Difference between revisions of "Opetaklupau"

ć
(mahaklar au mahastuur kakena, au TOC)
 
(43 kawariya namellan na 13 brukdjin nai aukiyena)
Line 1: Line 1:
'''Opeta[[Klupau|klupau]]''' – riso os hanena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin.
'''Opeta[[Klupau|klupau]]''' – riso os hanena os kakena, ka obamangetiid brukena per opeta neodžin. Mange tyng deki maxaklarena mit opetaklupau.


__TOC__
__TOC__
Line 6: Line 6:


<gallery>
<gallery>
Zeting:afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:Afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:kompju-nai-dwaibma.png|kompju nai dwaibma
Zeting:Kompju-nai-dwaibma.png|Kompju nai dwaibma.
Zeting:netopatel.png|netopatel
Zeting:Naruugako.png|Auto au nikrais skej oba naruuga.
Zeting:naruugako.png|auto au nikrais skej oba naruuga
Zeting:Netopatel.png|[[Netopa|Netopatel]]
Zeting:Tydkrajs.png|Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C).
Zeting:Varie.png|Varie mit namae
Zeting:Helnaihelkrais.png|Hel krais, nai hel krais
Zeting:Bitte nai.png|"Bitte" au "Nai"
Zeting:Vonakrajs.jpg|Tell ph'vona
Zeting:Plasdai.png|Avara au gaia
Zeting:Simpelhaaste.png|Simpel au Haaste
Zeting:Un du sore vi dok hei.png|Pashko
Zeting:Keutshitell.jpg|Keutshitell
Zeting:Fami riso.png|Fami
Zeting:Sama lik tsigau.svg|sama, lik, tsigau
</gallery>
</gallery>


= Kakena =
= Kakena =


== Ringo ==
[[Zeting:tšiisai-stuur.jpg|thumb|'''Ringo!!!''' Jokunaze viossadžin duadai bruk ko 'ringo' (au risonen fu aftoo, grunn prosta nasii mit Diskord) per tatoeba. Deki ka grun simpel mahklarjena, au de mange ting deki mahklarjena ''mit'' ringo na tatoeba.]]


[[Zeting:tšiisai-stuur.jpg|thumb|Ringo!!!!!]]
=='kotoba'==
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''.


Jokunaze viossadžin duadai bruk ko 'ringo' (au risonen fu aftoo, grunn prosta nasii mit Diskord) per tatoeba. Deki ka grun simpel mahklarjena, au de mange ting deki mahklarjena ''mit'' ringo na tatoeba.
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]].


==='afto'-fal===
== 'kundur' ==
afto ringo<br>
'''stur ⬜''' kundur '''chisai ▫️'''
——> 🍎<br>
tuo ringo<br>
——————> 🍎<br>
asóko ringo<br>
————————————————> 🍎<br>
<br>


==='al, chigau, sama'===
'''mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎''' kundur '''apar 🍎🍎🍎🍎'''
'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''.  
 
'''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢:<br>
'''akk''' kundur '''nai'''
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏<br>
 
<br>
'''pravda ✅''' kundur '''uso ❌'''
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''.  
 
al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' 🔴:<br>
'''sama''' kundur '''chiyau'''
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
 
<br>
'''ein''' kundur '''lopein''' (-1)
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''':<br>
 
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏 <br>
'''noya'''/moloda 👶 kundur '''gammel 👴'''
<br>
 
=='kirajn'==
'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R.
 
'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'.
 
=='afto'-fal==
afto ringo —> 🍎
 
tuo ringo ——————> 🍎
 
asóko ringo ————————————————> 🍎
 
=='al, chigau, sama, lyk'==  
🍎 '''sama''' 🍎.
 
🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama.
 
🍎 naj '''lyk''' 🦄. 🍎 '''tjigau''' 🦄.
 
<br>'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''. '''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏
 
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''. al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' (os <span style="color: #a00;">rø</span>) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
 
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''': 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏
 
== 'jam' ==
🐴 hengest jam (= gwir)
 
🦄 norhengest nai jam (= fig)
<pre> |=====|
|    |
| ..  |
|    |
|=====|
— jam ni pik ine baksu
|=====|
|    |
|    |
|    |
|=====|
— nil jam ine baksu
 
</pre>
 
==laskuko==


===lasku===
===lasku===
🍎 '''ein''' ringo<br>
🍎 '''ein''' ringo
🍎 🍎 '''ni''' ringo<br>
 
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo<br>
🍎 🍎 '''ni''' ringo
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo<br>
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo<br>
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo
ein, ni, tre, kere, go al [[Laskushiru|'''lasku''']]<br>
 
<br>
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo
 
ein, ni, tre, kere, go al '''[[lasku]]'''
 
==='apaar' au 'mange'===
ein ringo 🍎
 
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎
 
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
 
==='mono'===
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau.
 
