''. | |||
*: <s>Kake ri kirain pasyuun.</s> | |||
*: <s>Ri kirain pasyuun kake.</s> | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}}. | |||
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}} '''kakejna'''. | |||
*: <s>Kakejna ri pasyuun kirain.</s> | |||
*: <s>Ri pasyuun kirain kakejna.</s> | |||
|- | |||
|Karifalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena ri ⟨ri⟩. | |||
| | | | ||
*: '''Kake''' {{varje|#24408E|te pasyuun}} {{varje|#E40303|rı kıraın}}. | |||
*: {{varje|#24408E|Pasyuun}} {{varje|#E40303|rı kıraın}} '''kake'''. | |||
*: <s>Kake pasyuun kirain.</s> | |||
*: <s>Pasyuun kirain kake.</s> | |||
*: '''Kakejna''' {{varje|#24408E|te kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}}. | |||
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakejna'''. | |||
*: <s>Kakejna kirain pasyuun.</s> | |||
*: <s>Kirain pasyuun kakejna.</s> | |||
|} | |||
Al andr fal fu koto padezyena. | |||
=== Sørøkoto === | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ | |||
! syuutsu | |||
! sørøkotofal | |||
!danfal | |||
!imafal | |||
!miraifal | |||
|- | |||
! rowspan = 4 | sørøsyuutsu | |||
!prehostrela | |||
| -dan | |||
| ∅ | |||
| -rai | |||
|- | |||
!baistrela | |||
| maha- -dan | |||
| maha- | |||
| maha- -(mi)rai | |||
|- | |||
!klaanistrela | |||
| -(')aradan | |||
| -(')ara | |||
| -(')ararai | |||
|- | |||
!ryoostrela | |||
| rm- -dan | |||
| rm(')- | |||
| rm- -(mi)rai | |||
|- | |||
! rowspan = 4 | yenasyuutsu | |||
!prehostrela | |||
| -(y)enadan | |||
| -(y)ena | |||
| -(y)enarai | |||
|- | |||
!baistrela | |||
| maha- -(y)enadan | |||
| maha- -(y)ena | |||
| maha- -(y)enarai | |||
|- | |||
!klaanistrela | |||
| -(')arajnadan | |||
| -(')arajna | |||
| -(')arajnarai | |||
|- | |||
!ryoostrela | |||
| rm- -(y)enadan | |||
| rm(')- -(y)ena | |||
| rm- -(y)enarai | |||
|- | |||
! rowspan = 4 | nasisyuutsu | |||
!prehostrela | |||
| -(')andan | |||
| -(')an | |||
| -(')ammirai | |||
|- | |||
!baistrela | |||
| maha- -(')andan | |||
| maha- -(')an | |||
| maha- -(')ammirai | |||
|- | |||
!klaanistrela | |||
| -(')ar'andan | |||
| -(')ar'an | |||
| -(')ar'ammirai | |||
|- | |||
!ryoostrela | |||
| rm- -(')andan | |||
| rm(')- -(')an | |||
| rm- -(')ammirai | |||
|- | |||
! rowspan = 4 | bruuksyuutsu | |||
!prehostrela | |||
| -(h)oldan | |||
| -(h)ol | |||
| -(h)olrai | |||
|- | |||
!baistrela | |||
| maha- -(h)oldan | |||
| maha- -(h)ol | |||
| maha- -(h)olrai | |||
|- | |||
!klaanistrela | |||
| -(')araholdan | |||
| -(')arahol | |||
| -(')araholrai | |||
|- | |||
!ryoostrela | |||
| rm- -(h)oldan | |||
| rm(')- -(h)ol | |||
| rm- -(h)olrai | |||
|} | |} | ||
{|class="wikitable" | ==== Strelafal ==== | ||
| | Strelafal mahaklaar huur sørøka maha ka sørøkoto sørejna. | ||
! | {| class="wikitable" | ||
! | |+ | ||
! | ! | ||
!imi | |||
!tatoeba | |||
|- | |||
!'''prehostrela''' | |||
|Sørøka [sørøkoto] ri yenaka. | |||
|Hei ansee ri avara. | |||
|- | |||
!'''baistrela''' | |||
