264
edits
("pershun jalaka skola kara, huomi made") |
ć (→'awen') |
||
(28 kawariya namellan na 11 brukdjin nai aukiyena) | |||
Line 6: | Line 6: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Zeting: | Zeting:Afto-tuo-asoko.jpg|‘aftoo’-ko | ||
Zeting: | Zeting:Kompju-nai-dwaibma.png|Kompju nai dwaibma. | ||
Zeting: | Zeting:Naruugako.png|Auto au nikrais skej oba naruuga. | ||
Zeting: | Zeting:Netopatel.png|[[Netopa|Netopatel]] | ||
Zeting: | Zeting:Tydkrajs.png|Tydkrajs afto har tre hant: sho (A), fun (B), au djikan (C). | ||
Zeting: | Zeting:Varie.png|Varie mit namae | ||
Zeting: | Zeting:Helnaihelkrais.png|Hel krais, nai hel krais | ||
Zeting: | Zeting:Bitte nai.png|"Bitte" au "Nai" | ||
Zeting:Vonakrajs.jpg|Tell ph'vona | |||
Zeting:Plasdai.png|Avara au gaia | |||
Zeting:Simpelhaaste.png|Simpel au Haaste | |||
Zeting:Un du sore vi dok hei.png|Pashko | |||
Zeting:Keutshitell.jpg|Keutshitell | |||
Zeting:Fami riso.png|Fami | |||
Zeting:Sama lik tsigau.svg|sama, lik, tsigau | |||
</gallery> | </gallery> | ||
Line 21: | Line 28: | ||
=='kotoba'== | =='kotoba'== | ||
'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''. | 'kotoba' '''kotoba''', 'midori' '''kotoba''', 'nai' '''kotoba''', auauau. Al afto '''kotoba'''. | ||
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]]. | |||
ko 'ko' lyk ko 'kotoba' [[Tsunako|tsunaga]]. | |||
== 'kundur' == | |||
'''stur ⬜''' kundur '''chisai ▫️''' | |||
'''mange 🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎''' kundur '''apar 🍎🍎🍎🍎''' | |||
'''akk''' kundur '''nai''' | |||
'''pravda ✅''' kundur '''uso ❌''' | |||
'''sama''' kundur '''chiyau''' | |||
'''ein''' kundur '''lopein''' (-1) | |||
'''noya'''/moloda 👶 kundur '''gammel 👴''' | |||
=='kirajn'== | =='kirajn'== | ||
'xar' xar tre '''kirajn''': X, A , au R. | |||
'ringo' xar go '''kirajn'''. keres kirajn 'G'. | |||
=='afto'-fal== | =='afto'-fal== | ||
afto ringo | afto ringo —> 🍎 | ||
tuo ringo | tuo ringo ——————> 🍎 | ||
——————> 🍎 | |||
asóko ringo | asóko ringo ————————————————> 🍎 | ||
————————————————> 🍎 | |||
=='al, chigau, sama, lyk'== | =='al, chigau, sama, lyk'== | ||
🍎 '''sama''' 🍎. | 🍎 '''sama''' 🍎. | ||
🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama. | |||
🍎 naj '''lyk''' 🦄. | 🍎 '''lyk''' 🍏. naj sama. | ||
<br> | |||
'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''. | 🍎 naj '''lyk''' 🦄. 🍎 '''tjigau''' 🦄. | ||
'''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢: | |||
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 | <br>'''[[Varge|varje]]''' fu '''al''' afto ringo '''sama'''. '''al''' afto ringo '''<span style="color: #0a0;">midori</span>''' 🟢: 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 | ||
varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''. | varje nai '''chigau'''; varje fu al afto ringo '''sama'''. al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' (os <span style="color: #a00;">rø</span>) 🔴: 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 | ||
al afto ringo '''<span style="color: #a00;">roš</span>''' | |||
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 | nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''': 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏 | ||
nai al afto ringo midori. ein ringo '''chigau''': | == 'jam' == | ||
🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍏 🍎 🍏 🍏 🍏 < | 🐴 hengest jam (= gwir) | ||
🦄 norhengest nai jam (= fig) | |||
<pre> |=====| | |||
| | | |||
| .. | | |||
| | | |||
|=====| | |||
— jam ni pik ine baksu | |||
|=====| | |||
| | | |||
| | | |||
| | | |||
|=====| | |||
— nil jam ine baksu | |||
</pre> | |||
==laskuko== | ==laskuko== | ||
===lasku=== | ===lasku=== | ||
🍎 '''ein''' ringo | 🍎 '''ein''' ringo | ||
🍎 🍎 '''ni''' ringo | |||
🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo | 🍎 🍎 '''ni''' ringo | ||
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo | |||
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo | 🍎 🍎 🍎 '''tre''' ringo | ||
ein, ni, tre, kere, go al | |||
