Tokiponossa
Tokiponossa (toki pona [toki pona] ‘bra glossa’) mahossa grun Sonja Lang, 2001totji kara. Grun minustropos (= tak tropos ka »minus mage – plus bra«) har mono para 120 kotoba, akotenil glossaruru, CVN (mittzam–sebjazam–/n/) silbafal, de bai mietta na simpel au panpi tropos lik taotropos.
Zamtropos
Zamtropos fu tokiponossa mage simpel, au pasj deki kawarinen zam na viljena tropos.
| mittzam | |||
|---|---|---|---|
| lepa | aistio | pol | |
| hana | /m/ | /n/ | |
| perpa | /p/ | /t/ | /k/ |
| fendo | /s/ | ||
| slilu | /w/ | /l/ | /j/ |
| sebjazam | |||
| fura | hina | ||
| oba | /i/ | /u/ | |
| mellan | /e/ | /o/ | |
| una | /a/ | ||
Glossaruru
Fal fu fras – SVO (surufal–suruko–jenafal). li hadji V-frastel; e hadji O-frastel. Li trenenanai za ko mi au sina:
| S | V | O |
|---|---|---|
| mi | (li) moku | e pan |
Imi fu viossa cunagako au har aparmage tropos:
| S | V | O |
|---|---|---|
| soweli en akesi | li moku | e pan |
| soweli | li moku | e pan e suwi |
| soweli | li moku e pan li pali e tomo | |
Dekinai nasi fras fras made (lik ine viossa fras un glaubi ka un uslova), de jam ni andr tropos:
| mi lukin e ni: | soweli li moku |
Kakutropos
Inne tokiponossa, kotoba deki kakena na kirajn (ttb na alfakruun latinossa) os na risonen os risodaj. Mange ponossa kakutropos jam, men mangedjin bruk latinossakirajn, au nis andr kaktro xajsa "sitelen pona". Na afto ponossatropos, tokiponossako kakena na risonen per imi, naj per zam; au namae (au andr kotoba ponossanaj) kakena bruk risonen fu ponossako samahadjizam.
| sitelen Loman | sitelen pona | viossamade parakjannos |
|---|---|---|
| toki a! mi jan Sonja. |  |
Jaa! Namae fun Sonja. |
| mi kama sona e toki pona a! |  |
Un lera tokiponossa. |
| sina pilin pona ala pona? |  |
Du we glau? |
| tomo telo li lon seme? |  |
Doko twalet je? |
| ona li olin e soweli. |  |
Sore dua dyyr. |