|Yenaka [sørøkoto] grun sørøka. | |||
|Soree mahasee un na vaana fu soree. | |||
|- | |||
!'''klaanistrela''' | |||
|Sørøkara [sørøkoto] med ryoo. | |||
|Pasyuunara na ruum ansee'ara risoree. | |||
|- | |||
!'''ryoostrela''' | |||
|Sørøkara [sørøkoto] na ryoo made'. | |||
|Birha rm'ansee. | |||
|} | |||
==== Sørøkotosønaga ==== | |||
Sørøkoto deki sønagajna, men sørøkoto ka yam za ains, nai deki kawarijna na fal. | |||
: Un vildan nam. | |||
: <s>Un vildan nandan.</s> | |||
Li ains sørøkoto yam de' terafal, andr sørøkoto yam za terafal (syiraŋatropos). | |||
: Vil un nam. | |||
: <s>Vil nam un.</s> | |||
==== Parasørøkoto ==== | |||
Hei kotoba ka nai deki kawarijna, au bruukena de' sørøkoto. | |||
{| class="wikitable" | |||
|- | |||
! !! syiraŋatropos !! festadekirazma !! tatuiba | |||
|- | |||
! da | |||
| nai || nai || Du da gluk. | |||
<s>Da du gluk.</s> | |||
|- | |||
! ti | |||
| nai || nai || Du ti gluk. | |||
<s>Ti du gluk.</s> | |||
|- | |- | ||
! | ! deki | ||
| akk || akk || Du deki gluk. | |||
Deki du gluk. | |||
|- | |||
| | ! laki | ||
| | | akk || akk || Du laki gluk. | ||
Laki du gluk. | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|} | |} | ||
=== | ==== ⟨nai⟩ au ⟨nil⟩ ==== | ||
Kotoba ⟨nai⟩ au ⟨nil⟩ deki yam syiraŋatropos. | |||
: Nai un nandan. | |||
: Un nai nandan. | |||
Nil awen bruukena, men na danfal mono. | |||
: Nil un nandan. | |||
: <s>Nil un nammirai.</s> | |||
==== ⟨yam⟩ ==== | |||
Kotoba ⟨yam⟩ prosta sørøsyuutsu, au nai deki kawarijna n andr syuutsu. | |||
: Huomi yam. | |||
: <s>Yamena huomi.</s> | |||
Afto kotoba perpa snano sørøkotobarøøre. Røøre fu ⟨yam⟩ tsigau. Fal fu kotoba kawari na tont frasparyat. | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ | |||
!frasparyat | |||
!tatoeba | |||
|- | |||
| {{varje|#24408E|[tınkotoba]}} '''yam'''. | |||
| {{varje|#24408E|Huomı}} '''yam'''. | |||
|- | |||
| '''Yam''' {{varje|#24408E|[tınkotoba]}}. | |||
| '''Yam''' {{varje|#24408E|huomı}}. | |||
|- | |||
| {{varje|#732982|Na [tınkotoba]}} '''yam'''. | |||
| {{varje|#732982|Na huomı}} '''yam'''. | |||
|- | |||
| '''Yam''' {{varje|#732982|na [tınkotoba]}}. | |||
| '''Yam''' {{varje|#732982|na huomı}}. | |||
|- | |||
| {{varje|#732982|[tınkotoba]}} '''yam''' {{varje|#24408E|[tınkotoba]}}. | |||
| {{varje|#732982|Huomı}} '''yam''' {{varje|#24408E|pasyuun}}. | |||
|- | |||
| {{varje|#732982|Na [tınkotoba]}} '''yam''' {{varje|#24408E|[tınkotoba]}}. | |||
| {{varje|#732982|Na huomı}} '''yam''' {{varje|#24408E|pasyuun}}. | |||
|- | |||
| {{varje|#24408E|[tınkotoba]}} '''yam''' {{varje|#732982|na [tınkotoba]}}. | |||
| {{varje|#24408E|Pasyuun}} '''yam''' {{varje|#732982|na huomı}}. | |||
|- | |||
| '''Yam''' {{varje|#24408E|[tınkotoba]}} {{varje|#732982|na [tınkotoba]}}. | |||
| '''Yam''' {{varje|#24408E|pasyuun}} {{varje|#732982|na huomı}}. | |||
|} | |||
Al andr frasparyat øso. | |||
Latest revision as of 06:50, 9 f’Biiramuai 2024
Yaa! Un Yan, ka lera Viossa rara lik plus kana ni tosyi taz 6m 17d 2022t (vintuadaag).
