Difference between revisions of "Opetaklupau"

ć
(tyd, dan, miraj)
 
(37 kawariya namellan na 13 brukdjin nai aukiyena)
Line 6: Line 6:


<gallery>
<gallery>
Zeting:afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:Afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko
Zeting:kompju-nai-dwaibma.png|Kompju nai dwaibma.
Zeting:Kompju-nai-dwaibma.png|Kompju nai dwaibma.
Zeting:netopatel.png|[[Netopa|Netopatel]]
Zeting:Naruugako.png|Auto au nikrais skej oba naruuga.
Zeting:naruugako.png|Auto au nikrais skej oba naruuga.
Zeting:Netopatel.png|[[Netopa|Netopatel]]
Zeting:tydkrajs.png|Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C).
Zeting:Tydkrajs.png|Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C).
Zeting:Varie.png|Varie mit namae
Zeting:Helnaihelkrais.png|Hel krais, nai hel krais
Zeting:Bitte nai.png|"Bitte" au "Nai"
Zeting:Vonakrajs.jpg|Tell ph'vona
Zeting:Plasdai.png|Avara au gaia
Zeting:Simpelhaaste.png|Simpel au Haaste
Zeting:Un du sore vi dok hei.png|Pashko
Zeting:Keutshitell.jpg|Keutshitell
Zeting:Fami riso.png|Fami
Zeting:Sama lik tsigau.svg|sama, lik, tsigau
</gallery>
</gallery>


Line 18: Line 28:


=='kotoba'==
=='kotoba'==
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''.<br>
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''.
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]].<br>
 
<br>
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]].
 
== 'kundur' ==
'''stur ⬜''' kundur '''chisai ▫️'''
 
'''mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎''' kundur '''apar 🍎🍎🍎🍎'''
 
'''akk''' kundur '''nai'''
 
'''pravda ✅''' kundur '''uso ❌'''
 
'''sama''' kundur '''chiyau'''
 
'''ein''' kundur '''lopein''' (-1)
 
'''noya'''/moloda 👶 kundur '''gammel 👴'''


=='kirajn'==
=='kirajn'==
ko 'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R.<br>
'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R.
ko 'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'.<br>
 
<br>
'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'.


=='afto'-fal==
=='afto'-fal==
afto ringo<br>
afto ringo > 🍎
——> 🍎<br>
 
tuo ringo<br>
tuo ringo ——————> 🍎
——————> 🍎<br>
 
asóko ringo<br>
asóko ringo ————————————————> 🍎
————————————————> 🍎<br>
<br>


=='al, chigau, sama, lyk'==  
=='al, chigau, sama, lyk'==  
🍎 '''sama''' 🍎. <br>
🍎 '''sama''' 🍎.  
🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama. <br>
 
🍎 naj '''lyk''' 🦄. <br>
🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama.  
<br>
 
'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''.  
🍎 naj '''lyk''' 🦄. 🍎 '''tjigau''' 🦄.
'''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢:<br>
 
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏<br>
<br>'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''. '''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏
<br>
 
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''.  
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''. al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' (os <span style="color: #a00;">rø</span>) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' 🔴:<br>
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''': 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏
<br>
 
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''':<br>
== 'jam' ==
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏 <br>
🐴 hengest jam (= gwir)
<br>
 
🦄 norhengest nai jam (= fig)
<pre> |=====|
|    |
| ..  |
|    |
|=====|
— jam ni pik ine baksu
|=====|
|    |
|    |
|    |
|=====|
— nil jam ine baksu


=='jam'==
</pre>
🐴 jam <br>
🦄 naj jam <br>


==laskuko==
==laskuko==


===lasku===
===lasku===
🍎 '''ein''' ringo<br>
🍎 '''ein''' ringo
🍎 🍎 '''ni''' ringo<br>
 
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo<br>
🍎 🍎 '''ni''' ringo
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo<br>
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo<br>
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo
ein, ni, tre, kere, go al [[Laskushiru|'''lasku''']]<br>
 
<br>
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo
 
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo
 
ein, ni, tre, kere, go al '''[[lasku]]'''


==='apaar' au 'mange'===
==='apaar' au 'mange'===
ein ringo 🍎<br>
ein ringo 🍎
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
 
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎<br>
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎
<br>
 
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎


==='mono'===
==='mono'===
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ ringo. afto ringo nai chigau.<br>
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau.
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori.<br>
 
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau.<br>
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori.
<br>
 
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau.


