Kofe

Vikoli kara
Jump to navigation Jump to search

Kófe (os kafé) tte – gideki ruti, os pie fu afta rutia, os glug mahena mit afta pie, os farge fu afta gluga. Kafé auen dekiti plas doko hok kofe, a "kofe" tabun plusgosoi na imi.

Ruti

Kafé urupne plusbra para mellankrais fu veltmjah, au bra vona naletste doko vapa au mokri na luft. Letstemange nunchang jam na mellan-amerika landdai, na pinuno maredai, au na nord fu afrika. Jam ni letsteshirena fami, tte "arabica" au "robusta". Tuo ens letstebrukena per gotovøze glug na bidestropos (se da 'glug'), au tuo nis plus brukena per djotrena-bystra kofe.

Glug

Jam mange fal fu kofe na glug. Napaksu, kofe gotovjena mit bidestropos (mit rjetpaperi, na espresso, auau). Na bidstropos tte, per gotovøze kofe, treng ishke au treng piera raz-hammasena na san made. Ruuru per bidestropos je to-ke ishke bidesti piesan, eksobidraja smak, farge, au kafetun fu kofe. Nasnjano, ishke brukena je vapa, au bides bi apar fun, de piesan keshitena. Ale, jam andra tropos nake kofesan kola inne samui os ruumvapa ishke bi dag os ni dag, snjano na Ameriklant.

Pipobides
Pipobides ergo na mellan. Oba kafe-piesan nasidena vapa ishke. Ishke bides bi joku fun rjetpaperi na pipo, au spada na klingje made - blitaz glug 'kafé/kófe'

Na pipobides, jam pipo oba joku klingje os klingjedai, doko nasidena piesan. Letstesimpel, vapa ishke pulap na pipo, de bides piesan, de bides rjetpaperi au spada innemade klingje.

Kofe na moka
Moka au espresso

Kofe na moka (tak haissa grun polis Mokha na Jemenlant; chigau mokachino, espresoglug mit shoki) au espresso tte, bruk vapa ishkekumo per baj ishke bides piesan. Piesan per afto fal fo kofea tte, plushosoi ke tuo brukena na pipobides, tak per maha hengizma. Koske hengizma bradjong, ishke (na kumo os na ishke) bidesttella piesan au sintua kofe.

Espressoglug
  • Njuukofe – espresso mit en klingjetai nju, vapøzena mit ishkekumo au luft bahengijena, na-ke luftmjahnenara bli razviskena. Na ameriklant, mangetid glug mit sokkeri os joffal fu mjalt-su,
  • Mokachino – sama njuukofe, a mit joku fal fu shoki, tato shokimjalt.
  • Han-han, cherjena – sama njuukofe, a mit samatai njua au espresoa (1:1).

Samuikola

Li bruk samui ishke, deki nosi inne badjeldai made, nake piesan kola hel dag – na owari fu 24 djikan jam samuikola-kofe.