Zantropos
Mitzan
lepa | alveol | za'alveol | ŋaŋi | hina | |
---|---|---|---|---|---|
hana | m | n | ŋ | ||
bamba | p b | t d | k g | ʔ | |
guso' | t͡s d͡z | t͡ɕ d͡ʑ | |||
fendo | f v | s z | ɕ ʑ | h | |
slak | ɾ | ||||
razkiva | r | (ʀ) | |||
parasya | l | j | w |
- /d͡ʑ/ deki zanena pak [ʑ] na owari fu silba os za /ɾ/.
- /h/ zanena [h] nasnano, ale yam mange eksotatoeba. Na owari fu silba, ti [x]. Za mitzan na silbahadzi, ti [χ~ʀ̊].
- /ʀ/ fstoojna pak /gh/.
- /k/ au /g/ payatotzena de' [i] os [ɪ].
- /ɾ/ deki zanena [r] na hadzi fu kotoba.
- Yam yoku raz dana /n/ heel silba, alraz grun zankestena.
Syazan
føra | mellan | hina | |
---|---|---|---|
oba | i(ː) | u(ː) | |
mellan | eː | ə(ː) | o(ː) |
unna | ɛ(ː) | a(ː) |
- /i/ ka nai asobena deki bli [ɪ] os hatsa [e], alie na owari fu kotoba.
- /u/ ka nai asobena deki bli [ʊ]. Awen deki bli [y] para payatsizan.
- /e/ zanena [ɛ] os [ɪ~ɛ] na owari fu silba li nil asob.
- /o/ deki zanena [ʊ] za /a e i/.
- /a/ ka nai asobena nasnano bli [ɐ].
- Yam zankawari med zanpitkazma. /eː/ plusprara'oba kana /e/, ka [ɪː~eː] li zanena. Tak awen na /oː/ ka deki bli [ʊː]. /əː/ akotie alraz [ɘː].
- /eə/ au /uə/ laki, alie /uə/ deki [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo].
Asob
Hatsa nai kakejna nasnano, asob vikti. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestebistra ting na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kimaha'afdrunkie), ryoo kakejna ⟨kirkas⟩.
