Difference between revisions of "Brukdjin:Dzsijo"

Vikoli kara
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
Tags: Visual edit Mobile edit Mobile web edit Advanced mobile edit
No edit summary
 
(74 kawariya namellan na sama brukdjin nai aukiyena)
Line 1: Line 1:
ya aljin! un jiyo, ao leradan vyossa per akote 6 mwae.
{{DISPLAYTITLE:Brukdjin: djiyo}}


una vintwadag 27d 8m 2022t (za-misaljin). hanukin angglossa, jongguossa, ao lera malayossa ima.
ya aldok! un djiyodjin, a un poleradan viossa per akote ni tośi ima.


gust maha mahossa, szpil hammasbasu, ao kaku kompyudwaebma.
vintuadag fu un 27d 8m 2022t i. un hanuki anglossa a putonghwossa, awen lera malayossa na śkola imangoro. un dua mahossa, spil hammasbaksu, a kaku kompyudvaima. un yugentena [[leksember 2022]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''davi hanu!'']] 40s telraz made. yok tel fu [https://duostories.org/vios-vios duovimi] awen grun un tte, a husketsa [[leksember 2023]]!
 
==govor==
 
afto lehtinen mahaklar yokyok govor fu un tsuite.
 
=== zantropos ===
afto skalla ngkina mitzan ine govor fu un. yam awen yok mitzan ka mono yam na koi, a nai ngkiyena her.
 
tsuite /g/, sore fuwayena mellan sebyazan a de mitzan nil made.


==zantumam==
{| class="wikitable" style="text-align: center"
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+mitzan
|+mitzan
|-
|-
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
! colspan="2" |alvyol<ref>hammaslik os alvyolik.</ref>!! colspan="2" |palyatsi
! colspan="2" |alvyol!! colspan="2" |palyatsi
! colspan="2" |ngangi
! colspan="2" |ngangi
! colspan="2" |gorlanen
!gorla
|-
|-
!fal→
!koi→
!uten
!uten
!mit
!mit
Line 22: Line 30:
!mit
!mit
!uten
!uten
!mit  
!mit
!uten
!uten
!mit
|-
|-
! colspan="2" |hana
! colspan="2" |hana
|
|
|m||
|m||
| n
|n
| ||ɲ
| ||ɲ
|
|
|
|
|
|-
|-
Line 39: Line 45:
|p||b||t||d
|p||b||t||d
|
|
| ||k|| ɡ
| ||k||
|(ʔ)<ref name=":0">yokutid afto zan yam koske bamba kataeyena, os na owari f silba.</ref>
|
|
|-
|-
! colspan="2" | bamfendo
! colspan="2" |bamfendo
||
| |
|| ||t͡s||
| |||ts||
|t͡ɕ
|
| d͡ʑ
|
||
| |
||
| |
|
|
|-
! colspan="2" |qis fendo
|
|
|s
|z
| ɕ
|
|
|
|
|
|-
|-
! colspan="2" |fendo
! colspan="2" |fendo
||f
|f||v||s||z
||v||
|ɕ
|
|ʑ|| ||ɣ
|ç<ref>[ç] yamti grun /h/ na owarisilba.</ref>
|(ʝ)<ref name=":4" />
|
|
|h
|h
| rowspan="2" |ʁ̞<ref name=":4">yamti grun /ɡ/ fuwaòze inye mellan f ni syazan. [ʝ] yam na haji f ein furasyazan, ao [ʁ̞] na andra.</ref>
|-
|-
! colspan="2" |syazannen
! colspan="2" |sebyazannen
|
|
|
|
|
|
|l
|
|
|
|j
| j
|
|
|w
|w
|
|
|-
|-
! colspan="2" | szlag
! colspan="2" |slak
|
|
|
|
Line 93: Line 80:
|
|
|
|
|
|
|
|-
! colspan="2" |flanka
|
|
|
|l
|
|
|
|
|
Line 112: Line 86:
|}
|}


na kundur, sebyazan na govor fu un nai tak klar. yanna go sebyazan ka altid slutśa na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka tśiyau na tśiyau plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai. riso na una ngkina hei mit kutśiplas.
[[Zeting:Dzsijo sebjazantumam.svg|sama=Sebjazantumam fu dzsijodzsin|мини|sebyazantumam per govor fu un. pik na gris ngkina sebyazan ka mono slutśa na koi na strani.]]
=== kakutropos ===
kakutropos fu govor fu un akote mellanlik. nilting komsa kalap yanna her.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+sebyazan<ref name=":1">nae zettae li katae-syazan yam na gwir.</ref>
|-
|-
! rowspan="2" |katae↓
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
! plas→!! colspan="2" |fura!!mellan
! colspan="2" |alvyol!! colspan="2" |palyatsi
! colspan="2" |hina
! colspan="2" |ngangi
!gorla
|-
|-
!fal→!!uten!!kraes!!uten  
!koi→
!uten!!kraes
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
|-
|-
! colspan="2" |oba
! colspan="2" |hana
|i
|y||
| colspan="2" |u<ref name=":3">/u/ mangetid hørenalik [ɯ̟ᵝ] inye nihonossa.</ref>
|-
! colspan="2" |mellan
|e || ø|||(ə)
| ||o
|-
! colspan="2" |unna
 
