Difference between revisions of "Brukdjin:Izı"

Vikoli kara
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
Line 7: Line 7:
! lepa
! lepa
! alveol
! alveol
! zaqalveol
! za'alveol
! ŋaŋı
! ŋaŋı
! hına
! hına
Line 25: Line 25:
| ʔ
| ʔ
|-
|-
! gusoq
! guso'
|
|
| t͡s  d͡z
| t͡s  d͡z
Line 63: Line 63:
* /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
* /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
* /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
* /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
* /k/ au /g/ paȷatotzena deq [i] os [ɪ].
* /k/ au /g/ paȷatotzena de' [i] os [ɪ].
* /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
* /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
* Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.
* Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.
Line 79: Line 79:
| u(ː)
| u(ː)
|-
|-
! paraqoba
! para'oba
| ɪ
| ɪ
|
|
Line 99: Line 99:
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
* /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
* /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
* Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ pluspraraqoba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
* Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ plusprara'oba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
* /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).
* /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).
=== Asob ===
=== Asob ===
Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımahaqafdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.
Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımaha'afdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.
=== Dzowokaky ===
=== Dzowokaky ===
: ''Da leezy: [[Brukdjin:Izı/Dzowokaky|Dzowokaky]]''
: ''Da leezy: [[Brukdjin:Izı/Dzowokaky|Dzowokaky]]''
Line 110: Line 110:
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
|- style="border-bottom:1px solid #999;"
! style="text-align:right;" | stuur
! style="text-align:right;" | stuur
| A || B || K || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || Q || R || S || T || U || V || W || X || Y || Z
| A || B || K || D || E || F || G || H || I || J || L || M || N || Ŋ || O || P || ' || R || S || T || U || V || W || X || Y || Z
|-
|-
! style="text-align:right;" | tsıısaı
! style="text-align:right;" | tsıısaı
| a || b || k || d || e || f || g || h || ı || ȷ || l || m || n || ŋ || o || p || q || r || s || t || u || v || w || x || y || z
| a || b || k || d || e || f || g || h || ı || ȷ || l || m || n || ŋ || o || p || ' || r || s || t || u || v || w || x || y || z
|}
|}
=== Mıtzan ===
=== Mıtzan ===
Line 119: Line 119:
! colspan="2" |kıraın
! colspan="2" |kıraın
!zan
!zan
!tzyıteq
!tzyıte'
|-
|-
| colspan="2" |'''b'''
| colspan="2" |'''b'''
Line 174: Line 174:
|
|
|-
|-
|deq ⟨g, k, ŋ⟩
|de' ⟨g, k, ŋ⟩
|/ŋ/
|/ŋ/
|
|
Line 196: Line 196:
|
|
|-
|-
| colspan="2" |'''q'''
| colspan="2" |'''<nowiki/>''''
|/ʔ/
|/ʔ/
|⟨q⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
|⟨'⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
|-
|-
| colspan="2" |'''r'''
| colspan="2" |'''r'''
Line 222: Line 222:
|
|
|-
|-
|ȷorraz, deq andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩
|ȷorraz, de' andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩
|/ɕ/
|/ɕ/
|
|
Line 326: Line 326:
! rowspan=2 | syrysȷuutsu
! rowspan=2 | syrysȷuutsu
|Ka syry?
|Ka syry?
|Na ka madeq syry?
|Na ka made' syry?
|Doko syry?
|Doko syry?
|Bruuk ka pr syry?
|Bruuk ka pr syry?
Line 333: Line 333:
|-
|-
! rowspan=2 | ȷenasȷuutsu
! rowspan=2 | ȷenasȷuutsu
|Na ka madeq syry?
|Na ka made' syry?
|Ka syry?
|Ka syry?
|Doko syry?
|Doko syry?
Line 343: Line 343:
|Doko syry?
|Doko syry?
|Ka syry?
|Ka syry?
|Na ka madeq syry?
|Na ka made' syry?
|Bruuk ka pr syry?
|Bruuk ka pr syry?
|-
|-
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Paperı}} '''kakyqan''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}} {{varje|#732982|na kıraın}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}.
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Paperı}} '''kaky'an''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}} {{varje|#732982|na kıraın}} {{varje|#FCD116|mıt sıkat}}.
|-
|-
! rowspan=2 | bruuksȷuutsu
! rowspan=2 | bruuksȷuutsu
Line 352: Line 352:
|Ka syry?
|Ka syry?
|Doko syry?
|Doko syry?
|Na ka madeq syry?
|Na ka made' syry?
|-
|-
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Sıkat}} '''kakyhol''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt kıraın}}
| colspan=4 | {{varje|#24408E|Sıkat}} '''kakyhol''' {{varje|#E40303|rı pasȷuun}} {{varje|#732982|na paperı}} {{varje|#FCD116|mıt kıraın}}
Line 359: Line 359:
# '''syrysȷuutsu''': -∅
# '''syrysȷuutsu''': -∅
# '''ȷenasȷuutsu''': -ena, -ȷna
# '''ȷenasȷuutsu''': -ena, -ȷna
# '''nasısȷuutsu''': -an, -han, -qan
# '''nasısȷuutsu''': -an, -han, -'an
# '''bruuksȷuutsu''': -ol, -hol
# '''bruuksȷuutsu''': -ol, -hol
Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.
Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.
Line 372: Line 372:
!tatuıba
!tatuıba
|-
|-
|Kotokoto ka ȷam deq rıfal os syrykoto, nogvos terafal ynpaderzena.
|Kotokoto ka ȷam de' rıfal os syrykoto, nogvos terafal ynpaderzena.
|
|
*:{{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|rı kıraın}}.
*:{{varje|#24408E|Pasȷuun}} '''kaky''' {{varje|#E40303|rı kıraın}}.
Line 398: Line 398:
*: <s>Kakyȷna kıraın.</s>
*: <s>Kakyȷna kıraın.</s>
|-
|-
|Terafalkoto ka ȷam deq syrykoto, paderzena rı ⟨rı⟩.
|Terafalkoto ka ȷam de' syrykoto, paderzena rı ⟨rı⟩.
|
|
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} '''kakyȷna'''.
*: {{varje|#E40303|Rı kıraın}} '''kakyȷna'''.
Line 462: Line 462:
|-
|-
!klaanıstrela
!klaanıstrela
| -(q)aradan
| -(')aradan
| -(q)ara
| -(')ara
| -(q)araraı
| -(')araraı
|-
|-
!rȷoostrela
!rȷoostrela
| rm- -dan
| rm- -dan
| rm(q)-
| rm(')-
| rm- -(mı)raı
| rm- -(mı)raı
|-
|-
Line 483: Line 483:
|-
|-
!klaanıstrela
!klaanıstrela
| -(q)araȷnadan
| -(')araȷnadan
| -(q)araȷna
| -(')araȷna
| -(q)araȷnaraı
| -(')araȷnaraı
|-
|-
!rȷoostrela
!rȷoostrela
| rm- -(ȷ)enadan
| rm- -(ȷ)enadan
| rm(q)- -(ȷ)ena
| rm(')- -(ȷ)ena
| rm- -(ȷ)enaraı
| rm- -(ȷ)enaraı
|-
|-
! rowspan = 4 | nasısȷuutsu
! rowspan = 4 | nasısȷuutsu
!prehostrela
!prehostrela
| -(q)andan
| -(')andan
| -(q)an
| -(')an
| -(q)ammıraı
| -(')ammıraı
|-
|-
!baıstrela
!baıstrela
| maha- -(q)andan
| maha- -(')andan
| maha- -(q)an
| maha- -(')an
| maha- -(q)ammıraı
| maha- -(')ammıraı
|-
|-
!klaanıstrela
!klaanıstrela
| -(q)arqandan
| -(')ar'andan
| -(q)arqan
| -(')ar'an
| -(q)arqammıraı
| -(')ar'ammıraı
|-
|-
!rȷoostrela
!rȷoostrela
| rm- -(q)andan
| rm- -(')andan
| rm(q)- -(q)an
| rm(')- -(')an
| rm- -(q)ammıraı
| rm- -(')ammıraı
|-
|-
! rowspan = 4 | bruuksȷuutsu
! rowspan = 4 | bruuksȷuutsu
Line 525: Line 525:
|-
|-
!klaanıstrela
!klaanıstrela
| -(q)araholdan
| -(')araholdan
| -(q)arahol
| -(')arahol
| -(q)araholraı
| -(')araholraı
|-
|-
!rȷoostrela
!rȷoostrela
| rm- -(h)oldan
| rm- -(h)oldan
| rm(q)- -(h)ol
| rm(')- -(h)ol
| rm- -(h)olraı
| rm- -(h)olraı
|}
|}
Line 553: Line 553:
!'''klaanıstrela'''
!'''klaanıstrela'''
|Syrykara [syrykoto] med rȷoo.
|Syrykara [syrykoto] med rȷoo.
|Pasȷuunara na ruum anseeqara rısoree.
|Pasȷuunara na ruum ansee'ara rısoree.
|-
|-
!'''rȷoostrela'''
!'''rȷoostrela'''
|Syrykara [syrykoto] na rȷoo madeq.
|Syrykara [syrykoto] na rȷoo made'.
|Bırha rmqansee.
|Bırha rm'ansee.
|}
|}