Dzowokake
- Da leeze: Dzowokake
Kaketropos
stuur | A | B | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | Ŋ | O | Ø | P | ' | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tsiisai | a | b | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | ŋ | o | ø | p | ' | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
Mitzan
kirain | zan | tzøite' | |
---|---|---|---|
b | /b/ | ||
k | /k/ | ||
d | /d/ | ||
ds | /d͡z/ | ||
dz | /d͡ʑ/ | ||
f | /f/ | ||
g | /g/ | ||
h | /h/ | ||
hy | /ɕ/ | ||
j | deʼ medzan | /j/ | |
l | /l/ | ||
m | /m/ | ||
n | nasnano | /n/ | |
de' ⟨g, k, ŋ⟩ | /ŋ/ | ||
ng | na owari fu kotoba | /ŋ/ | |
na mellan fu kotoba | /ŋg/ | ||
ŋ | na mellan au hadzi fu kotoba | /ŋ/ | |
p | /p/ | ||
' | /ʔ/ | ⟨'⟩ nai deki na hadzi fu kotoba. | |
r | /ɾ/ | ||
rr | /r/ | ||
s | nasnano | /s/ | |
yorraz, de' andr mitzan alie /ʔ/, za ⟨f⟩ | /ɕ/ | ||
sh | na owari fu kotoba | /ɕ/ | |
sy | na hadzi os mellan fu kotoba | /ɕ/ | |
t | /t/ | ||
ts | /t͡ɕ/ | ||
tz | /t͡s/ | ||
v | /v/ | ||
w | /w/ | ||
x | /ɕ/ | Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩. | |
y | /j/ | ||
z | /z/ | ||
zy | /ʑ/ |
Syazan
kirain | zan | |
---|---|---|
a | /a/ | |
aa | /aː/ | |
ae | /ɛː/ | |
e | /e/ | |
na owaris fu kotoba yttn asob | /ə/ | |
ea | /eə/ | |
ee | /eː/ | |
i | /i/ | |
ie | /e/ | |
ii | /iː/ | |
o | nasnano | /o/ |
za ⟨a, e, i⟩ | /.o/ | |
oo | /oː/ | |
u | /u/ | |
uo | /uə/ | |
uu | /uː/ | |
ø | /ə/ | |
øø | /əː/ |
Glossarøøre
Paryat
terafal | karıfal | nafal | mıtfal | |
---|---|---|---|---|
sørøsyuutsu | Ka sørø? | Na ka made' sørø? | Doko sørø? | Bruuk ka pr sørø? |
Pasyuun kake rı kıraın na paperı mıt sıkat. | ||||
yenasyuutsu | Na ka made' sørø? | Ka sørø? | Doko sørø? | Bruuk ka pr sørø? |
Kıraın kakejna rı pasyuun na paperı mıt sıkat | ||||
nasisyuutsu | Doko sørø? | Ka sørø? | Na ka made' sørø? | Bruuk ka pr sørø? |
Paperı kakø'an rı pasyuun na kıraın mıt sıkat. | ||||
bruuksyuutsu | Bruuk ka pr sørø? | Ka sørø? | Doko sørø? | Na ka made' sørø? |
Sıkat kakøhol rı pasyuun na paperı mıt kıraın |
Padedztropos kawari fantsuka fal fu sørøkoto (syuutsu). Keere yam.
- sørøsyuutsu: -∅
- yenasyuutsu: -ena, -jna
- nasisyuutsu: -an, -han, -'an
- bruuksyuutsu: -ol, -hol
Au yam go fal fu padedz med padedzkotoba fuhei.
- terafal: te
- karıfal: ri
- nafal: na, inne, oba...
- mıtfal: mit
- fufal: fu
røøre | tatuiba |
---|---|
Kotokoto ka yam de' rifal os sørøkoto, nogvos terafal ønpadezyena. |
|
Kotokoto ka yam za sørøkoto, nogvos karifal ønpadezyena. |
|
Terafalkoto ka yam za sørøkoto, padezyena ri ⟨te⟩. |
|
Terafalkoto ka yam de' sørøkoto, padezyena ri ⟨ri⟩. |
|
Glabdelkoto nogvos terafal ønpadezyena. |
|
Terafalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena ri ⟨te⟩. |
|
Karifalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena ri ⟨ri⟩. |
|
Al andr fal fu koto padezyena.
