Alb
Jaa aldjin, un Alb, un vonashirutroposdjin, tulladan viossa diskord server made 2 ergomuai 2022 de sejena zeriso fu jan Misali au blidan Viossadjin 29 suksumuai 2022. Una sintuadag 25 pranmuai 1998 au un Italilant kara de hanu italiossa au shiru awen anglossa, fransossa, espanjossa au apar zhongguossa, au deki fshto ander glossa hanujena hei long Italilant.
Mama glossa fu un ti italiossa, de zam fu viossa fu un apar italiossalik, men jam awen ander zam.
Hanutro
| Tropos↓ | Plas→ | Riogholepa-lepahammas | Hammas-alveol | Hinaalveol-paliatsi | Hinakrysha | Glossanen-gorla | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fal→ | Yttenkoi | Koilik | Yttenkoi | Koilik | Yttenkoi | Koilik | Yttenkoi | Koilik | Yttenkoi | |
| Hana | m | n | ɲ | ŋ | ||||||
| Bamba | p | b | t | d | k | ɡ | q | |||
| Fendo | f | v | θ | ð | x | ɣ | h | |||
| S-lik fendo | s | z | ʃ | ʒ | ||||||
| S-lik bambadefendo | t͡s | d͡z | t͡ʃ | d͡ʒ | ||||||
| Flanka Sebiazamnen | l | ʎ | ||||||||
| Sebiazamnen | w | j | w | |||||||
| R-lik | r | |||||||||
| Aukiatai↓ | Plas→ | Fura | Mellan | Hina | |
|---|---|---|---|---|---|
| Fal→ | Yttenkrais | Kraislik | Yttenkrais | Kraislik | |
| Kinijena | i | y | u | ||
| Han | e | ø | o | ||
| Aukijena | a | ||||
Kakutro
Alfakrun
Kirain na alfakrun: Aa, Bb, Cc, Dd, Ee, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Ss, Tt, Uu, Vv, Ww, Yy, Zz.
⟨a⟩ hanujena /a/.
⟨b⟩ hanujena /b/.
⟨c⟩ mono brukena na ⟨ch⟩ ka hanujena /t͡ʃ/.
⟨d⟩ hanujena /d/. ⟨dh⟩ hanujena /ð/. ⟨dj⟩ hanujena /d͡ʒ/. ⟨dz⟩ hanujena /d͡z/.
⟨e⟩ hanujena /e/.
⟨f⟩ hanujena /f/.
⟨g⟩ hanujena /g/. ⟨gh⟩ hanujena /ɣ/.
⟨h⟩ hanujena /h/.
⟨i⟩ hanujena /i/.
⟩ anena [i(ː)] (os [ĩ] na silba owarjena mit ana mitzàm) au brukena mono koske na asobena silba ka perpa ruru fu asobasma.
⟨î⟩ anena [i(ː)] (os [ĩ] na silba owarjena mit ana mitzàm) au mono brukena za ⟨a⟩, ⟨e⟩,⟨o⟩, ⟨ö⟩ os ⟨u⟩.
⟨ï⟩ anena [ɪ] (os [ɪ̃] na silba owarjena mit ana mitzàm).
⟨j⟩ hanujena /j/.
⟨k⟩ hanujena /k/
⟨l⟩ hanujena /l/. ⟨lj⟩ hanujena /ʎ/
⟨m⟩ hanujena /m/.
⟨n⟩ hanujena /n/. ⟨ng⟩ hanena /ŋ/. ⟨nj⟩ hanujena /ɲ/.
ň⟩ anena [ŋ].
⟨ñ⟩ brukena za sebjazàm pér maa analik ([ ̃]).
⟨o⟩ hanujena /o/. ⟨oe⟩ hanujena /ø/.
⟨ó⟩ anena [o(ː)] (os [õ] na silba owarjena mit ana mitzàm) au mono brukena na asobena silba ka perpa ruru fu aukisma fu sebjazàm.
⟨ò⟩ anena [ɔ(ː)] (os [ɔ̃] na silba owarjena mit ana mitzàm) au mono brukena na asobena silba ka perpa ruru fu asobasma.
⟨ö⟩ anena [ø̞(ː)] (os [ø̞̃] na silba owarjena mit ana mitzam).
⟨p⟩ hanujena /p/.
⟨q⟩ hanujena /q/.
⟨r⟩ hanujena /r/.
⟨s⟩ hanujena /s/. ⟨sh⟩ hanujena /ʃ/.
⟨t⟩ hanujena /t/. ⟨th⟩ hanujena /θ/. ⟨ts⟩ hanujena /t͡s/
⟨u⟩ hanujena /u/.
ù⟩ anena [u(ː)] (os [ũ] na silba owarjena mit ana mitzàm) au brukena mono koske na asobena silba ka perpa ruru fu asobasma.
⟨ü⟩ anena [y(ː)] (os [ỹ] na silba owarjena mit ana mitzam).
⟨ū⟩ anena [y(ː)] (os [ỹ] na silba owarjena mit ana mitzam) au brukena mono koske na asobena silba ka perpa ruru fu asobasma.
⟨v⟩ hanujena /v/.
⟨w⟩ hanujena /w/.
⟨y⟩ hanujena /y/.
⟨z⟩ hanujena /z/. ⟨zh⟩ hanujena /ʒ/.
Pitka mitzàm
Pitka mitzam (mono pér mitzam nai altid pitka) kakena mit:
- ni sama kotoba pér ein kirain zam;
- ni sama kotoba fu eins kotoba fu kirainklani de nis kotoba kirainklani pér al kirainklani.
Kirainklani na festako
Na festako deki jam neo kirainklani ka nai ar oba, àftei kirainklani anena akote altid lik na sebja ekso:
- koilik bamba de ütteknoi bamba sama plas (os àmmas bamba de àlveol os inaàlveol S-lik bambadefendo) anena sama plas men pitka au ütteknoi (au luftlik li nis zam luftlik);
- ütteknoi bamba de koilik bamba sama plas (os àmmas bamba de àlveol os inaàlveol S-lik bambadefendo) anena sama plas men pitka au koilik (au luftlik li nis zam luftlik).
Asobasma
Pér ruru fu asobasma asob altìd na letste sebjazàm kirainklani ([j] os [w] de sebjazàm) li jam; na nis owaris sebjazàm li nai jam.
Na kotoba ka perpa afto ruru jam kiraimpipo pér maa klar doko asob.