|
|
| (101 intermediate revisions by 2 users not shown) |
| Line 1: |
Line 1: |
| <noinclude>{{DISPLAYTITLE:Brucca:Izı}}</noinclude> | | <noinclude>{{DISPLAYTITLE:Yan}}</noinclude> |
|
| |
|
| = govor = | | ==Zantropos == |
| == cacytropos ==
| | ===Mıtzan=== |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| | {| class="wikitable" style="text-align: center;" |
| !
| | ! |
| ! colspan="2" | fyra
| | !lepa |
| ! colspan="2" | mellan
| | !alveol |
| ! colspan="2" | hına
| | ! zaʼalveol |
| |-
| | !ngangı |
| ! oba
| |
| | style="width: 93px;" | i [i] ⟨ı⟩
| |
| | iː [iː] ⟨ī⟩
| |
| | style="width: 93px;" rowspan=2 | ə [ə] ⟨y<ref group="y">naı cacyȷna lı ynasobena au mellan ȷocu sataın mıtzan <small>(ttb. ''andr'' [ˈʔandəɾ])</small></ref>⟩
| |
| | rowspan="2" | əː [əː~ɨː] ⟨ȳ⟩
| |
| | style="width: 93px;" | u [u] ⟨u⟩
| |
| | uː [uː] ⟨ū⟩
| |
| |-
| |
| ! mellan
| |
| | e [ɛ] ⟨e⟩
| |
| | eː [eː] ⟨ē⟩
| |
| | o [ɔ] ⟨o⟩
| |
| | oː [oː] ⟨ō⟩
| |
| |-
| |
| ! unna
| |
| | colspan="2" |
| |
| | a [ä] ⟨a⟩
| |
| | aː [äː] ⟨ā⟩
| |
| | colspan="2" |
| |
| |-
| |
| ! slıluzan
| |
| | colspan="6" | [äj] ⟨aı⟩, [äw] ⟨au⟩, [eə~ɛɐ̯] ⟨ea⟩, [ej~ɛj] ⟨eı⟩, [ɛw] ⟨eu⟩, [iə] ⟨ıa, ıy<ref group="y">na ȷocu cotoba bogoȷna <small>(ttb. ''Oceanıylan'' /oˈkeəniəˌlan/)</small></ref>⟩, [iw] ⟨ıu⟩, [uə~oə] ⟨oa⟩, [ɔj] ⟨oı⟩, [ɔw] ⟨ou⟩, [uj] ⟨uı⟩, [əj] ⟨yı⟩
| |
| |-
| |
| | colspan="7" | <references group="y" />
| |
| |}
| |
| | |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" | |
| ! colspan = 2 | | |
| ! colspan = 2 | lepa | |
| ! colspan = 2 | alveol | |
| ! colspan = 2 | za-alveol / paȷats | |
| ! colspan = 2 | ŋaŋi | |
| ! hına | | ! hına |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | hana | | !hana |
| | style="width: 120px;" |
| | |m |
| | style="width: 120px;" | m
| | |n |
| | style="width: 120px;" |
| |
| | style="width: 120px;" | n
| |
| | style="width: 120px;" |
| |
| | style="width: 120px;" |
| |
| | style="width: 120px;" |
| |
| | style="width: 120px;" | ŋ ⟨ŋ, n<ref group="mr">deq ⟨c⟩ os ⟨g⟩ <small>(ttb. ''dancy'' [ˈdaŋkə])</small></ref>⟩
| |
| | style="width: 120px;" |
| |
| |-
| |
| ! colspan = 2 | bamba
| |
| | p
| |
| | b
| |
| | t
| |
| | d
| |
| | | | | |
| | |ŋ |
| | | | | |
| | k ⟨c<ref group="mr">[k~q] deq /h/ na sama sılby <small>(ttb. ''choafı'' [ˈkħoəfi~ˈqħoəfi])</small></ref>⟩
| |
| | g
| |
| | ʔ ⟨q, -<ref group="mr">lı grun cotofesta <small>(ttb. ''vap-azma'' [vapˈʔazma])</small></ref>⟩
| |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | sawary | | !bamba |
| | | | |p b |
| | |t d |
| | | | | |
| | t.s, t͡s ⟨tz⟩ | | |k g |
| | | | |ʔ |
| | t͡ɕ ⟨ts⟩ | | |- |
| | d͡ʑ<ref group="mr">[d͡ʑ~ʑ] na oɯarı fu sılby <small>(ttb. ''rodz'' [ˈɾod͡ʑ~ˈɾoʑ])</small></ref> ⟨dz⟩
| | ! gusoʼ |
| | | | | |
| | |t͡s d͡z |
| | |t͡ɕ d͡ʑ |
| | | | | |
| | | | | |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | vısalta | | !fendo |
| | f | | |f v |
| | v
| | |s z |