Line 566: Line 566:
: <s>Un vıldan nandan.</s>
: <s>Un vıldan nandan.</s>


Lı aıns syrykoto ȷam deq terafal, andr syrykoto ȷam za terafal (sȷıraŋatropos).
Lı aıns syrykoto ȷam de' terafal, andr syrykoto ȷam za terafal (sȷıraŋatropos).


: Vıl un nam.
: Vıl un nam.
Line 572: Line 572:


==== Parasyrykoto ====
==== Parasyrykoto ====
Heı kotoba ka naı dekı kawarıȷna, au bruukena deq syrykoto.
Heı kotoba ka naı dekı kawarıȷna, au bruukena de' syrykoto.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"

Revision as of 03:46, 18 f’Kaiisamuai 2024

Jaa! Un Yan, ka lera Vıossa rara lık plus kana nı tosȷı taz 6m 17d 2022t (vıntuadaag).

Zantropos

Mıtzan

lepa alveol za'alveol ŋaŋı hına
hana m n ŋ
bamba p  b t  d k  g ʔ
guso' t͡s  d͡z t͡ɕ  d͡ʑ
fendo f  v s  z ɕ  ʑ h
slak ɾ
razkıva r (ʀ)
parasȷa l j w
  • /d͡ʑ/ dekı zanena pak [ʑ] na owarı fu sılba os za /ɾ/.
  • /h/ zanena [h] nasnano, ale ȷam mangy eksotatoeba. Na owarı fu sılba, tı [x]. Za mıtzan na sılbahadzı, tı [χ~ʀ̊].
  • /ʀ/ fstooȷna pak /gh/.
  • /k/ au /g/ paȷatotzena de' [i] os [ɪ].
  • /ɾ/ dekı zanena [r] na hadzı fu kotoba.
  • Jam ȷoku raz dana /n/ heel sılba, alraz grun zankestena.

Sȷazan

fyra mellan hına
oba i(ː) u(ː)
para'oba ɪ
mellan e(ː) ə(ː) o(ː)
unna a(ː)
  • /i/ ka naı asobena dekı blı [ɪ] os hatsa [e], ale na owarı fu kotoba.
  • /u/ ka naı asobena dekı blı [ʊ]. Awen dekı blı [y] para paȷatsızan.
  • /e/ zanena [ɛ].
  • /o/ dekı zanena [ʊ] za /a e i/.
  • /a/ ka naı asobena nasnano blı [ɐ].
  • Jam zankawarı med zanpıtkazma. /eː/ plusprara'oba kana /e/, ka [ɪː~eː] lı zanena. Tak awen na /oː/ ka dekı blı [ʊː]. /əː/ akote alraz [ɘː].
  • /eə/ au /uə/ lakı, ale /uə/ dekı [uə~ʊə~oə] os hatsa [uo] ([wo] za mıtzan).

Asob

Hatsa naı kakyȷna nasnano, asob vıktı. Natatoeba, /ˈkiɾkas/ (lestybıstra tıng na modu) au /kiɾˈkas/ (stof ka kımaha'afdrunkıe), rȷoo kakyȷna ⟨kırkas⟩.

Dzowokaky

Da leezy: Dzowokaky

Kakytropos

stuur A B K D E F G H I J L M N Ŋ O P ' R S T U V W X Y Z
tsıısaı a b k d e f g h ı ȷ l m n ŋ o p ' r s t u v w x y z

Mıtzan

kıraın zan tzyıte'
b /b/
k /k/
d /d/
ds /d͡z/
dz /d͡ʑ/
f /f/
g /g/
h /h/
/ɕ/
ȷ /j/
l /l/
m /m/
n nasnano /n/
de' ⟨g, k, ŋ⟩ /ŋ/
ng na owarı fu kotoba /ŋ/
na mellan fu kotoba /ŋg/
ŋ na mellan au hadzı fu kotoba /ŋ/
p /p/
' /ʔ/ ⟨'⟩ naı dekı na hadzı fu kotoba.
r /ɾ/
rr /r/
rz nasnano /ʑ/ Nılraz na owarı fu kotoba.
na ȷottaı kotoba /ɾz/
s nasnano /s/
ȷorraz, de' andr mıtzan ale /ʔ/, za ⟨f⟩ /ɕ/
/ɕ/
t /t/
ts /t͡ɕ/
tz /t͡s/
v /v/
w /w/
x /ɕ/ Mono na kotoba ⟨xnopyt⟩.
z /z/