Sørøkoto
syuutsu | sørøkotofal | danfal | imafal | miraifal |
---|---|---|---|---|
sørøsyuutsu | prehostrela | -dan | ∅ | -rai |
baistrela | maha- -dan | maha- | maha- -(mi)rai | |
klaanistrela | -(')aradan | -(')ara | -(')ararai | |
ryoostrela | rm- -dan | rm(')- | rm- -(mi)rai | |
yenasyuutsu | prehostrela | -(y)enadan | -(y)ena | -(y)enarai |
baistrela | maha- -(y)enadan | maha- -(y)ena | maha- -(y)enarai | |
klaanistrela | -(')arajnadan | -(')arajna | -(')arajnarai | |
ryoostrela | rm- -(y)enadan | rm(')- -(y)ena | rm- -(y)enarai | |
nasisyuutsu | prehostrela | -(')andan | -(')an | -(')ammirai |
baistrela | maha- -(')andan | maha- -(')an | maha- -(')ammirai | |
klaanistrela | -(')ar'andan | -(')ar'an | -(')ar'ammirai | |
ryoostrela | rm- -(')andan | rm(')- -(')an | rm- -(')ammirai | |
bruuksyuutsu | prehostrela | -(h)oldan | -(h)ol | -(h)olrai |
baistrela | maha- -(h)oldan | maha- -(h)ol | maha- -(h)olrai | |
klaanistrela | -(')araholdan | -(')arahol | -(')araholrai | |
ryoostrela | rm- -(h)oldan | rm(')- -(h)ol | rm- -(h)olrai |
Strelafal
Strelafal mahaklaar huur sørøka maha ka sørøkoto sørejna.
imi | tatoeba | |
---|---|---|
prehostrela | Sørøka [sørøkoto] ri yenaka. | Hei ansee ri avara. |
baistrela | Yenaka [sørøkoto] grun sørøka. | Soree mahasee un na vaana fu soree. |
klaanistrela | Sørøkara [sørøkoto] med ryoo. | Pasyuunara na ruum ansee'ara risoree. |
ryoostrela | Sørøkara [sørøkoto] na ryoo made'. | Birha rm'ansee. |
Sørøkotosønaga
Sørøkoto deki sønagajna, men sørøkoto ka yam za ains, nai deki kawarijna na fal.
- Un vildan nam.
Un vildan nandan.
Li ains sørøkoto yam de' terafal, andr sørøkoto yam za terafal (syiraŋatropos).
- Vil un nam.
Vil nam un.
Parasørøkoto
Hei kotoba ka nai deki kawarijna, au bruukena de' sørøkoto.
syiraŋatropos | festadekirazma | tatuiba | |
---|---|---|---|
da | nai | nai | Du da gluk.
|
ti | nai | nai | Du ti gluk.
|
deki | akk | akk | Du deki gluk.
Deki du gluk. |
laki | akk | akk | Du laki gluk.
Laki du gluk. |
⟨nai⟩ au ⟨nil⟩
Kotoba ⟨nai⟩ au ⟨nil⟩ deki yam syiraŋatropos.
- Nai un nandan.
- Un nai nandan.
Nil awen bruukena, men na danfal mono.
- Nil un nandan.
Nil un nammirai.
⟨yam⟩
Kotoba ⟨yam⟩ prosta sørøsyuutsu, au nai deki kawarijna n andr syuutsu.
- Huomi yam.
Yamena huomi.
Afto kotoba perpa snano sørøkotobarøøre. Røøre fu ⟨yam⟩ tsigau. Fal fu kotoba kawari na tont frasparyat.
frasparyat | tatoeba |
---|---|
[tınkotoba] yam. | Huomı yam. |
Yam [tınkotoba]. | Yam huomı. |
Na [tınkotoba] yam. | Na huomı yam. |
Yam na [tınkotoba]. | Yam na huomı. |
[tınkotoba] yam [tınkotoba]. | Huomı yam pasyuun. |
Na [tınkotoba] yam [tınkotoba]. | Na huomı yam pasyuun. |
[tınkotoba] yam na [tınkotoba]. | Pasyuun yam na huomı. |
Yam [tınkotoba] na [tınkotoba]. | Yam pasyuun na huomı. |
Al andr frasparyat øso.