🍎 🍎 🍎 🍎 '''kere''' ringo | |||
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 '''go''' ringo | |||
ein, ni, tre, kere, go al '''[[lasku]]''' | |||
==='apaar' au 'mange'=== | ==='apaar' au 'mange'=== | ||
ein ringo 🍎 | ein ringo 🍎 | ||
'''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 | |||
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 | '''apaar''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 | ||
'''mange''' ringo 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 | |||
==='mono'=== | ==='mono'=== | ||
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ ringo. afto ringo nai chigau. | 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 - '''mono''' roŝ (rø) ringo. afto ringo nai chigau. | ||
🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori. | |||
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau. | 🍎 🍎 🍎 🍏 🍎 🍎 🍏 🍎 - '''mono''' ringo, '''mono'''-nai roŝ ringo. apar ringo midori. | ||
🍎 🍏 🍎 🍍 🍏 🍏 🥕 🍎 - '''mono'''-nai ringo. apar afto chigau. | |||
==='eins, nis, tres'=== | ==='eins, nis, tres'=== | ||
🍏 🍎 🍎 | 🍏 🍎 🍎 '''eins''' (#1) ringo midori | ||
🍎 🍏 🍎 | |||
🍎 🍏 🍎 '''nis''' (#2) ringo midori | |||
=='riso'== | 🍎 🍎 🍏 '''tres''' (#3) ringo midori, auauau. | ||
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''. | |||
== 'riso' == | |||
'🍎' '''riso''', nai kotoba. 'ringo' kotoba, nai '''riso'''. | |||
=='deki' au 'se'== | =='deki' au 'se'== | ||
👁 —————> 🍎 | 👁 —————> 🍎 | ||
un '''deki se''' ringo | |||
👁 ——❌——> 🍎 | |||
=='rioho'== | un nai '''deki se''' ringo | ||
('''se''': 👁 —————>) | |||
😋🍎 ——> 😄 | |||
du '''deki''' nam ringo | |||
😋🚗 ——> 😰 | |||
du '''dekinai''' nam auto | |||
== 'kará au made', 'antaa au saada' == | |||
🏠 <--- 🚶 <---- 🏫 | |||
pershun jalaka skola (🏫) kara, huomi (🏠) made. | |||
<br>un xar ringo 🍎 au du xarnaj ringo. | |||
un andá ringo du '''made'''. | |||
du sada ringo un '''kará'''. | |||
un xarnaj ringo, au du xar ringo 🍎. | |||
== 'tyd, dan, miraj' == | |||
🕰️ '''tyd''' | |||
⬅️🕰️ '''dan''' (inne dantyd) | |||
🕰️➡️ '''miraj''' (inne mirajtyd) | |||
🕰️⬇️ '''ima''' nai dan, nai mirai | |||
== 'rioho' == | |||
'Rioho' har ni imi: | 'Rioho' har ni imi: | ||
# 'Al ni': | # 'Al ni': | ||
Line 125: | Line 184: | ||
#:'un dua un, du dua du' – vi dua sebia | #:'un dua un, du dua du' – vi dua sebia | ||
#:'un dua du, du dua un' – vi dua rioho | #:'un dua du, du dua un' – vi dua rioho | ||
== 'awen' == | |||
pasz 1: ja, du hanu viossa? | |||
pasz 2: ak, un hanu viossa! | |||
pasz 1: bra! un hanu viossa '''awen'''! <br> | |||
pasz 1 '''au''' pasz 2 hanu viossa. | |||
=='imawen' au 'ende'== | |||
(Afto dek tszigau na tszigau paszun, de nai hel mahklarenati na her, men afto per lestesimper mahklarna) | |||
ende har 2 imi | |||
1. dan au ima | |||
2. dan au nai ima | |||
dek konfus; de, jokdzsin brøk "imawen" per 1s imi, grøn nai konfus: | |||
dan au ima - imawen | |||
dan au nai ima - ende | |||
== 'mitt' == | |||
nam 😋 au hanu 🗣️ '''mit''' kuchi👄 | |||
kaku '''✍️ mit''' hant '''✋''' | |||
høre 🔉-->👂 '''mit''' korva 👂 | |||
== 'joku' == | |||
Joku har 2 imi: | |||
==== imi 1 ==== | |||
* Mellan fu apaar au manghe. | |||
Tatoeba: '''Joku'''kotoba ine viossa tsunagako fu ander kotoba es. | |||
Her ['''joku'''kotoba] imi minus na [manghekotoba] au plus na [apaarkotoba]. | |||
==== imi 2 ==== | |||
* Ein ting na tel fu manghe ting es [men du naisiru ka ting ine tuo es]. | |||
Tatoeba: Koske '''joku'''paezun hanu "jaa" brahanu es per hanu "jaa" awen. | |||
Her ['''joku'''paezun] imi ein paezun, men du naisiru ka paezun. | |||
=='te' au 'ri'== | |||
[[Zeting:Pasz-au-baksu.gif|мини|213x213pks|pasz au baksu]] | |||
Pasz '''te''' tulla, gha '''ri''' baksu, kiva '''ri''' baksu, jarrai '''ri''' baksu, nasi '''ri''' baksu, au shekso | |||
'Un nam ringo' sama 'Un '''te'''(ra) nam ringo (ka)'''ri'''<nowiki/>', awen 'Ringo (ka)'''ri''' nam un '''te'''(ra)'. | |||
Deki nasi '<nowiki/>'''te'''<nowiki/>' os ''''ri'''<nowiki/>' de os za sore fu kotoba. |