Difference between revisions of "Opetaklupau"

Vikoli kara
Jump to navigation Jump to search
(naruugako)
 
(45 kawariya namellan na 13 brukdjin nai aukiyena)
Line 1: Line 1:
'''Opeta[[Klupau|klupau]]''' – riso os hanena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin.
'''Opeta[[Klupau|klupau]]''' – riso os hanena os kakena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin. Mange tyng deki maxaklarena mit opetaklupau.


== Riso ==
__TOC__
 
= Riso =


<gallery>
<gallery>
Zeting:afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:Afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:kompju-nai-dwaibma.png|kompju nai dwaibma
Zeting:Kompju-nai-dwaibma.png|Kompju nai dwaibma.
Zeting:netopatel.png|netopatel
Zeting:Naruugako.png|Auto au nikrais skej oba naruuga.
Zeting:naruugako.png|auto au nikrais skej oba naruuga
Zeting:Netopatel.png|[[Netopa|Netopatel]]
Zeting:Tydkrajs.png|Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C).
Zeting:Varie.png|Varie mit namae
Zeting:Helnaihelkrais.png|Hel krais, nai hel krais
Zeting:Bitte nai.png|"Bitte" au "Nai"
Zeting:Vonakrajs.jpg|Tell ph'vona
Zeting:Plasdai.png|Avara au gaia
Zeting:Simpelhaaste.png|Simpel au Haaste
Zeting:Un du sore vi dok hei.png|Pashko
Zeting:Keutshitell.jpg|Keutshitell
Zeting:Fami riso.png|Fami
Zeting:Sama lik tsigau.svg|sama, lik, tsigau
</gallery>
</gallery>


== Kakena ==
= Kakena =
 
[[Zeting:tšiisai-stuur.jpg|thumb|'''Ringo!!!''' Jokunaze viossadžin duadai bruk ko 'ringo' (au risonen fu aftoo, grunn prosta nasii mit Diskord) per tatoeba. Deki ka grun simpel mahklarjena, au de mange ting deki mahklarjena ''mit'' ringo na tatoeba.]]
 
=='kotoba'==
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''.
 
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]].
 
== 'kundur' ==
'''stur ⬜''' kundur '''chisai ▫️'''
 
'''mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎''' kundur '''apar 🍎🍎🍎🍎'''
 
'''akk''' kundur '''nai'''
 
'''pravda ✅''' kundur '''uso ❌'''
 
'''sama''' kundur '''chiyau'''
 
'''ein''' kundur '''lopein''' (-1)
 
'''noya'''/moloda 👶 kundur '''gammel 👴'''
 
=='kirajn'==
'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R.
 
'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'.
 
=='afto'-fal==
afto ringo —> 🍎
 
tuo ringo ——————> 🍎
 
asóko ringo ————————————————> 🍎
 
=='al, chigau, sama, lyk'==
🍎 '''sama''' 🍎.
 
🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama.
 
🍎 naj '''lyk''' 🦄. 🍎 '''tjigau''' 🦄.
 
<br>'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''. '''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏
 
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''. al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' (os <span style="color: #a00;">rø</span>) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
 
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''': 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏
 
== 'jam' ==
🐴 hengest jam (= gwir)
 
🦄 norhengest nai jam (= fig)
<pre> |=====|
|    |
| ..  |
|    |
|=====|
— jam ni pik ine baksu
|=====|
|    |
|    |
|    |
|=====|
— nil jam ine baksu
 
</pre>
 
==laskuko==
 
===lasku===
🍎 '''ein''' ringo
 
🍎 🍎 '''ni''' ringo
 
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo
 
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo
 
ein, ni, tre, kere, go al '''[[lasku]]'''
 
==='apaar' au 'mange'===
ein ringo 🍎
 
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎
 
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
 
==='mono'===
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau.
 
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori.
 
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau.
 
==='eins, nis, tres'===
🍏 🍎 🍎 '''eins''' (#1) ringo midori
 
🍎 🍏 🍎 '''nis''' (#2) ringo midori
 
🍎 🍎 🍏 '''tres''' (#3) ringo midori, auauau.
 
== 'riso' ==
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''.
 
=='deki' au 'se'==
👁 —————> 🍎
 
un '''deki se''' ringo
 
👁 ——❌——> 🍎
 
un nai '''deki se''' ringo
 
('''se''': 👁 —————>)
 
 
 
 
 
 
😋🍎 ——> 😄
 
du '''deki''' nam ringo
 
😋🚗 ——> 😰
 
du '''dekinai''' nam auto
 
== 'kará au made', 'antaa au saada' ==
🏠 <--- 🚶 <---- 🏫
 
pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made.
 