| | s ⟨s, ß<ref group="mr">deq andr mıtzan na sama sılby <small>(ttb. ''ßlutsa'' [ˈslut͡ɕa])</small></ref>⟩ | | |ɕ ʑ |
| | z
| |
| | ɕ ⟨sȷ, hȷ, s<ref group="mr">deq andr mıtzan na sama sılby <small>(ttb. ''scōla'' [ˈɕkoːla])</small> os deq ⟨ts⟩ <small>(ttb. ''aıstsa'' [ˈajɕt͡ɕa])</small></ref>⟩ | |
| | ʑ ⟨rz⟩
| |
| | colspan = 3 | h<ref group="mr">[x] na oɯarı fu sılby <small>(ttb. ''nah'' [ˈnax])</small>; [ħ~χ~ʀ̊] za mıtzan na sama sılby <small>(ttb. ''phosty'' [ˈpħostə~ˈpχostə~ˈpʀ̊ostə])</small>; /gh/ [ʀ] na hadzı fu sılby <small>(ttb. ''gha'' [ˈʀa])</small>; [h] mıcavā andr <small>(ttb. ''hūr'' [ˈhuːɾ])</small></ref>
| |
| |-
| |
| ! colspan = 2 | parasȷazan
| |
| |
| |
| | (w ⟨ɯ⟩)
| |
| |
| |
| | l
| |
| |
| |
| | j ⟨ȷ⟩
| |
| |
| |
| | (w ⟨ɯ⟩)
| |
| | | | | |
| | |h |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | slac | | !slak |
| | | | | |
| | |ɾ |
| | | | | |
| | | | | |
| | ɾ<ref group="mr">[ɾ~r] na hadz fu cotoba <small>(ttb. ''rıŋ'' [ˈɾiŋ~ˈriŋ])</small></ref> ⟨r⟩
| |
| | | | | |
| | |- |
| | !razkıva |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | |ʀ |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | razcıva | | !parasya |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | r ⟨rr⟩
| |
| | | | | |
| | |l |
| | |j |
| | |w |
| | | | | |
| | |} |
| | */d͡ʑ/ dekı zanena [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/. |
| | */h/ zanena [h] nasnano, ale yam mange eksotatuıba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊]. |
| | */k/ au /g/ payatsıuzadna deʼ [i] os [ɪ]. |
| | */ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba. |
| | *Yam yoku raz dana /n/ hel sılba, alraz grun zankeste. |
| | |
| | ===Syazan=== |
| | {| class="wikitable" style="text-align: center;" |
| | ! |
| | !fura |
| | !mellan |
| | !hına |
| | |- |
| | !oba |
| | |i(ː) |
| | | | | |
| | |u(ː) |
| | |- |
| | ! mellan |
| | |e(ː) |
| | | | | |
| | |o(ː) |
| | |- |
| | !unna |
| | | | | |
| |- | | |a(ː) |
| | colspan = 11 style = "text-align: left" | <references group="mr" />
| |
| |} | | |} |
| | : |
|
| |
|
| {| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;" | | ==Kakutropos == |
| | {| cellpadding="3" style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;" |
| |- style="border-bottom:1px solid #999;" | | |- style="border-bottom:1px solid #999;" |
| ! style="text-align:right;" | cıraın | | ! style="text-align:right;" |stuur |
| | A || B || C || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || Q || R || S || T || U || V || W || X || ẞ || Y || Z | | |A||B||D||E||F||G||H||I |
| | |K||L|| M||N||O||P||ʼ||R||S||T||U||V||W||X||Y||Z |
| |- | | |- |
| ! style="text-align:right;" | namaı | | ! style="text-align:right;" |tsıısaı |
| | ā || bē || cē || dē || ē || ef || gē || hē || ī || ȷē || el || em || en || eŋ || ō || pē || cuq || er || es || tē || ū || vē || ɯē || ex || ßtē || ȳ || zē | | |a ||b ||d ||e ||f ||g ||h ||ı |
| | |k||l||m||n||o||p||ʼ||r||s||t||u||v||w||x||y||z |
| |} | | |} |