Sȷazan

kıraın zan
a /a/
aa /aː/
e /e/
ea /eə/
ee /eː/
ı /i/
ıe /ɪ/
ıı /iː/
o nasnano /o/
za ⟨a, e, ı⟩ /.o/
oo /oː/
u /u/
uo /uə/
uu /uː/
y /ə/
yy /əː/

Glossaryyry

Parȷat

Al tatoebafras na afto teel hanu oba afto rıso.
ımı fu tont fal
terafal karıfal nafal mıtfal
syrysȷuutsu Ka syry? Na ka made' syry? Doko syry? Bruuk ka pr syry?
Pasȷuun kaky rı kıraın na paperı mıt sıkat.
ȷenasȷuutsu Na ka made' syry? Ka syry? Doko syry? Bruuk ka pr syry?
Kıraın kakyȷna rı pasȷuun na paperı mıt sıkat
nasısȷuutsu Doko syry? Ka syry? Na ka made' syry? Bruuk ka pr syry?
Paperı kaky'an rı pasȷuun na kıraın mıt sıkat.
bruuksȷuutsu Bruuk ka pr syry? Ka syry? Doko syry? Na ka made' syry?
Sıkat kakyhol rı pasȷuun na paperı mıt kıraın

Austronesıanopadedzparȷat bruukena. Kıbalıe, padedztropos kawarı fantsuka fal fu syrykoto (sȷuutsu). Keery ȷam.

  1. syrysȷuutsu: -∅
  2. ȷenasȷuutsu: -ena, -ȷna
  3. nasısȷuutsu: -an, -han, -'an
  4. bruuksȷuutsu: -ol, -hol

Au ȷam go fal fu padedz med padedzkotoba fuheı.

  1. terafal: te
  2. karıfal: rı
  3. nafal: na, ınny, oba...
  4. mıtfal: mıt
  5. fufal: fu
ryyry tatuıba
Kotokoto ka ȷam de' rıfal os syrykoto, nogvos terafal ynpaderzena.
  • Pasȷuun kaky rı kıraın.
    Pasȷuun rı kıraın kaky.
    Rı kıraın, pasȷuun kaky.
  • Kıraın kakyȷna rı pasȷuun.
    Kıraın rı pasȷuun kakyȷna.
    Rı pasȷuun, kıraın kakyȷna.
Kotokoto ka ȷam za syrykoto, nogvos karıfal ynpaderzena.
  • Pasȷuun kaky kıraın.
    Kaky kıraın.
  • Kıraın kakyȷna pasȷuun.
    Kakyȷna pasȷuun.
Terafalkoto ka ȷam za syrykoto, paderzena rı ⟨te⟩.
  • Kaky te pasȷuun.
    Kaky pasȷuun.
  • Kakyȷna te kıraın.
    Kakyȷna kıraın.
Terafalkoto ka ȷam de' syrykoto, paderzena rı ⟨rı⟩.
  • Rı kıraın kakyȷna.
    Kıraın kaky.
  • Rı pasȷuun kakyȷna.
    Pasȷuun kakyȷna.
Glabdelkoto nogvos terafal ynpaderzena.
  • Kaky soree.
    Kaky soree rı kıraın.
  • Kakyȷna rısoree.
    Kakyȷna kıraın rısoree.
Terafalkoto ka ȷam zas andr fal fu koto, paderzena rı ⟨te⟩.
  • Kaky rı kıraın te pasȷuun.
    Rı kıraın te pasȷuun kaky.
    Kaky rı kıraın pasȷuun.
    Rı kıraın pasȷuun kaky.
  • Kakyȷna rı pasȷuun te kıraın.
    Rı pasȷuun te kıraın kakyȷna.
    Kakyȷna rı pasȷuun kıraın.
    Rı pasȷuun kıraın kakyȷna.
Karıfalkoto ka ȷam zas andr fal fu koto, paderzena rı ⟨rı⟩.
  • Kaky te pasȷuun rı kıraın.
    Pasȷuun rı kıraın kaky.
    Kaky pasȷuun kıraın.
    Pasȷuun kıraın kaky.
  • Kakyȷna te kıraın rı pasȷuun.
    Kıraın rı pasȷuun kakyȷna.
    Kakyȷna kıraın pasȷuun.
    Kıraın pasȷuun kakyȷna.