<br>un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.
 
un andá ringo du '''made'''.
 
du sada ringo un '''kará'''.
 
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.
 
== 'tyd, dan, miraj' ==
🕰️ '''tyd'''
 
⬅️🕰️ '''dan''' (inne dantyd)
 
🕰️➡️ '''miraj''' (inne mirajtyd)
 
🕰️⬇️ '''ima''' nai dan, nai mirai
 
== 'rioho' ==
'Rioho' har ni imi:
# 'Al ni':
#:A: du vil afto os tuo?
#:B: un vil rioho! un vil afto ''au'' tuo!
# Kunder 'sebia':
#:'un dua un, du dua du' – vi dua sebia
#:'un dua du, du dua un' – vi dua rioho
 
== 'awen' ==
pasz 1: ja, du hanu viossa?
 
pasz 2: ak, un hanu viossa!
 
pasz 1: bra! un hanu viossa '''awen'''! <br>
 
pasz 1 '''au''' pasz 2 hanu viossa.
 
=='imawen' au 'ende'==
(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna)
 
ende har 2 imi
 
1. dan au ima
 
2. dan au nai ima
 
dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus:
 
dan au ima - imawen
 
dan au nai ima - ende
 
== 'mitt' ==
nam 😋 au hanu 🗣️ '''mit''' kuchi👄
 
kaku '''✍️ mit''' hant '''✋'''
 
høre 🔉-->👂 '''mit''' korva 👂
== 'joku' ==
Joku har 2 imi:
 
==== imi 1 ====
* Mellan fu apaar au manghe.
Tatoeba: '''Joku'''kotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es.
 
Her ['''joku'''kotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba].
 
==== imi 2 ====
* Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es].
Tatoeba: Koske '''joku'''paezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen.


=== Ringo ===
Her ['''joku'''paezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun.


[[Zeting:tšiisai-stuur.jpg|thumb|Ringo!!!!!]]
=='te' au 'ri'==
[[Zeting:Pasz-au-baksu.gif|мини|213x213pks|pasz au baksu]]
Pasz '''te''' tulla, gha '''ri''' baksu, kiva '''ri''' baksu, jarrai '''ri''' baksu, nasi '''ri''' baksu, au shekso


Jokunaze viossadžin duadai bruk ko ‘ringo’ (au risonen fu aftoo, grunn prosta nasii mit Diskord) per tatoeba. Deki ka grun simpel mahklarjena, au de mange ting deki mahklarjena MIT ringo na tatoeba.
'Un nam ringo' sama 'Un '''te'''(ra) nam ringo (ka)'''ri'''<nowiki/>', awen 'Ringo (ka)'''ri''' nam un '''te'''(ra)'.


; ‘aftoo’-fal
Deki nasi '<nowiki/>'''te'''<nowiki/>' os ''''ri'''<nowiki/>' de os za sore fu kotoba.
: afto ringo
: ——> 🍎
:
: tuo ringo
: ——————> 🍎
:
: asóko ringo
: ————————————————> 🍎
:
; ‘apaar’ au ‘mange’
: Ein ringo 🍎
: Apaar ringo 🍎 🍎 🍎 🍎
: Mange ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
:
; ‘deki’ au ‘se’
: 👁 —————> 🍎
: un deki se ringo
:
: 👁 ——❌——> 🍎
: un nai deki se ringo
:
; ‘karaa’, ‘made’
: un —— 🍎 ——> du
: un andá ringo du made
: du sada ringo un kará
:
; ‘mono’
: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - mono roŝ ringo
: 🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - mono ringo, a mono-nai ''roŝ'' ringo
: 🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - mono-nai ringo
:
; ‘al’
: al ringo <span style="font-weight: bold; color: #0a0;">midori</span> 🟢
: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏
:
: nai al ringo midori:
: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏
:
: al ringo <span style="font-weight: bold; color: #a00;">roš</span> 🔴
: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎

Latest revision as of 13:39, 25 f’Usomuai 2024

Opetaklupau – riso os hanena os kakena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin. Mange tyng deki maxaklarena mit opetaklupau.

Riso

Kakena

Ringo!!! Jokunaze viossadžin duadai bruk ko 'ringo' (au risonen fu aftoo, grunn prosta nasii mit Diskord) per tatoeba. Deki ka grun simpel mahklarjena, au de mange ting deki mahklarjena mit ringo na tatoeba.