| | | === Mıtzan=== |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" | | {| class="wikitable" |
| ! colspan = 2 | cıraın | | ! colspan="2" | kıraın |
| ! zan | | !zan |
| ! tatuıba
| |
| ! ecsotatuıba
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | a || /a/ || '''a'''t, p'''a'''n, z'''a''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | b || /b/ || '''b'''y, o'''b'''a, alı'''b''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | c || /k/ || '''c'''a, ı'''c'''e, ı'''c''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | d || /d/ || '''d'''a, z'''d'''ranȷy, an'''d'''r, tī'''d''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | e || /e/ || '''e'''g, m'''e'''n, al'''e''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | f || /f/ || '''f'''stō, a'''f'''to, to'''f''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | g || /g/ || '''g'''o, to'''g'''e, dā'''g''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | h || /h/ || '''h'''ē, t'''h'''ıs, a'''h'''ēr, na'''h''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | ı || /i/ || '''ı'''nny, p'''ı'''c, n'''ı''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | ȷ || /j/ || '''ȷ'''ocu, a'''ȷ'''a ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | l || /l/ || '''l'''ı, g'''l'''au, the'''l'''o, ı'''l'''cs, a'''l''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | m || /m/ || '''m'''ı, s'''m'''ac, na'''m'''ae, ȷa'''m''' ||
| |
| |-
| |
| | rowspan = 2 style = "width: 50px;" | n || andr || /n/ || '''n'''am, s'''n'''acoma, a'''n'''aq, sva'''n'''tz, sa'''n''' ||
| |
| |-
| |
| | deq ŋaŋızan || /ŋ/ || da'''n'''cy
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | ŋ || /ŋ/ || '''ŋ'''oro, cru'''ŋ'''ut, lo'''ŋ''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | o || /o/ || '''o'''s, t'''o'''n, z'''o''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | p || /p/ || '''p'''r, s'''p'''ȳr, a'''p'''y, lo'''p''' ||
| |
| |-
| |
| | q || naı na hadzı fu cotoba || /ʔ/ || p'''q'''amut, tu'''q'''o, de'''q''' ||
| |
| |-
| |
| | colspan = 2 | r || /ɾ/ || '''r'''ȳ, c'''r'''ān, ca'''r'''a, hē'''r''' ||
| |
| |-
| |
| | rowspan = 3 | s || andr || /s/ || '''s'''ē, c'''s'''ın, a'''s'''a, tū'''s''' || /ɕ/ f'''s'''tō, ı'''s'''cı
| |
| |- | | |- |
| | deq andr mıtzan na sama sılby || /ɕ/ || '''s'''cōla || | | | colspan="2" |'''b''' |
| | |/b/ |
| |- | | |- |
| | deq ⟨ts⟩ || /ɕ/ || aı'''s'''tsa || | | | colspan="2" |'''k''' |
| | |/k/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | t || /t/ || '''t'''er, s'''t'''a, a'''t'''ama, za'''t''' || | | | colspan="2" |'''d''' |
| | |/d/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | u || /u/ || '''u'''sp, t'''u'''n, han'''u''' || | | | colspan="2" |'''ds''' |
| | |/d͡z/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | v || /v/ || '''v'''ı, z'''v'''ızdy, a'''v'''ara, ha'''v''' || | | | colspan="2" |'''dz''' |