Al andr fal fu koto paderzena.

Syrykoto

sȷuutsu syrykotofal danfal ımafal mıraıfal
syrysȷuutsu prehostrela -dan -raı
baıstrela maha- -dan maha- maha- -(mı)raı
klaanıstrela -(')aradan -(')ara -(')araraı
rȷoostrela rm- -dan rm(')- rm- -(mı)raı
ȷenasȷuutsu prehostrela -(ȷ)enadan -(ȷ)ena -(ȷ)enaraı
baıstrela maha- -(ȷ)enadan maha- -(ȷ)ena maha- -(ȷ)enaraı
klaanıstrela -(')araȷnadan -(')araȷna -(')araȷnaraı
rȷoostrela rm- -(ȷ)enadan rm(')- -(ȷ)ena rm- -(ȷ)enaraı
nasısȷuutsu prehostrela -(')andan -(')an -(')ammıraı
baıstrela maha- -(')andan maha- -(')an maha- -(')ammıraı
klaanıstrela -(')ar'andan -(')ar'an -(')ar'ammıraı
rȷoostrela rm- -(')andan rm(')- -(')an rm- -(')ammıraı
bruuksȷuutsu prehostrela -(h)oldan -(h)ol -(h)olraı
baıstrela maha- -(h)oldan maha- -(h)ol maha- -(h)olraı
klaanıstrela -(')araholdan -(')arahol -(')araholraı
rȷoostrela rm- -(h)oldan rm(')- -(h)ol rm- -(h)olraı

Strelafal

Strelafal mahaklaar huur syryka maha ka syrykoto syryȷna.

ımı tatoeba
prehostrela Syryka [syrykoto] rı ȷenaka. Heı ansee rı avara.
baıstrela Jenaka [syrykoto] grun syryka. Soree mahasee un na vaana fu soree.
klaanıstrela Syrykara [syrykoto] med rȷoo. Pasȷuunara na ruum ansee'ara rısoree.
rȷoostrela Syrykara [syrykoto] na rȷoo made'. Bırha rm'ansee.

Syrykotosynaga

Syrykoto dekı synagaȷna, men syrykoto ka ȷam za aıns, naı dekı kawarıȷna na fal.

Un vıldan nam.
Un vıldan nandan.

Lı aıns syrykoto ȷam de' terafal, andr syrykoto ȷam za terafal (sȷıraŋatropos).

Vıl un nam.
Vıl nam un.

Parasyrykoto

Heı kotoba ka naı dekı kawarıȷna, au bruukena de' syrykoto.

sȷıraŋatropos festadekırazma tatuıba
da naı naı Du da gluk.

Da du gluk.

naı naı Du tı gluk.

Tı du gluk.

dekı akk akk Du dekı gluk.

Dekı du gluk.

lakı akk akk Du lakı gluk.

Lakı du gluk.

⟨naı⟩ au ⟨nıl⟩

Kotoba ⟨naı⟩ au ⟨nıl⟩ dekı ȷam sȷıraŋatropos.

Naı un nandan.
Un naı nandan.

Nıl awen bruukena, men na danfal mono.

Nıl un nandan.
Nıl un nammıraı.

⟨ȷam⟩

Kotoba ⟨ȷam⟩ prosta syrysȷuutsu, au naı dekı kawarıȷna n andr sȷuutsu.

Huomı ȷam.
Jamena huomı.

Afto kotoba perpa snano syrykotobaryyry. Ryyry fu ⟨ȷam⟩ tsıgau. Fal fu kotoba kawarı na tont frasparȷat.

frasparȷat tatoeba
[tınkotoba] ȷam. Huomı ȷam.
Jam [tınkotoba]. Jam huomı.
Na [tınkotoba] ȷam. Na huomı ȷam.
Jam na [tınkotoba]. Jam na huomı.
[tınkotoba] ȷam [tınkotoba]. Huomı ȷam pasȷuun.
Na [tınkotoba] ȷam [tınkotoba]. Na huomı ȷam pasȷuun.
[tınkotoba] ȷam na [tınkotoba]. Pasȷuun ȷam na huomı.
Jam [tınkotoba] na [tınkotoba]. Jam pasȷuun na huomı.

Al andr frasparȷat yso.