|(æ)
|
|
|a
|m||
|n
| ||ny
|
|
|ng
|
|
|}
===zanruru===
*yamhti [ʔ] na mellan f sama syazan inye qigao silba. (ttb. f un [fɯˈʔɯn])<ref name=":0" />
*mangeraz /ptk/ blihti [p̚t̚k̚], na owari f silba os inye gyenmitzan.<ref name=":0" />
*/ɾ/ harhti mange fal, dehti r-lik zan mikava.
=== jongsilbatro ===
* jongsilba-qigaozma nyam, hata '''kírkas''' (💡) ao '''kirkás''' (🍺).
== kakutro ==
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+alfakrun
!a
!b
!d
!e
!f
|-
|-
|a
! colspan="2" |bamba
|b
|p||b||t||d
|d
|
|e~ə
| ||k||
|f
|
|-
|-
!g
! colspan="2" |bamfendo
!h
| |
!i
| |||ts||
!j
|tś
!k
|dj
| |
| |
|
|-
|-
|ɡ~ʁ̞
! colspan="2" |fendo
|h~ç
|f||v||s||z
|i~j
|d͡ʑ
|j|| ||g
|k
|h
|-
!l
!m
!n
!o
|-
|-
! colspan="2" |sebyazannen
|
|
|
|l
|l
|m
|
|n
|o
|-
!p
!q
!r
!s
!t
|-
|p
|t͡ɕ
|s
|t
|-
!u
!v
!w
!y
|-
|u~w
|y
|y
|v
|
|w
|w
|j
|
|-
|-
!z
! colspan="2" |slak
!(â, ê)
|
!(ä)
|
!
|
!
|r
|-
|z
|(ə)
|(æ)
|
|
|
|
|}
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+plukiraenklani
!ae
!ao
! dzs
!gh
|-
|aj
|aw
|d͡ʑ
|ʁ̞
|-
!ly
!ng
!ny
!oe
|-
|oj
|-
!sz
!ts
!tsz
!ue
|-
|t͡s
|t͡ɕ
|wi~uj
|-
!zs
!
!
!
|-
|
|
|
|
Line 268: Line 163:
|}
|}


=== andraruru ===
==== sebyazan ====
*yókutid aoen yam mit akyút kiráen f jongsílba (ttb. '''''rí'''<nowiki/>'''n'''<nowiki/>'go''), men mángetid móno kóske opéta.
yam eksi ertśiyau sebyazan govor fu un ine. al hei kakuyena na snano—''i u e o a'' per lestesnano go, au ''y'' os ''ă'' per "mellanlik" eksis.
*grav brukena per mki ka syazan mus hanuyena na sebya. ''<nowiki/>''(ttb: tato'''''è'''''ba)
*''i'' ao ''u'' per /j/ ao /w/ inye syazanklani; ''y'' ao ''w'' per /j/ ao /w/ za mitzan. (ttb. ''m'''w'''ai'' os ''m'''w'''a'''e''''' dehti)
*al plukiraenklani hanuyena na heya zan na alplas. (ttb. ''ma'''ng'''e'' /ma.ŋe/)
**li zol, brukt'''<nowiki/>'''i '''<nowiki/>'''''<nowiki/>'<nowiki/>'' p'''<nowiki/>'''er mahklar li he hanena na sebya kiraen. (ttb. ''rin'''<nowiki/>'<nowiki/>'''g'''<nowiki/>'''o'')


== hanutro ==
tśiyazma mellan sebyazan mit hentina damellan [a.i] au sebyazanklani [ai̯] nai ngkiyena kakutropos ine. li owaris zan yok silba ine /j/ os /w/ i, kakuyenaki mit ''y'' os ''w'' (prosta per helenazma), li vilna, ttb. ''katay'', ''awki''.


yoktid un brukti festako os tsunagako. mange f to imaoen na [[Kotobanen|kotonen vikolilehti]], sit nae her. mono yokyok kotonen de her.
li trengena, asobena sebyazan kakuyenaki akyutol, ttb. ''tsúite'', ''prokibtíbsem''.
{| class="wikitable"
 
