Difference between revisions of "Brukdjin:Izı"

Vikoli kara
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
 
(Ein kawariya namellan na sama brukdjin nai aukiyena)
Line 78: Line 78:
|  
|  
| u(ː)
| u(ː)
|-
! para'oba
| ɪ
|
|
|-
|-
! mellan
! mellan
| e(ː)
|
| ə(ː)
| ə(ː)
| o(ː)
| o(ː)
Line 96: Line 91:
* /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], alıe na owarı fu kotoba.
* /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], alıe na owarı fu kotoba.
* /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para payatsızan.
* /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para payatsızan.
* /e/ zanena [ɛ].
* /e/ zanena [ɛ] os [ɪ~ɛ] na owarı fu sılba lı nıl asob.
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
Line 102: Line 97:
* /eə/ au /uə/ lakı, alıe /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo].
* /eə/ au /uə/ lakı, alıe /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo].
=== Asob ===
=== Asob ===
Hatsa naı kakøȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestebıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımaha'afdrunkıe), ryoo kakøȷna ⟨kırkas⟩.
Hatsa naı kakeȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestebıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımaha'afdrunkıe), ryoo kakeȷna ⟨kırkas⟩.
=== Dzowokake ===
=== Dzowokake ===
: ''Da leeze: [[Brukdjin:Izı/Dzowokaky|Dzowokake]]''
: ''Da leeze: [[Brukdjin:Izı/Dzowokaky|Dzowokake]]''
Line 302: Line 297:
|-
|-
| colspan="2" |'''ıe'''
| colspan="2" |'''ıe'''
|/ɪ/
|/e/
|-
|-
| colspan="2" |'''ıı'''
| colspan="2" |'''ıı'''
Line 358: Line 353:
|Bruuk ka pr sørø?
|Bruuk ka pr sørø?
|-
|-
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakøȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakeȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}
|-
|-
! rowspan=2 | nasısyuutsu
! rowspan=2 | nasısyuutsu
Line 398: Line 393:
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}}, {{varje|#24408E|pasyuun}} '''kake'''.
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}}, {{varje|#24408E|pasyuun}} '''kake'''.


*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakøȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}}.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakeȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}}.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakeȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}}, {{varje|#24408E|kıraın}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}}, {{varje|#24408E|kıraın}} '''kakeȷna'''.
|-
|-
|Kotokoto ka yam za sørøkoto, nogvos karıfal ønpadezyena.
|Kotokoto ka yam za sørøkoto, nogvos karıfal ønpadezyena.
Line 407: Line 402:
*: '''Kake''' {{varje|#E40303|kıraın}}.
*: '''Kake''' {{varje|#E40303|kıraın}}.


*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakøȷna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} '''kakeȷna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}.
*: '''Kakøȷna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#E40303|pasyuun}}.
|-
|-
|Terafalkoto ka yam za sørøkoto, padezyena rı ⟨te⟩.
|Terafalkoto ka yam za sørøkoto, padezyena rı ⟨te⟩.
Line 415: Line 410:
*: <s>Kake pasyuun.</s>
*: <s>Kake pasyuun.</s>


*: '''Kakøȷna''' {{varje|#24408E|te kıraın}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#24408E|te kıraın}}.
*: <s>Kakøȷna kıraın.</s>
*: <s>Kakeȷna kıraın.</s>
|-
|-
|Terafalkoto ka yam de' sørøkoto, padezyena rı ⟨rı⟩.
|Terafalkoto ka yam de' sørøkoto, padezyena rı ⟨rı⟩.
|
|
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} '''kakeȷna'''.
*: <s>Kıraın kake.</s>
*: <s>Kıraın kake.</s>


*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} '''kakeȷna'''.
*: <s>Pasyuun kakøȷna</s>.
*: <s>Pasyuun kakeȷna</s>.
|-
|-
|Glabdelkoto nogvos terafal ønpadezyena.
|Glabdelkoto nogvos terafal ønpadezyena.
Line 431: Line 426:
*: '''Kake''' {{varje|#24408E|soree}} {{varje|#E40303|rı kıraın}}.
*: '''Kake''' {{varje|#24408E|soree}} {{varje|#E40303|rı kıraın}}.