'kotoba'

'kotoba' kotoba, 'midori' kotoba, 'nai' kotoba, auauau. Al afto kotoba.

ko 'ko' lyk ko 'kotoba' tsunaga.

'kundur'

stur ⬜ kundur chisai ▫️

mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎 kundur apar 🍎🍎🍎🍎

akk kundur nai

pravda ✅ kundur uso ❌

sama kundur chiyau

ein kundur lopein (-1)

noya/moloda 👶 kundur gammel 👴

'kirajn'

'xar' xar tre kirajn: X, A , au R.

'ringo' xar go kirajn. keres kirajn 'G'.

'afto'-fal

afto ringo —> 🍎

tuo ringo ——————> 🍎

asóko ringo ————————————————> 🍎

'al, chigau, sama, lyk'

🍎 sama 🍎.

🍎 lyk 🍏. naj sama.

🍎 naj lyk 🦄. 🍎 tjigau 🦄.


varje fu al afto ringo sama. al afto ringo midori 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏

varje nai chigau; varje fu al afto ringo sama. al afto ringo roš (os ) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎

nai al afto ringo midori. ein ringo chigau: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏

'jam'

🐴 hengest jam (= gwir)

🦄 norhengest nai jam (= fig)

 |=====|
 |     |
 | ..  |
 |     |
 |=====|
— jam ni pik ine baksu
 |=====|
 |     |
 |     |
 |     |
 |=====|
— nil jam ine baksu

laskuko

lasku

🍎 ein ringo

🍎 🍎 ni ringo

🍎 🍎 🍎 tre ringo

🍎 🍎 🍎 🍎 kere ringo

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 go ringo

ein, ni, tre, kere, go al lasku

'apaar' au 'mange'

ein ringo 🍎

apaar ringo 🍎 🍎 🍎 🍎

mange ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎

'mono'

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - mono roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau.

🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - mono ringo, mono-nai roŝ ringo. apar ringo midori.

🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - mono-nai ringo. apar afto chigau.

'eins, nis, tres'

🍏 🍎 🍎 eins (#1) ringo midori

🍎 🍏 🍎 nis (#2) ringo midori

🍎 🍎 🍏 tres (#3) ringo midori, auauau.

'riso'

'🍎' riso, nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai riso.

'deki' au 'se'

👁 —————> 🍎

un deki se ringo

👁 ——❌——> 🍎

un nai deki se ringo

(se: 👁 —————>)




😋🍎 ——> 😄

du deki nam ringo

😋🚗 ——> 😰

du dekinai nam auto

'kará au made', 'antaa au saada'

🏠 <--- 🚶 <---- 🏫

pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made.


un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.

un andá ringo du made.

du sada ringo un kará.

un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.

'tyd, dan, miraj'

🕰️ tyd

⬅️🕰️ dan (inne dantyd)

🕰️➡️ miraj (inne mirajtyd)

🕰️⬇️ ima nai dan, nai mirai

'rioho'

'Rioho' har ni imi:

  1. 'Al ni':
    A: du vil afto os tuo?
    B: un vil rioho! un vil afto au tuo!
  2. Kunder 'sebia':
    'un dua un, du dua du' – vi dua sebia
    'un dua du, du dua un' – vi dua rioho

'awen'

pasz 1: ja, du hanu viossa?

pasz 2: ak, un hanu viossa!

pasz 1: bra! un hanu viossa awen!

pasz 1 au pasz 2 hanu viossa.

'imawen' au 'ende'

(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna)

ende har 2 imi

1. dan au ima

2. dan au nai ima

dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus:

dan au ima - imawen

dan au nai ima - ende

'mitt'

nam 😋 au hanu 🗣️ mit kuchi👄

kaku ✍️ mit hant

høre 🔉-->👂 mit korva 👂

'joku'

Joku har 2 imi:

imi 1

  • Mellan fu apaar au manghe.

Tatoeba: Jokukotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es.

Her [jokukotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba].

imi 2

  • Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es].

Tatoeba: Koske jokupaezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen.

Her [jokupaezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun.

'te' au 'ri'

pasz au baksu

Pasz te tulla, gha ri baksu, kiva ri baksu, jarrai ri baksu, nasi ri baksu, au shekso

'Un nam ringo' sama 'Un te(ra) nam ringo (ka)ri', awen 'Ringo (ka)ri nam un te(ra)'.

Deki nasi 'te' os 'ri' de os za sore fu kotoba.