|+kotobanen
==== tsui /g/ ====
!kotonen
 
!imi
* koske /g/ mellan ni sama sebyazan, datsa anta pipo sebyazankirain obamade, ttb. ''*magazan'' > ''mâzan''.
!tatoèba
* koske /g/ mellan ni tśiyau sebyazan, datsa kaku ''y'' li pobli /j/; li nai datsa kaku ''g'', ttb. ''*yugent'' > ''yugent'', men ''*yagi'' > ''yayi''.
!tatoèba (plu mellan)
* /g/ na tolka os mitzanklani ine kakuyena ''g'' na altid, ttb. ''grun'', ''dag'', ''gormoi''.
|-
|war-
|sama "warue", qigao na "ba-".
|oy! du warhanudan we, hanu ka du surudannae to?
|oy! du dan hanuwe ting ka nae prav, hanu ka du nae surudan to?
|-
| -d, -t<ref name=":2">paszkotonen deki aoen yam na haji f koto: ''d-lezeki'', ''w-ikkenahtella'', ''s-vupsidan.''</ref>
|sama "du".
|lerakit?
|du deki lera?
|-
| -he, -ye<ref name=":2" />
|sama "he".
|furidanye.
|he furidan.
|-
| -hti
|sama “dekti”.
|sore harhti 50 toszi.
|sore glaobi deki har 50 toszi
|-
| -k<ref name=":2" />
|sama "dok".
|surudankwe?
|dok surudan (yokting) we?
|-
| -lan
|kundur "tsa". imi "un vil ka yokting sluqatinae".
|byurkilan!
|bite da nae bli byurki!
|-
| -n<ref name=":2" />
|sama "un".
|szkeksotin.
|un ti szkoe ekso.
|-
| -oz
|imi "maha suru" os "bli tak”.
|aqorozes lapsi.
|sore maha lapsi aqor.
|-
| -rae
|sama "mirae".
| -
| -
|-
| rowspan="2" | -s
|imi "plas inye paryad".
|1s perszun ''jiyo''.
|''jiyo'' perszun ka #1 inye paryad per suru yokting.
|-
|sama "sore".<ref name=":2" />
|surudans.
|sore surudan.
|-
| -v, -f<ref name=":2" />
|sama "vi".
|yingkiv!
|vi deki ying!
|-
| -ya, -no
|sama "f".
|jiyoya kompyu dwaebmanae.
|kompyu f jiyo nae dwaebma.
|-
| -zma
|mah suruko "myepyelik" os "hyernelik" made.
|udaqizma yamtsa na du!
|un vil ka du udaqi!
|-
|mi-...-va
|al deki.
|ka du vil nam? mikava.
|ka du vil nam? al deki, un deki nam ka du nam.
|}
<references />
<references />

Latest revision as of 15:39, 21 f’Veramuai 2024


ya aldok! un djiyodjin, a un poleradan viossa per akote ni tośi ima.

vintuadag fu un 27d 8m 2022t i. un hanuki anglossa a putonghwossa, awen lera malayossa na śkola imangoro. un dua mahossa, spil hammasbaksu, a kaku kompyudvaima. un yugentena leksember 2022 inemade, a ainlatena davi hanu! 40s telraz made. yok tel fu duovimi awen grun un tte, a husketsa leksember 2023!

govor

afto lehtinen mahaklar yokyok govor fu un tsuite.

zantropos

afto skalla ngkina mitzan ine govor fu un. yam awen yok mitzan ka mono yam na koi, a nai ngkiyena her.

tsuite /g/, sore fuwayena mellan sebyazan a de mitzan nil made.

mitzan
tropos↓ plas→ lepa alvyol palyatsi ngangi gorla
koi→ uten mit uten mit uten mit uten mit uten
hana m n ɲ ŋ
bamba p b t d k
bamfendo ts
fendo f v s z ɕ ʑ ɣ h
sebyazannen l j w
slak ɾ

na kundur, sebyazan na govor fu un nai tak klar. yanna go sebyazan ka altid slutśa na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka tśiyau na tśiyau plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai. riso na una ngkina hei mit kutśiplas.

Sebjazantumam fu dzsijodzsin
sebyazantumam per govor fu un. pik na gris ngkina sebyazan ka mono slutśa na koi na strani.

kakutropos

kakutropos fu govor fu un akote mellanlik. nilting komsa kalap yanna her.

tropos↓ plas→ lepa alvyol palyatsi ngangi gorla
koi→ uten mit uten mit uten mit uten mit uten
hana m n ny ng
bamba p b t d k
bamfendo ts dj
fendo f v s z ś j g h
sebyazannen l y w
slak r

sebyazan

yam eksi ertśiyau sebyazan govor fu un ine. al hei kakuyena na snano—i u e o a per lestesnano go, au y os ă per "mellanlik" eksis.

tśiyazma mellan sebyazan mit hentina damellan [a.i] au sebyazanklani [ai̯] nai ngkiyena kakutropos ine. li owaris zan yok silba ine /j/ os /w/ i, kakuyenaki mit y os w (prosta per helenazma), li vilna, ttb. katay, awki.

li trengena, asobena sebyazan kakuyenaki akyutol, ttb. tsúite, prokibtíbsem.

tsui /g/

  • koske /g/ mellan ni sama sebyazan, datsa anta pipo sebyazankirain obamade, ttb. *magazan > mâzan.
  • koske /g/ mellan ni tśiyau sebyazan, datsa kaku y li pobli /j/; li nai datsa kaku g, ttb. *yugent > yugent, men *yagi > yayi.
  • /g/ na tolka os mitzanklani ine kakuyena g na altid, ttb. grun, dag, gormoi.