yaa aljin! un jiyo, ein lerajin, leradanun viossa per akotê 3 muai ima. endên apar ñojin, mena un imawen leradan mangemange ting tsui viossa.

vintuadag (sintudag men f viossa) f un 27d vapamuai 2022t (zamisalijin). hanukin anglossa, jongossa, au apar mêlayossa.

gustun mach machossa, spil hammasbasu, kaku kompyudwaibma auau.

zantumam

yamm unna zantumam f un.

midzan tumam[1]
midzan plas→ lepa alviol alviolkruxa hinakruxa gorla
fal→ utenkoi mitkoi utenkoi mitkoi utenkoi mitkoi utenkoi mitkoi utenkoi
hana m n ɲ ŋ
bamba p b t d k ɡ (ʔ)[2]
bambadefendo t͡s d͡z t͡ɕ d͡ʑ
fendo f v s z ɕ (ʑ)[3] x h
r-lik zan ɾ
sebiazannen w l j
sebiazan tumam[4]
sebiazan plas→ fura mellan hina
fal→ naikraislik kraislik naikraislik kraislik
oba i y ɯ~u
mellan ɛ~e (ø)[5] ə ɔ~o
unna a~ɑ

kakutro

unna yamm kakutro f un. yamm mange tro f kaku sama zan.

alfakrun

yamm ni fal f alfakrun --- gammel au ño. ting iñe midori es kawari.

alfakrun (ñotro)
a b c d e ê f g h i j k l m n ñ o (ö) p q r s t u ü v w x y z
a~ɑ b k~t͡s[6] d ɛ~e~ə ə ɸ~f g h i~j d͡ʑ~d͡ʒ k l m n ɲ ɔ~o (œ~ø) p t͡ɕ~t͡ʃ ɾ~r s t ɯ~u~w y v w ɕ~ʃ j z
alfakrun (gammëltro)
a b c d e ë f g h i j k l m n o (ö) p r s t u v w y z
a~ɑ b t͡s d ɛ~e ə ɸ~f g h i~j j k l m n ɔ~o (œ~ø) p ɾ~r s t ɯ~u~w v w y z

awen yamm nirazkirain au treirazkirain. ting iñe nai brukena iñe ñotro, midori mono brukena iñe ñotro, kiero yokutid brukena iñe ñotro.

mangerazkirain
ch cs dz dzs ng nj sc sz ts (zs)
x t͡ɕ~t͡ʃ d͡z d͡ʑ~d͡ʒ ŋ ɲ ɕk~ʃk ɕ~ʃ t͡s (ʑ~ʒ)

anderruul

yokutid awen yamm mit akyut kirain (á, é, í, ó, ú, ő, ű) f jongsilba (ttb: akkurát, ocháre) mena afto mangetid mono koske opeta.

hanutro

mangetid (nai altid) brukun festako os tsunagako, danki na glossaruul f lunamik. f suruko charun afto.

f suruko
suruko vil/treng[7] tid deki tsa/da/ti ak/nai spür surujin
(ko) -vil -dan, -ha(ji)[8] -ki -tsa -nai -we -(u)n, -v(i)
-bli -ima -d(u), -(do)k
-treng -mir, -(owa)ri[8] -s(or), -h(e)i
-(y)ena -(i)ma(we)n, -en(d)ê li suruko char -(y)ena festako, nasi "na" na haji surujin.

ttb:

  • un nai xiru dan. = xirudannain.
  • dok vil mir nam we? = vilok nammirwe?
  • un nai deki hanu dan afto. = hanudankinain afto.

f tingko es na unna.

f tingko
plas + char/jamm aftoko + ak/nai[9] lasku licko tingko charjin[10] (plas)[11]
her cha(r)- ma(nge)- (yokulicko)- (ko) (fu + yokucharjin) her
der afto apa(r)- der
hapigo yam(m)- tuo nai- nil- hapigo
(andêrplas) aso(ko) (andêr lasku) (andêrplas)

ttb:

  • her yamm kompyu f sor ka deki nai duaibma. = her yamkompyufs ka duaibmakinai. (os prosta: her yamm kompyu f syo ka duaibma kinai.)
  1. nai yamm nirazmidzan, mena deki kaku iñe kakutro.
  2. mono yamm iñe festako, ttb: f un [fɨ̯ʔɯn]
  3. mono yamm iñe [d͡ʑ], li nai altid kawari na [ɕ]
  4. nai yamm kataisebiazan koske hanuyena, mena alkirain deki kakuyena niraz.
  5. nai yamm iñe ko, men deki hanuyena koske [y] bli plusunnalik.
  6. /k/ mono yamm iñe mangeraz midzan, li nai de /t͡s/.
  7. li "vil", "bli", "treng" iñe fras sebia suruko, afto ruul duaibmatrengnai.
  8. 8,0 8,1 owari au haji wenkibli suruko. li afto, -dan, -ima au -mir bli za owari au haji.
  9. mangetid mono plas + char/yamm os aftoko + nai/ak festako, kinai rioch
  10. gruun charjin awen tingko, afto tel ruul duaibmaki f tuo.
  11. plas f tingko deki seyena iñe qigauqigau plas.