*: '''Kakøȷna''' {{varje|#E40303|rısoree}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#E40303|rısoree}}.
*: '''Kakøȷna''' {{varje|#24408E|kıraın}} {{varje|#E40303|rısoree}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#24408E|kıraın}} {{varje|#E40303|rısoree}}.
|-
|-
|Terafalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨te⟩.
|Terafalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨te⟩.
Line 441: Line 436:
*: <s>Rı kıraın pasyuun kake.</s>
*: <s>Rı kıraın pasyuun kake.</s>


*: '''Kakøȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#E40303|rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}}.
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı pasyuun}} {{varje|#24408E|te kıraın}} '''kakeȷna'''.
*: <s>Kakøȷna rı pasyuun kıraın.</s>
*: <s>Kakeȷna rı pasyuun kıraın.</s>
*: <s>Rı pasyuun kıraın kakøȷna.</s>
*: <s>Rı pasyuun kıraın kakeȷna.</s>
|-
|-
|Karıfalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨rı⟩.
|Karıfalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨rı⟩.
Line 453: Line 448:
*: <s>Pasyuun kıraın kake.</s>
*: <s>Pasyuun kıraın kake.</s>


*: '''Kakøȷna''' {{varje|#24408E|te kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}}.
*: '''Kakeȷna''' {{varje|#24408E|te kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}}.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakøȷna'''.
*: {{varje|#24408E|Kıraın}} {{varje|#E40303|rı pasyuun}} '''kakeȷna'''.
*: <s>Kakøȷna kıraın pasyuun.</s>
*: <s>Kakeȷna kıraın pasyuun.</s>
*: <s>Kıraın pasyuun kakøȷna.</s>
*: <s>Kıraın pasyuun kakeȷna.</s>
|}
|}


Line 556: Line 551:


==== Strelafal ====
==== Strelafal ====
Strelafal mahaklaar huur sørøka maha ka sørøkoto sørøȷna.
Strelafal mahaklaar huur sørøka maha ka sørøkoto søreȷna.
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+
|+

Latest revision as of 13:07, 21 f’Vapamuai 2024

Yaa! Un Yan, ka lera Vıossa rara lık plus kana nı tosyı taz 6m 17d 2022t (vıntuadaag).

Zantropos

Mıtzan

lepa alveol za'alveol ŋaŋı hına
hana m n ŋ
bamba p  b t  d k  g ʔ
guso' t͡s  d͡z t͡ɕ  d͡ʑ
fendo f  v s  z ɕ  ʑ h
slak ɾ
razkıva r (ʀ)
parasya l j w
  • /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/.
  • /h/ zanena [h] nasnano, ale yam mange eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
  • /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
  • /k/ au /g/ payatocena de' [i] os [ɪ].
  • /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
  • Yam yoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.

Syazan

føra mellan hına
oba i(ː) u(ː)
mellan ə(ː) o(ː)
unna ɛ(ː) a(ː)
  • /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], alıe na owarı fu kotoba.
  • /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para payatsızan.
  • /e/ zanena [ɛ] os [ɪ~ɛ] na owarı fu sılba lı nıl asob.
  • /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
  • /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
  • Yam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ plusprara'oba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akotıe alraz [ɘː].
  • /eə/ au /uə/ lakı, alıe /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo].

Asob

Hatsa naı kakeȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestebıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımaha'afdrunkıe), ryoo kakeȷna ⟨kırkas⟩.

Dzowokake

Da leeze: Dzowokake

Kaketropos

stuur A B C D E F G H I J K L M N Ŋ O Ø P ' R S T U V W X Y Z
tsıısaı a b c d e f g h ı ȷ k l m n ŋ o ø p ' r s t u v w x y z

Mıtzan

kıraın zan cøıte'
b /b/
c /t͡s/
k /k/
d /d/
ds /d͡z/
dz /d͡ʑ/
f /f/
g /g/
h /h/
hy /ɕ/
ȷ deʼ medzan /j/
y /j/
l /l/
m /m/
n nasnano /n/
de' ⟨g, k, ŋ⟩ /ŋ/
ng na owarı fu kotoba /ŋ/
na mellan fu kotoba /ŋg/
ŋ na mellan au hadzı fu kotoba /ŋ/
p /p/
' /ʔ/ ⟨'⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
r /ɾ/
rr /r/
s nasnano /s/
yorraz, de' andr mıtzan alıe /ʔ/, za ⟨f⟩ /ɕ/
sh na owarı fu kotoba /ɕ/
sy na hadzı os mellan fu kotoba /ɕ/
t /t/
ts /t͡ɕ/
v /v/
w /w/
x /ɕ/ Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩.
z /z/
zy /ʑ/

