Difference between revisions of "Brukdjin:Dzsijo"

From Vikoli
Jump to navigation Jump to search
(iskat neyo kakutro)
(hovortsuite)
Line 1: Line 1:
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Jiyo}}</noinclude>
<noinclude>{{DISPLAYTITLE:Djiyo}}</noinclude>


Ya aldok! Un '''Jiyo'''jin, a un poleradan Viossa per akote ni tosyi ima.
aldok! Un '''djiyo'''djin, a un poleradan Viossa per akote ni toshi ima.


Vintuadaa fu un i 27d 8m 2022t. Un hanuki Anglossa a Putongossa, awen lera un Malayossa na sykola imangoro. Un spil hammasbaksu, a kaku kompyudvaima. Un yugentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoku tel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] awen grun un tte, a husketsa [[Leksember 2023]]!
Vintuadá fu un i 27d 8m 2022t. Un hanuki Anglossa, Putongossa, a apar Malayossa. Un yuhentena [[leksember 2022|Leksember 2022t]] inemade, a ainlatena [[Davi hanu!|''Davi hanu!'']] 40s telraz made. Yoku tel fu [https://duostories.org/vios-vios Duovimi] awen hrun un tte, a husketsa [[Leksember 2023]]!


==Zan au kaku==
==Zan au kaku==


Afto jang mahaklarti yokyok zantropos a kakutropos govor fu un ine.
Afto djang mahaklarti yotting zantropos a kakutropos hovornui ine.


===Zantropos ===
===Zantropos===


==== Mitzan ====
====Mitzan====
Afto skalla mkina mitzan ine ungovor.
Afto skalla mkina mitzan ine unhovor.


{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!
!Lepa
!Lepa  
!Alvyol
!Alvyol
!Palyatsi
!Palyatsi
!Ngangi
!Ngangi
!Gorla
!Horla
|-
|-
!Hana
!Hana
Line 26: Line 26:
|n
|n
| ŋ
|
|
|-
|-
Line 36: Line 36:
|
|
|-
|-
!Bamfendo
!Bamfendo  
|
|
|t͡s
|t͡s
Line 44: Line 44:
|-
|-
!Fendo
!Fendo
| f&nbsp;&nbsp;v
|f&nbsp;&nbsp;v
|s&nbsp;&nbsp;z
|s&nbsp;&nbsp;z
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
|ɕ&nbsp;&nbsp;ʑ
Line 52: Line 52:
!Slak
!Slak
|
|
| ɾ
|
|
|
|
Line 60: Line 60:
|
|
|l
|l
| j
|j
|w
|w
|
|
|}
|}


* /t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
*/t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
*/d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imangoro.
*/d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imangoro.
*/h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
*/h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
*/ɣ/ deki zanena fansyuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mãe andra.
*/ɣ/ deki zanena fanshuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra.


====Sebyazan====
====Sebyazan====
Na kundur, sebyazan na govor fu un nai tak klar. Yanna go sebyazan ka altid slutsa na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka tsiyau na tsiyau plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai.
Na kundur, sebyazan na hovornui nai tak klar. Yanna ho sebyazan ka altid slucha na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka chiyau na chiyau plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai.


{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!
! fura
!Fura
!mellan
!Mellan
!hina
!Hina
|-
|-
!oba
!Oba
|i
|i&nbsp;&nbsp;iː
|
|
| ɯ&nbsp;&nbsp;ɯː
|-
|-
!mellan
!Mellan
|e
|e
|ɘ  
|o
|o&nbsp;&nbsp;oː
|-
|-
!unna
!Unna
|
|
| a
|a&nbsp;&nbsp;aː
|
|
|}
|}


* /i/ bliti [ɪ] koske nai asobena. Na samalik, /e/ au /o/ bliti [ɛ] au [ɤ] koske nai asobena.
*Pikka sebyazan dekti hanuyena na nirazsebyazan: na tato, /iː/ deki bliti /i.i/.
* /ɯ/ yamti mange likzan. Akote niltid sore [u] na gvir.
*Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na hlavna, sore prosta hrun /y ø/ na dan kara.  
* /a/ long hel unnaspeisu; sore deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
*/ɯ/ yamti mange likzan. Akote niltid sore [u] na hvir.
*/a/ long hel unnaspeisu; sore deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
 
===== Tsui /ɘ/ =====
Asoko sebyazan mae strani—ine hovornui, sore lesteapar brukena.
 
Na danhovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraisena na yok mellanlik sebyazan. Na andra, afto neyo sebyazan hrun utenkoina fu /e/ na kotoowari. Ryó versho apar chiyau: na yottid, eins versho ende kraisena, ale nis versho niltid komsa. Ine chiyau speisu, sore kakuyena na chiyau hrunna.