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori.
 
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau.
 
==='eins, nis, tres'===
🍏 🍎 🍎 '''eins''' (#1) ringo midori
 
🍎 🍏 🍎 '''nis''' (#2) ringo midori
 
🍎 🍎 🍏 '''tres''' (#3) ringo midori, auauau.
 
== 'riso' ==
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''.
 
=='deki' au 'se'==
👁 —————> 🍎
 
un '''deki se''' ringo
 
👁 ——❌——> 🍎
 
un nai '''deki se''' ringo
 
('''se''': 👁 —————>)
 
 
 
 
 
 
😋🍎 ——> 😄
 
du '''deki''' nam ringo
 
😋🚗 ——> 😰
 
du '''dekinai''' nam auto
 
== 'kará au made', 'antaa au saada' ==
🏠 <--- 🚶 <---- 🏫
 
pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made.
 
<br>un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.
 
un andá ringo du '''made'''.
 
du sada ringo un '''kará'''.
 
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.
 
== 'tyd, dan, miraj' ==
🕰️ '''tyd'''
 
⬅️🕰️ '''dan''' (inne dantyd)
 
🕰️➡️ '''miraj''' (inne mirajtyd)
 
🕰️⬇️ '''ima''' nai dan, nai mirai
 
== 'rioho' ==
'Rioho' har ni imi:
# 'Al ni':
#:A: du vil afto os tuo?
#:B: un vil rioho! un vil afto ''au'' tuo!
# Kunder 'sebia':
#:'un dua un, du dua du' – vi dua sebia
#:'un dua du, du dua un' – vi dua rioho
 
== 'awen' ==
pasz 1: ja, du hanu viossa?
 
pasz 2: ak, un hanu viossa!
 
pasz 1: bra! un hanu viossa '''awen'''! <br>
 
pasz 1 '''au''' pasz 2 hanu viossa.
 
=='imawen' au 'ende'==
(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna)
 
ende har 2 imi
 
1. dan au ima
 
2. dan au nai ima
 
dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus:
 
dan au ima - imawen
 
dan au nai ima - ende
 
== 'mitt' ==
nam 😋 au hanu 🗣️ '''mit''' kuchi👄
 
kaku '''✍️ mit''' hant '''✋'''


===='apaar' au 'mange'====
høre 🔉-->👂 '''mit''' korva 👂
ein ringo 🍎<br>
== 'joku' ==
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
Joku har 2 imi:
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
<br>


===='mono'====
==== imi 1 ====
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ ringo. afto ringo nai chigau.<br>
* Mellan fu apaar au manghe.
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori.<br>
Tatoeba: '''Joku'''kotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es.
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau.<br>
<br>


===='eins, nis, tres'====
Her ['''joku'''kotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba].
🍏 🍎 🍎 mono '''eins''' ringo midori<br>
🍎 🍏 🍎 mono '''nis''' ringo midori<br>
🍎 🍎 🍏 mono '''tres''' ringo midori<br>
auauau<br>
<br>


==='kotoba'===
==== imi 2 ====
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''.<br>
* Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es].
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]].<br>
Tatoeba: Koske '''joku'''paezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen.
<br>


===='riso'====
Her ['''joku'''paezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun.
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''. <br>
<br>


===='kirajn'====
=='te' au 'ri'==
ko 'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R.<br>
[[Zeting:Pasz-au-baksu.gif|мини|213x213pks|pasz au baksu]]
ko 'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'.<br>
Pasz '''te''' tulla, gha '''ri''' baksu, kiva '''ri''' baksu, jarrai '''ri''' baksu, nasi '''ri''' baksu, au shekso
<br>


===='deki' au 'se'====
'Un nam ringo' sama 'Un '''te'''(ra) nam ringo (ka)'''ri'''<nowiki/>', awen 'Ringo (ka)'''ri''' nam un '''te'''(ra)'.
👁 —————> 🍎<br>
un '''deki se''' ringo<br>
👁 ——❌——> 🍎<br>
un nai '''deki se''' ringo<br>
<br>


===='kará au made', 'antaa au saada'====
Deki nasi '<nowiki/>'''te'''<nowiki/>' os ''''ri'''<nowiki/>' de os za sore fu kotoba.
un —— 🍎 ——> du<br>
un andá ringo du '''made'''<br>
du sada ringo un '''kará'''<br>
<br>