Syazan

kıraın zan
a /a/
aa /aː/
ae /ɛː/
e /e/
na owarıs fu kotoba yttn asob /ə/
ea /eə/
ee /eː/
ı /i/
ıe /e/
ıı /iː/
o nasnano /o/
za ⟨a, e, ı⟩ /.o/
oo /oː/
u /u/
uo /uə/
uu /uː/
ø /ə/
øø /əː/

Glossarøøre

Paryat

Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto rıso.
ımı fu tont fal
terafal karıfal nafal mıtfal
sørøsyuutsu Ka sørø? Na ka made' sørø? Doko sørø? Bruuk ka pr sørø?
Pasyuun kake rı kıraın na paperı mıt sıkat.
yenasyuutsu Na ka made' sørø? Ka sørø? Doko sørø? Bruuk ka pr sørø?
Kıraın kakeȷna rı pasyuun na paperı mıt sıkat
nasısyuutsu Doko sørø? Ka sørø? Na ka made' sørø? Bruuk ka pr sørø?
Paperı kakø'an rı pasyuun na kıraın mıt sıkat.
bruuksyuutsu Bruuk ka pr sørø? Ka sørø? Doko sørø? Na ka made' sørø?
Sıkat kakøhol rı pasyuun na paperı mıt kıraın

Austronesıanopadedzparyat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu sørøkoto (syuutsu). Keere yam.

  1. sørøsyuutsu: -∅
  2. yenasyuutsu: -ena, -ȷna
  3. nasısyuutsu: -an, -han, -'an
  4. bruuksyuutsu: -ol, -hol

Au yam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.

  1. terafal: te
  2. karıfal: rı
  3. nafal: na, ınne, oba...
  4. mıtfal: mıt
  5. fufal: fu
røøre tatuıba
Kotokoto ka yam de' rıfal os sørøkoto, nogvos terafal ønpadezyena.
  • Pasyuun kake rı kıraın.
    Pasyuun rı kıraın kake.
    Rı kıraın, pasyuun kake.
  • Kıraın kakeȷna rı pasyuun.
    Kıraın rı pasyuun kakeȷna.
    Rı pasyuun, kıraın kakeȷna.
Kotokoto ka yam za sørøkoto, nogvos karıfal ønpadezyena.
  • Pasyuun kake kıraın.
    Kake kıraın.
  • Kıraın kakeȷna pasyuun.
    Kakeȷna pasyuun.
Terafalkoto ka yam za sørøkoto, padezyena rı ⟨te⟩.
  • Kake te pasyuun.
    Kake pasyuun.
  • Kakeȷna te kıraın.
    Kakeȷna kıraın.
Terafalkoto ka yam de' sørøkoto, padezyena rı ⟨rı⟩.
  • Rı kıraın kakeȷna.
    Kıraın kake.
  • Rı pasyuun kakeȷna.
    Pasyuun kakeȷna.
Glabdelkoto nogvos terafal ønpadezyena.
  • Kake soree.
    Kake soree rı kıraın.
  • Kakeȷna rısoree.
    Kakeȷna kıraın rısoree.
Terafalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨te⟩.
  • Kake rı kıraın te pasyuun.
    Rı kıraın te pasyuun kake.
    Kake rı kıraın pasyuun.
    Rı kıraın pasyuun kake.
  • Kakeȷna rı pasyuun te kıraın.
    Rı pasyuun te kıraın kakeȷna.
    Kakeȷna rı pasyuun kıraın.
    Rı pasyuun kıraın kakeȷna.
Karıfalkoto ka yam zas andr fal fu koto, padezyena rı ⟨rı⟩.
  • Kake te pasyuun rı kıraın.
    Pasyuun rı kıraın kake.
    Kake pasyuun kıraın.
    Pasyuun kıraın kake.
  • Kakeȷna te kıraın rı pasyuun.
    Kıraın rı pasyuun kakeȷna.
    Kakeȷna kıraın pasyuun.
    Kıraın pasyuun kakeȷna.