| | |/d͡ʑ/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | ɯ || /w/ || '''ɯ'''acy'''ɯ'''acy || | | | colspan="2" |'''f''' |
| | |/f/ |
| |- | | |- |
| | x || colspan = 4 | /ɕ/ '''x'''nopyt
| | | colspan="2" |'''g''' |
| | |/g/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | ß || /s/ || '''ß'''lutsa, mo'''ß'''t || | | | colspan="2" |'''gh''' |
| | |/ʀ/ |
| |- | | |- |
| | y || na cını-ena asobena sılby mono || /ə/ || '''y'''ttn, s'''y'''r'''y''' || /i/ xnopyt | | | colspan="2" |'''h''' |
| | |/h/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | z || /z/ || '''z'''an, ma'''z'''yı, cɯaı'''z''' || | | | colspan="2" |'''l''' |
| | |/l/ |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | eıcıraın
| | | colspan="2" |'''m''' |
| ! zan
| | |/m/ |
| ! tatuıba
| |
| ! ecsotatuıba
| |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | dz || /d͡ʑ/ || '''dz'''ugıda, ha'''dz'''ı, ro'''dz''' || | | | rowspan="2" |'''n''' |
| | |nasnano |
| | |/n/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | ea || /eə/ || h'''ea'''ny, cl'''ea''' || | | |deʼ ⟨g, k, ng⟩ |
| | |/ŋ/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | hȷ || /ɕ/ || '''hȷ'''acy || | | | rowspan="2" | '''ng''' |
| | |na owarı au mellan fu kotoba |
| | |/ŋ/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | oa || /oə/ || ch'''oa'''fı, c'''oa''' || | | |na mellan fu kotoba |
| | |/ŋg/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | rr || /r/ || ce'''rr'''as || | | | colspan="2" |'''p''' |
| | |/p/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | rz || /ʑ/ || '''rz'''etsposȷpolıta, fa'''rz'''a || | | | colspan="2" |'''<nowiki/>ʼ''' |
| | |/ʔ/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | sȷ || /ɕ/ || '''sȷ'''al, a'''sȷ'''n, va'''sȷ''' || | | | colspan="2" |'''r''' |
| | |/ɾ/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | ts || /t͡ɕ/ || '''ts'''a, s'''ts'''eȷın, ha'''ts'''a, vra'''ts''' || | | | rowspan="2" |'''s''' |
| | |nasnano |
| | |/s/ |
| |- | | |- |
| | colspan = 2 | tz || /t͡s/ || ta'''tz'''y, maladze'''tz''' || | | |yorraz, deʼ andr mıtzan ale /ʔ/ au /w/ |
| |}
| | za /f/ |
| | | | rowspan="3" |/ɕ/ |
| = govėr (gamml) =
| |
| == cactropo ==
| |
| {| cellpadding=3 style="text-align:center; margin:1em 0; border-collapse:collapse; white-space:nowrap; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| |
| |- style="border-bottom:1px solid #999;" | |
| ! style="text-align:right;" | cırı̇aın
| |
| | A || Æ || B || C || D || Ð || E || Ė || F || G || H || I || İ || L || M || N || O || P || Ȝ || R || S || T || U || U̇ || V || X || Y || Œ || Z || Þ
| |
| |- | | |- |
| ! style="text-align:right;" | namae
| | |'''sh''' |
| | ā || ǣ || bē || cē || dē || eð || ē || hė || ef || gē || hā || ī || iē || el || em || en || ō || pē || ȝuȝ || er || es || tē || ū || u̇ē || vē || ex || hȳ || œ̄ || zē || þē | | |na owarı fu kotoba |
| |}
| |
| | |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| |
| |+ mıtcırı̇aın
| |
| |- | | |- |
| ! ◌̄