==='eins, nis, tres'===
==='eins, nis, tres'===
🍏 🍎 🍎 mono '''eins''' ringo midori<br>
🍏 🍎 🍎 '''eins''' (#1) ringo midori
🍎 🍏 🍎 mono '''nis''' ringo midori<br>
 
🍎 🍎 🍏 mono '''tres''' ringo midori<br>
🍎 🍏 🍎 '''nis''' (#2) ringo midori
auauau<br>
<br>


=='riso'==
🍎 🍎 🍏 '''tres''' (#3) ringo midori, auauau.
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''. <br>
 
<br>
== 'riso' ==
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''.


=='deki' au 'se'==
=='deki' au 'se'==
👁 —————> 🍎<br>
👁 —————> 🍎
un '''deki se''' ringo<br>
 
👁 ——❌——> 🍎<br>
un '''deki se''' ringo
un nai '''deki se''' ringo<br>
 
<br>
👁 ——❌——> 🍎
 
un nai '''deki se''' ringo
 
('''se''': 👁 —————>)
 
 
 
 
 
 
😋🍎 ——> 😄
 
du '''deki''' nam ringo
 
😋🚗 ——> 😰
 
du '''dekinai''' nam auto
 
== 'kará au made', 'antaa au saada' ==
🏠 <--- 🚶 <---- 🏫
 
pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made.
 
<br>un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.
 
un andá ringo du '''made'''.


=='kará au made', 'antaa au saada'==
du sada ringo un '''kará'''.
un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo.<br>
un andá ringo du '''made'''.<br>
du sada ringo un '''kará'''.<br>
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.<br>
<br>


=='tyd, dan, miraj'==
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎.
 
== 'tyd, dan, miraj' ==
🕰️ '''tyd'''
🕰️ '''tyd'''
⬅️🕰️ '''dan''' (inne dantyd)
⬅️🕰️ '''dan''' (inne dantyd)
🕰️➡️ '''miraj''' (inne mirajtyd)
🕰️➡️ '''miraj''' (inne mirajtyd)
🕰️⬇️ '''ima''' nai dan, nai mirai
== 'rioho' ==
'Rioho' har ni imi:
# 'Al ni':
#:A: du vil afto os tuo?
#:B: un vil rioho! un vil afto ''au'' tuo!
# Kunder 'sebia':
#:'un dua un, du dua du' – vi dua sebia
#:'un dua du, du dua un' – vi dua rioho
== 'awen' ==
pasz 1: ja, du hanu viossa?
pasz 2: ak, un hanu viossa!
pasz 1: bra! un hanu viossa '''awen'''! <br>
pasz 1 '''au''' pasz 2 hanu viossa.
=='imawen' au 'ende'==
(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna)
ende har 2 imi
1. dan au ima
2. dan au nai ima
dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus:
dan au ima - imawen
dan au nai ima - ende
== 'mitt' ==
nam 😋 au hanu 🗣️ '''mit''' kuchi👄
kaku '''✍️ mit''' hant '''✋'''
høre 🔉-->👂 '''mit''' korva 👂
== 'joku' ==
Joku har 2 imi:
==== imi 1 ====
* Mellan fu apaar au manghe.
Tatoeba: '''Joku'''kotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es.
Her ['''joku'''kotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba].
==== imi 2 ====
* Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es].
Tatoeba: Koske '''joku'''paezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen.
Her ['''joku'''paezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun.
=='te' au 'ri'==
[[Zeting:Pasz-au-baksu.gif|мини|213x213pks|pasz au baksu]]
Pasz '''te''' tulla, gha '''ri''' baksu, kiva '''ri''' baksu, jarrai '''ri''' baksu, nasi '''ri''' baksu, au shekso
'Un nam ringo' sama 'Un '''te'''(ra) nam ringo (ka)'''ri'''<nowiki/>', awen 'Ringo (ka)'''ri''' nam un '''te'''(ra)'.
Deki nasi '<nowiki/>'''te'''<nowiki/>' os ''''ri'''<nowiki/>' de os za sore fu kotoba.