Al andr fal fu koto padezyena.

Sørøkoto

syuutsu sørøkotofal danfal ımafal mıraıfal
sørøsyuutsu prehostrela -dan -raı
baıstrela maha- -dan maha- maha- -(mı)raı
klaanıstrela -(')aradan -(')ara -(')araraı
ryoostrela rm- -dan rm(')- rm- -(mı)raı
yenasyuutsu prehostrela -(y)enadan -(y)ena -(y)enaraı
baıstrela maha- -(y)enadan maha- -(y)ena maha- -(y)enaraı
klaanıstrela -(')araȷnadan -(')araȷna -(')araȷnaraı
ryoostrela rm- -(y)enadan rm(')- -(y)ena rm- -(y)enaraı
nasısyuutsu prehostrela -(')andan -(')an -(')ammıraı
baıstrela maha- -(')andan maha- -(')an maha- -(')ammıraı
klaanıstrela -(')ar'andan -(')ar'an -(')ar'ammıraı
ryoostrela rm- -(')andan rm(')- -(')an rm- -(')ammıraı
bruuksyuutsu prehostrela -(h)oldan -(h)ol -(h)olraı
baıstrela maha- -(h)oldan maha- -(h)ol maha- -(h)olraı
klaanıstrela -(')araholdan -(')arahol -(')araholraı
ryoostrela rm- -(h)oldan rm(')- -(h)ol rm- -(h)olraı

Strelafal

Strelafal mahaklaar huur sørøka maha ka sørøkoto søreȷna.

ımı tatoeba
prehostrela Sørøka [sørøkoto] rı yenaka. Heı ansee rı avara.
baıstrela Yenaka [sørøkoto] grun sørøka. Soree mahasee un na vaana fu soree.
klaanıstrela Sørøkara [sørøkoto] med ryoo. Pasyuunara na ruum ansee'ara rısoree.
ryoostrela Sørøkara [sørøkoto] na ryoo made'. Bırha rm'ansee.

Sørøkotosønaga

Sørøkoto dekı sønagaȷna, men sørøkoto ka yam za aıns, naı dekı kawarıȷna na fal.

Un vıldan nam.
Un vıldan nandan.

Lı aıns sørøkoto yam de' terafal, andr sørøkoto yam za terafal (syıraŋatropos).

Vıl un nam.
Vıl nam un.

Parasørøkoto

Heı kotoba ka naı dekı kawarıȷna, au bruukena de' sørøkoto.

syıraŋatropos festadekırazma tatuıba
da naı naı Du da gluk.

Da du gluk.

naı naı Du tı gluk.

Tı du gluk.

dekı akk akk Du dekı gluk.

Dekı du gluk.

lakı akk akk Du lakı gluk.

Lakı du gluk.

⟨naı⟩ au ⟨nıl⟩

Kotoba ⟨naı⟩ au ⟨nıl⟩ dekı yam syıraŋatropos.

Naı un nandan.
Un naı nandan.

Nıl awen bruukena, men na danfal mono.

Nıl un nandan.
Nıl un nammıraı.

⟨yam⟩

Kotoba ⟨yam⟩ prosta sørøsyuutsu, au naı dekı kawarıȷna n andr syuutsu.

Huomı yam.
Yamena huomı.

Afto kotoba perpa snano sørøkotobarøøre. Røøre fu ⟨yam⟩ tsıgau. Fal fu kotoba kawarı na tont frasparyat.

frasparyat tatoeba
[tınkotoba] yam. Huomı yam.
Yam [tınkotoba]. Yam huomı.
Na [tınkotoba] yam. Na huomı yam.
Yam na [tınkotoba]. Yam na huomı.
[tınkotoba] yam [tınkotoba]. Huomı yam pasyuun.
Na [tınkotoba] yam [tınkotoba]. Na huomı yam pasyuun.
[tınkotoba] yam na [tınkotoba]. Pasyuun yam na huomı.
Yam [tınkotoba] na [tınkotoba]. Yam pasyuun na huomı.

Al andr frasparyat øso.