| | | colspan="2" |'''sy''' |
| | colspan=2 | /◌ː/ | |
| |- | | |- |
| ! ·
| | | colspan="2" |'''t''' |
| | /./ | | |/t/ |
| | rowspan=2 | brucen per opeta prostė
| |
| |- | | |- |
| ! Ś
| | | colspan="2" |'''ts''' |
| | /ˈS/ | | | /t͡ɕ/ |
| |}
| |
| | |
| == zæntropo ==
| |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| |
| |+ asoben | |
| ! rowspan = 2 |
| |
| ! colspan = 2 | fra
| |
| ! rowspan = 2 | mellan
| |
| ! rowspan = 2 | hına
| |
| |- | | |- |
| ! ūncraıs
| | | colspan="2" |'''tz''' |
| ! craısen
| | |/t͡s/ |
| |- | | |- |
| ! oba
| | | colspan="2" |'''v''' |
| | style="width: 93px;" | i ⟨ı⟩ | | |/v/ |
| | style="width: 93px;" | y | |
| | style="width: 93px;" | ʉ
| |
| | style="width: 93px;" |
| |
| |- | | |- |
| ! mellan
| | | colspan="2" |'''w''' |
| | e
| | |/w/ |
| | ø ⟨œ⟩ | |
| | ə ⟨ė⟩ | |
| | o | |
| |- | | |- |
| ! unna
| | | colspan="2" |'''y''' |
| | æ~ɛ ⟨æ⟩ | | |/j/ |
| |
| |
| |
| |
| | ɑ̟ ⟨a⟩
| |
| |}
| |
| | |
| # <math>\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}+sjazaen\\+unna\\+hina\end{bmatrix}/\begin{bmatrix}+sjazaen\\+fra\end{bmatrix}</math>_
| |
| # ⟨ā⟩ e [ɑː].
| |
| # ⟨ea⟩ e [æɑ].
| |
| | |
| {|class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;"
| |
| ! colspan = 2 |
| |
| ! colspan = 2 | lepa
| |
| ! colspan = 2 | hammas
| |
| ! colspan = 2 | alveol
| |
| ! colspan = 2 | palı̇atsı
| |
| ! colspan = 2 | ngangi
| |
| ! colspan = 2 | gorlalıc
| |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | hana
| | | colspan="2" |'''z''' |
| | style="width: 67px;" |
| | |/z/ |
| | style="width: 67px;" | m | |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" | n
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" | ŋ ⟨ng⟩
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| | style="width: 67px;" |
| |
| |-
| |
| ! colspan = 2 | bamba
| |
| | p
| |
| | b
| |
| |
| |
| |
| |
| | t
| |
| | d
| |
| |
| |
| |
| |
| | k ⟨c⟩
| |
| |
| |
| | ʔ ⟨ȝ⟩
| |
| |
| |
| |-
| |
| ! colspan = 2 | fendono
| |
| | f
| |
| | v
| |
| | θ ⟨þ⟩
| |
| | ð
| |
| | s
| |
| | z
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | ɣ ⟨g⟩
| |
| | h
| |
| |
| |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | parası̇azæn
| | |'''zh''' |
| | | | |na owarı fu kotoba |
| | | | | rowspan="2" |/ʑ/ |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | l
| |
| |
| |
| | j ⟨ı̇⟩
| |
| |
| |
| | w ⟨u̇⟩
| |
| |
| |
| | | |
| |- | | |- |
| ! colspan = 2 | slac
| | | colspan="2" |'''zy''' |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| | ɾ̠ ⟨r⟩
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |} | | |} |
| # /h/ ngangosencı na [x].
| |
| # /ɣ/ blı [g] na hazı̇ fu coto os asoben sılbė, au blı [x] de mıtzæn.
| |
| # /hi/ au /ɣi/ e [çi] au [ʝi].
| |
| # Lı fendono za ūnasob sı̇azæn, sore blı coı̇en. (<small>ttb.</small> ''seu̇as'' [ˈsewɐz])
| |
| # ⟨r⟩ e [rˠ] de mıtzæn.
| |
|
| |
| === zænrūr ===
| |
|
| |
| * **S̄MM → SMM
| |
| * #mb, #nd → #b, #d
| |