===Kakutropos===
===Kakutropos===
Kakutropos na govor fu un akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
Kakutropos na hovornui akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Lepa
!Alvyol
!Palyatsi
!Ngangi
!Horla
|-
|-
! rowspan="2" |tropos↓!!plas→!! colspan="2" |lepa
!Hana
! colspan="2" |alvyol!! colspan="2" |palyatsi
|m
! colspan="2" |ngangi
!gorla
|-
! koi→
! uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
!mit
!uten
|-
! colspan="2" |hana
|
|m||
|n
|n
| ||ny  
|ny
|
|ng
|ng
|
|
|-
|-
! colspan="2" |bamba
!Bamba
| p||b||t||d
|p&nbsp;&nbsp;b
|t&nbsp;&nbsp;d
|
|
| ||k||
|k
|
|
|-
|-
! colspan="2" |bamfendo
!Bamfendo
| |
|
| |||ts ||
|ts
|ts
|ch
|
|
| |
| |
|
|
|-
|-
! colspan="2" |fendo
!Fendo
| f||v||s||z
|f&nbsp;&nbsp;v
| sy
|s&nbsp;&nbsp;z
|j|| ||g
|sh&nbsp;&nbsp;dj
|h
|h
|h
|-
|-
! colspan="2" |sebyazannen
!Slak
|
|
|r
|
|
|
|
| l
|
|
|-
!Sebyazannen
|
|l
|y
|y
|
|w
|w
|
|
|}
Kakutropos per sebyazan awen mellanti. Hrun /ɘ/ umdaus na ni hrun kara, ni kirain brukena per afto zan.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!
!Fura
!Mellan
!Hina
|-
|-
! colspan="2" |slak
!Oba
|
|i&nbsp;&nbsp;í
|
|
|r
|
|
|
|
| u&nbsp;&nbsp;ú
|-
!Mellan
|e
|ø, è
|o&nbsp;&nbsp;ó
|-
!Unna
|
|
|a&nbsp;&nbsp;á
|
|
|}
|}


====Sebyazan====
*
Yam eksi ertsiyau sebyazan govor fu un ine. Al hei kakuyena na snano—''i u e o a'' per lestesnano go, au ''è'' per "mellanlik" eksis.
 
Na andra,
 
* Hanayena sebyazan kakuyenati mit jarperpipo (ttb. ''ã'').
 
*Tsyiyazma mellan sebyazan mit hentina damellan [a.i] au sebyazanklani [ai̯] nai mkiyena kakutropos ine.
 
*Li trengena (ttb. koske opetana), asobena sebyazan kakuyenaki mit akyutpipo, ttb. ''tsúite'', ''prokibtíbsem''.
 
====Tsui /g/====
 
*Koske /g/ mellan ni sama sebyazan os na koowari, pipo antayena sebyazankirain obamade, ttb. ''*magazan'' > ''maazan'', ''*dag'' > ''daa''.
*Koske /g/ mellan ni tsiyau sebyazan, ''y'' kakuyena li pobli /j/; li nai ''g'' ende, ttb. ''*yugent'' > ''yuent'', men ''*yagi'' > ''yai''.
*Na tolka os ine mitzanklani, /g/ kakuyena ''g'' na altid, ttb. ''grun'', ''gormoi''.
<references />
<references />

Revision as of 09:22, 19 January 2025


Yá aldok! Un djiyodjin, a un poleradan Viossa per akote ni toshi ima.

Vintuadá fu un i 27d 8m 2022t. Un hanuki Anglossa, Putongossa, a apar Malayossa. Un yuhentena Leksember 2022t inemade, a ainlatena Davi hanu! 40s telraz made. Yoku tel fu Duovimi awen hrun un tte, a husketsa Leksember 2023!

Zan au kaku

Afto djang mahaklarti yotting zantropos a kakutropos hovornui ine.

Zantropos

Mitzan

Afto skalla mkina mitzan ine unhovor.

Lepa Alvyol Palyatsi Ngangi Horla
Hana m n ɲ ŋ
Bamba p  b t  d k
Bamfendo t͡s t͡ɕ
Fendo f  v s  z ɕ  ʑ ɣ h
Slak ɾ
Sebyazannen l j w
  • /t͡s/ a /s/ deki zanena na [t͡ɕ] a [ɕ] koske akote furalik sebyazan os na mitzanklani.
  • /d͡ʑ/ a /ʑ/ sparana [ʑ] made imangoro.
  • /h/ deki zanena na [ɦ] os nil na mellan fu ni sebyazan.
  • /ɣ/ deki zanena fanshuka: [j] akote furalik sebyazan, [ɰ] akote andra sebyazan, a mae andra.

Sebyazan

Na kundur, sebyazan na hovornui nai tak klar. Yanna ho sebyazan ka altid slucha na komsa, a ein mellanlik sebyazan ka chiyau na chiyau plas–sore dekti kraisena os nai, obalik os mellanlik na pikkatai.

Fura Mellan Hina
Oba i  iː ɯ  ɯː
Mellan e ɘ o  oː
Unna a  aː
  • Pikka sebyazan dekti hanuyena na nirazsebyazan: na tato, /iː/ deki bliti /i.i/.
  • Huwiya fu mellanlik sebyazan /ɘ/ mae tun. Na hlavna, sore prosta hrun /y ø/ na dan kara.
  • /ɯ/ yamti mange likzan. Akote niltid sore [u] na hvir.
  • /a/ long hel unnaspeisu; sore deki [ɑ] os [ɐ] na strani.
Tsui /ɘ/

Asoko sebyazan mae strani—ine hovornui, sore lesteapar brukena.

Na danhovor, snano sebyazan /y ø/ umdaus na mae koto. Za ryó hei viskena na /ø/ made, afto sebyazan utenkraisena na yok mellanlik sebyazan. Na andra, afto neyo sebyazan hrun utenkoina fu /e/ na kotoowari. Ryó versho apar chiyau: na yottid, eins versho ende kraisena, ale nis versho niltid komsa. Ine chiyau speisu, sore kakuyena na chiyau hrunna.

Kakutropos

Kakutropos na hovornui akote mellanlik. Nilting komsa kalap yanna her.

Lepa Alvyol Palyatsi Ngangi Horla
Hana m n ny ng
Bamba p  b t  d k
Bamfendo ts ch
Fendo f  v s  z sh  dj h h
Slak r
Sebyazannen l y w

Kakutropos per sebyazan awen mellanti. Hrun /ɘ/ umdaus na ni hrun kara, ni kirain brukena per afto zan.

Fura Mellan Hina
Oba i  í u  ú
Mellan e ø, è o  ó
Unna a  á